Լենտա.ռու. Պատերազմի վերսկսումը տարածաշրջանի համար կունենա անդառնալի հետևաքներ
Եթե հայ-ադրբեջանական սահմանին և ԼՂ հակամարտության գոտում գրանցվող ընդհարումները վերաճեն լայնամասշտաբ պատերազմի, դա տարածաշրջանի համար կունենա անդառնալի հետևաքներ: Ուսումասիրելով հակամարտող կողմերի կուտակած զենքի ծավալները`սահմանային վերջին լարվածությանը նվիրված ծավալուն անդրադարձում նման եզահանգման է գալիս ռուսական «Լենտա.ռու» լրատվական գործակալությունը:
Հոդվածում մասնավորապես նշվում է, որ հայ-ադրբեջանական և ղարբաղա-ադրբեջանական սահմաններին նկատվում է իրավիճակի կտրուկ լարում և 1994 թ զինադադարի կնքումից հետո առաջին անգամ հայկական դիրքերի ուղղությամբ ադրբեջանական կողմը կիրառել է հրետանային համակարգեր, ինչպես նաև ականանետեր և հրազեն:
Հեղինակը նշում է, որ ադրբեջանական կողմի իրականացրած գնադակոծության արդյունքում սահմանից բավական պակառելի` 5 կմ հեռավորության վրա զոհվել են ՀՀ ԶՈՒ 4 զինծառայողներ, 16-ը վիրավորվել: Բացի դրանից գնդակողծվել է սահմանամերձ Պառվաքար գյուղը, ինչ հետևանքով զոհվել է 3 կին, որոնց երկուսը` ծեր ( 94 և 83 տարեկան):
Հեղինակը շեշտում է, որ դրան ի պատասխան հայկական կողմը ադրբեջանական դիրքերի ուղղությամբ արկակոծում է իրականացրել, ինչի հետևանքով, ըստ ադրբեջանական կողմի տվյալների, զոհվել է մեկ խաղաղ բնակիչ և մեկ զինծառայող:
«Բացի դրանից ոչնչացվել է Պառվաքար գյուղի մոտակայքում տեղակայված հենակետը, որտեղ զոհվել են 5 ադրբեջանցի զինծառայողներ, երկուսը` վիրավորվել: Այս կապակցությամբ ՀՀ ղեկավարությունը հնչեցրեց մի շարքը անսպասելի հայտարարություններ: Մասնավորապես նախագահ Սերժ Սարգսյանը Լեռնային Ղարաբաղը անվանեց երկրի մաս` խոսք տալով որ հակառակորդը հռթիռային և հրետանային գնդատոցումներին կստանա համարժեք պատասխան»,- նշում է «Լենտա. ռու»-ն:
Անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության պատմական հիմքերին` հեղինակը առաջին հերթին մատնշոմ է այն, որ Խորհրդաին իշխանությունները 94,4 տոկոս հայկական բնակչություն ունեցող Լեռնային Ղարաբաղը կցեցին խորհրդային Ադրբեջանին:
Հոդվածագիրը շեշտում է, որ 1991 թ սկսված պատերազմն ավարտվել է 1994թ մայիսի 12 Հայաստանի, Լեռնային Ղարաբաղի և Ադրբեջանի միջևև կնքված զինադադարով, այլ ոչ թե հաշտության պայմանագրով:
«1994 թ.-ից հակամարտող կողմերի միջև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում ընթանում են բանակցություններ, սակայն իրական արդյունքներ չկան: Ադրբեջանի ղեկավարությունը պարբերաբար հնչում են ռազմական ռևանշի մասին հայտարարություններ, իսկ հրադադարի ռեժիմը ավելի ու ավելի հաճախ է խախտվում: 2014 թ.-ից պարբերաբար գնդակոծում են սահմանամերձ գյուղերը: Անցյալ տարվա նոյեմբերի 12-ին ադրբեջանական զինված ուժերը խոցեցին զորավածությունների շրջանակներում սահմանների երկայքով թռիչք իրականացնող հայկական «Ми-24» ուղղաթիռը: Այս տարվա գարնանից գործի դրվեցին ականանետները, իսկ այժմ` հրետանի և համազրկային կրակի ռեակտիվ կայաններ»,- նշում է հեղինակը:
Անդադառնալով հակամարտող կողմերի զինված ուժերում առկա զինատեսակներին և ուժերի հարաբերակցությանը, հեղինակը նշում է Հայաստանի գլխավոր առավելությունը բալիստիկ հրթիռներն են: Հայաստանը տիրապետում է 300 կմ հեռահարությամբ առնվազն 8 «Скад-Б» հրթիռային կայանների: Բացի դրանից երկու կողմերն էլ տիրապետում են «Точка-У» օպերատիվ-մարտավարական հրթիռային համալիրների, սակայն հայկակական կողմի մոտ դրանց քանակությունը նկատելիորեն շատ է:
«Լետտա.ռու»-ն այդուամենայնիվ շեշտում է, որ կողմերի ներկայիս զինվածության գերբարձր պամաններում անգամ պարտադիր չէ որ հիմնախնդիրը անպպայման կվերաճի լայնամասշտաբ պատերազմի` հավելելով որ բազմիցս պատերազմից հնարավոր է եղել խուսափել քաղաքական և դիվանագիտական ջանքերի միջոցով:
Այնհանդերձ, ըստ հեղինակի, պատերազմի վերսկսման դեպքում հենց ադրբեջանական կողմը ստիպված կլինի հարձակվել: Իր հերթին հայկական կողմը հրադադարի 20 տարինները պատշաճ կերպով օգտագործել է բազմաշերտ պաշտպանական դիրքերի կառուցման համար:
Նման մարտավարության, ըստ հոդվածագրի, նպաստում է նաև լեռնային լանշաֆթը` իսկ հայկական կողմը պատերազմի ընթացքում կարողացել է գրավել գրեթե բոլոր իշխող բարձունքները:
Դրա արդյունքում, ըստ հեղինակի, ադրբեջանական կողմը ստիպված է լինելու «հարթավայրից հարձակվել դեպի լեռներ»:
Ըստ պարբերականի, ադրբեջանական կողմի համար գլխավոր խնդիրը հայ-ռուսական դաշնակցային հարաբերություններն են: Բացի դրանից Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է, իսկ Գյումրիում տեղակայված ռուսական 102-րդ ռազմական բազան պարտավոր է Ռուսաստանի դաշնակցի վրա հարձակման դեպքում միջամտել հիմնախնդին:
Հեղինակը նշում է, որ Ադրբեջանի համար միակ տարբերակը միայն ԼՂ տարածքում «սահմանափակ» պատերազմն է, որի պարագայում սակայն սահմանների լուրջ փոփոխության հասելն անհնար է: