Ձեր վստահելի աղբյուրը

Քաղաքագետ Լևոն Մելիք-Շահնազարյանի «О войне и победе» երկհատորյակը շատ հարցերի վերաբերյալ պատուհան է բացում պատմաբանների համար, դասագիրք է դիվանագետների համար, որը պետք է մշտապես նրանց սեղանին դրված լինի՝ ճիշտ ազգային քաղաքականության վարելու համար: Գրքի շնորհանդեսին ասաց գրքի խմբագիր Ելենա Խաչատրյանը:

Երկհատորյակը, որը բաղկացած է երեք մասից, նվիրված է տարածաշրջանային վերջին զարգացումներին, հայ-ադրբեջանական հակամարտության պատմական, իրավական և քաղաքական առանձնահատկություններին:

Լևոն Մելիք-Շահնազարյանի որդին՝ քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը պատմեց, որ գիրքը նախապատրաստելու աշխատանքներին հայրը մասնակցել է, սակայն առողջական վիճակի վատացման պատճառով աշխատանքների մի մասն առանց նրա է կատարվել. «Հիմնականում հոդվածների ժողովածու է, որը վերամշակվել և մեկ ամբողջական տեսք է ստացել ու ներկայացվում է հանրությանը»:

Գրքում հիմնական շեշտադրումները վերաբերում են Արցախի անկախության հռչակման իրավական կողմերին, ներկայացված են մինչև մեր օրերը տեղի ունեցող իրադարձությունները:

«Գիրքն ամբողջական փաթեթով ներկայացնում է ղարաբաղյան հակամարտությունը, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները»,- ասաց քաղաքագետի որդին:

Գրքում կան նաև դեռևս չհրապարակված փաստաթղթեր, որոնք վերաբերում են պատերազմի ժամանակ Ադրբեջանի իշխանություններին գործողություններին: Դրանք Լևոն Մելիք-Շահնազարյանը կարողացել է ձեռք բերել: Աշխատության մեջ բավականին շատ հիշողություններ կան արցախյան պատերազմի տարիներին իր մասնակցությամբ տեղի ունեցած հանդիպումներից:

Պատասխանելով հարցին, թե ինչպե՞ս էր Լևոն Մելիք-Շահնազարյանը տեսնում ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորումը, Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն ասաց. «Լավատեսական չէին: Երբեք չի եղել այն կարծիքին, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը քաղաքական լուծում կունենա, համոզված էր, որ խաղաղություն կհաստատվի ուժեղ բանակ, ուժեղ ջրբաժաններ ունենալու դեպքում: Ողջ կյանքը տրամադրել էր հակամարտության հայկական կողմի համար առավել ձեռնտու լուծման ուղիների որոնմանը: Ըստ էության եկել է եզրակացության, որ լուծումը դա ազատագրված տարածքների վերաբնակեցումն է, սեփականության զգացումն ուժեցացնելը, տարածքները ծաղեկցնելը:
Ամեն ինչ անում էր, որպեսզի հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը, հայ-թուրքական թշնամությունը ունենա ճիշտ իրավական, քաղաքական, պատմական բնութագրում, ճիշտ ընկալվի հասարակության կողմից, հատկապես երիտասարդ ուսանողների: Ըստ էության ցանկանում էր պատասխան տալ բոլոր այն հարցերին, որոնք կարող էին ծագել թե միջազգային հանրության, թե հետազոտողների շրջանում»:

Գիրքը բաժանվելու է մասնագետներին, ուսանողներին, որոշակի քանակ կհայտնվի նաև վաճառքում:

«Զինվոր և հրամանատար, դիվանագետ և քաղաքագետ, մարդ, ով իր ողջ կյանքը նվիրեց հայ ժողովորին, ուներ երկու կուռք՝ հայոց հողը և անպարտելի հայ զինվորը»,- այսպես բնութագրեց Լևոն Մելիք-Շահնազարյանին Ելենա Խաչատրյանը:

Չցանկանալով շատ մանրամասնել նրա ծաված գործունեությունը, մեկ օրինակ բերեց, որը, ըստ նրա, խոսում է ամեն ինչի մասին. «Ադրբեջանը պետական մակարդակով Լևոնի դեմ մահափորձ կազմակերպեց, դատապարտված մարդը՝ թուրք Արշակը, փախավ ԿԳԲ-ի պադվալից, պատմության մեջ նման բան չի եղել: Եթե մեր թշնամուն դուր չի գալիս մեր աշխատանքը, ուրեմն մենք ճիշտ ճանապարհին ենք: Լևոնի գործունեության գնահատականը տվեց մեր թշնամին»:

Հիշեցնենք, որ  քաղաքագետ, Արցախի ազատագրական պայքարի, հայության ինքնապաշտպանության գործի կազմակերպման ակտիվ մասնակից Լևոն Մելիք-Շահնազարյանը երկարատև հիվանդությունից հետո մահացել է այս տարվա օգոստոսի 11-ին: