Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ռուսաստանը Սիրիայում նոր դեր ստանձնելու ու «Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման դեմ պայքարին միանալու մասին տեղեկություններն այլևս փաստ են: Դրա մասին են վկայում Սիրիայում ռուս զինվորականների ու ռուսական ռազմատեխնիկայի հայտնվելու լուրերը, վերջին շրջանում ռուս բարձրաստիճան պաշտոնյաների հեռախոսազրույցներն ու հանդիպումները հակամարտության շահագրգիռ կողմերից շատերի՝ Սաուդյան Արաբիայի, ԱՄՆ-ի, Իսրայելի ներկայացուցիչների հետ:

Բացի այդ, ՌԴ ԱԳՆ-ն սեպտեմբերի 24-ին հայտարարեց, որ Մոսկվան մտադիր է գործընկեր երկրների հետ քննարկել ԻԼԻՊ-ի դեմ միջազգային լայն կոալիցիա կազմելու հարցը, մասնավորապես ԻԼՊԻ-ի դեմ հակաահաբեկչական գործողություններ ծավալելու համար ՄԱԿ ԱԽ-ի կողմից մանդատ ստանալը, որը ենթադրում է զենք կիրառելու թույլտվություն, ինչպես նաև ստանալ այն պետությունների կառավարությունների թույլտվությունը, որոնց տարածքը պետք է օգտագործվի ռազմական գործողություններ իրականացնելու համար:

Ռուսաստանը սիրիական հակամարտության սկզբից ևեթ հայտարարել էր Սիրիայի գործող իշխանություններին աջակցելու մասին, ՄԱԿ ԱԽ-ում վետո էր դնում Սիրիայում ուժ կիրառելու վերաբերյալ բանաձևերի վրա, ըստ երկկողմ պայմանագրերի՝ զենք մատակարարում սիրիական կողմին, սակայն վերջին շրջանում ռուս-սիրիական բարեկամության քողի տակ նկատվում են նոր զարգացումներ:

Պաշտոնական Մոսկվան, կարծես թե, հակամարտության կարգավորման նոր, սեփական ծրագիր չունի, սակայն ձգտում է պահպանել իր դերակատարությունը՝ փորձելով կյանքի կոչել սիրիական հակամարտության բոլոր կողմերին բանակցությունների սեղանի շուրջ նստեցնելու, ահաբեկչության դեմ պայքարելու գաղափարը՝ միաժամանակ նշելով, որ Ասադի իշխանությունը լեգիտիմ է:

Առայժմ չկա միանշանակ տեսակետ, թե ինչու է Ռուսաստանն ակտիվացել Սիրիայում: Տարբերակներից մեկի համաձայն՝ ԻԼԻՊ-ի դեմ պայքարի մասին հայտարարելով՝ Կրեմլը ձգտում է մերձեցման եզրեր գտնել Արևմուտքի հետ, որի կիրառած պատժամիջոցները դժվար վիճակի մեջ են դրել Ռուսաստանին: ԻԼԻՊ-ի դեմ ցամաքային պատերազմի բեռն իր վրա վերցնելով՝ Մոսկվան հույս ունի մեղմել Արևմուտքի քաղաքականնությունն իր նկատմամբ, զիջումներ կորզել Ուկրաինայի հարցում, փրկել ծանր վիճակում հայտնված իր դաշնակից Ասադին:

ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման Ռուսաստանին ԻԼԻՊ-ի հետ միասին անվանել էր համաշխարհային գլխավոր սպառնալիքը:

Պատերազմի մեջ մտնելով ԻԼԻՊ-ի դեմ՝ Կրեմլը փորձում է թույլ չտալ ԻԼԻՊ-ի հետ մեկ շարքում դասվելը:

Մամուլում տեղեկություններ տարածվեցին նաև, որ Ռուսաստանը բանակցում է Ասադի հեռանալու շուրջ: Մոսկվայի «հովանու ներքո» Ասադի հեռացումը ևս կարող է դրական ուղերձ լինել Արևմուտքին:

Երկրորդ տարբերակի համաձայն՝ Ռուսաստանն ահաբեկչության դեմ պայքարի անվան տակ Սիրիայում փորձում է խառնել Արևմուտքի խաղաքարտերը և նոր ճակատ բացել նրա համար: Հաշվի առնելով, որ ԱՄՆ-ի և եվրոպական պետությունների ղեկավարների համար ներկա պայմաններում գործնականում անհնար կլինի Սիրիա զորք ուղարկելու մասին որոշում կայացնել, իսկ Պուտինը իր երկրի ներսում դիմադրության չի հանդիպի ռուսական զորք ուղարկելու հարցում, ապա ռուսական ներկայությունը, իրոք, կարող է նոր գլխացավանք դառնալ Արևմուտքի համար:

Ռուսաստանի իրական մտադրությունների վրա կարող է լույս սփռել Վլադիմիր Պուտինի ելույթը ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայի 70-րդ նստաշրջանում, որտեղ ՌԴ նախագահը խոսելու է Սիրիայի ու ԻԼԻՊ-ի դեմ պայքարի մասին, ինչպես նաև դրա շրջանակում ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի հետ հանդիպումը, որի գլխավոր թեման լինելու են Սիրիան և Ուկրաինան: Հնարավոր է, Մոսկվայի հետագա գործողությունները կախված կլինեն Արևմուտքի արձագանքից:

Սիրիայում ռուսական զինուժի ներկայությունը զարգացման մի քանի սցենար կարող է ունենալ: Սիրիան Ռուսաստանի համար երկրորդ «Հարավսլավիա» կարող է դառնալ: 1999 թվականին դաշնակից սերբերին օգնելու համար դեսանտ իջեցվեց Բելգրադում, սակայն զորքն այդպես էլ մնաց օդանավակայանի տարածքում և հետ վերադարձավ:

Երկրորդը «Աֆղանստանի» սցենարն է: Ռուսաստանը կարող է խրվել սիրիական հակամարտությունում՝ զգալի ռեսուրսներ ուղղելով այնտեղ և արդյունքի չհասնելով, ինչի մասին հայտարարել են նաև Սիրիայում կռվող ապստամբները:

Երրորդն էլ «Վիետնամի» սցենարն է: Եթե Ռուսաստանը, իրոք, մտադիր է ռազմական գործողություններ իրականացնել ԻԼԻՊ-ի դեմ և եթե դրանք հաջողությամբ ընթանան, իսկ Ասադի դիրքերն ամրապնդվեն, ապա Արևմուտքը ևս ստիպված է լինելու նոր ռեսուրսներ ուղղել Սիրիա, օրակարգ բերել Ասադին ուժով հեռացնելու հարցը:

Թե որ ուղղությամբ կզարգանան իրադարձությունները, պարզ կլինի պաշտոնական Մոսկվայի իրական մտադրությունները ճշտելուց հետո: Դրանք առայժմ չեն հրապարակայնացվում: Ակնկալվում է, որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինն այս առնչությամբ որոշ բացահայտումներ, կամ առնվազն՝ ակնարկներ կանի ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայի 70-րդ հոբելյանական նստաշրջանում այսօր երեկոյան ունենալիք ելույթում:

Արմինե Բեյբության, արաբագետ