Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանում պարենային իրավունքի հետ կապված լուրջ խնդիր կա: Այս մասին Panorama.am-ին հայտնեց Պարենային իրավունքի փորձագետ, Սննդամթերքի անվտանգության դոկտորանտ Դավիթ Պիպոյանը: Մասնագետը բացատրում է՝ պարենային իրավունքը մարդու իրավունքն է ունենալու՝ անվտանգ, որակյալ, սննդային արժեք ունեցող, տնտեսապես հասանելի սնունդ:

«Որոնողական կայքերում հայատառ գրեք «պարենային իրավունք»: Որևէ գրվածքի չեք հանդիպի: Դա արդեն փաստում է այն մասին, որ Հայաստանի Հանրապետությունը լուրջ խնդիրներ ունի պարենային իրավունքի ոլորտում»,-ասաց նա:

Փորձագետն ընդգծում է, որ պարենը միակ մատրիցան է, որի հետ կյանքի առաջին օրվանից մինչև վերջին պահը մարդը սերտ կապի մեջ է: Ցանկացած երկրի համար պարենային ապահովությունն ու անվտագությունը ռազմավարական խնդիր է, իսկ պարենի իրավունքը մարդու հիմնարար իրավունքներից մեկն է: Օրինակ, եվրոպական երկրներում կա պարենային իրավունքի ամբիոն, պարենային իրավունքի փորձագետներ, ասոցիացաներ, մարդիկ ու կազմակերպություններ, որոնք աշխատում են այդ ուղղությամբ:

«Պարենի իրավունքի ոտնահարումը ոչ միայն առողջությանը վնաս հացնելն է, այլև ինքնասիրությանը կամ քո սկզբունքներին հակասելը: Այստեղ Հայաստանը լուրջ անելիքներ ունի, որովհետև պարենային իրավունքը սկսվում է պարենային ապահովությունից, դրա հասանելիությունից»,-ասաց Դ. Պիպոյանը:

Պարենի իրավունքը ագրարային քաղաքականության կարևորագույն մաս է կազմում, իսկ ԵՄ-ի կողմից իրականացվող ֆինանսավորման 32 տոկոսը տրամադրվում է ագրարային քաղաքականությանը, որովհետև այդ ոլորտը չի կարելի թողնել ինքնահոսի:

«Խնդիրները շատ են՝ ֆինանսական, իրավական, տեղեկատվական և այլն: Ոլորտում ոչ մի փիլիսոփայություն ու սոփեստություն չկա: Այստեղ պետք է կիրառվի սանկցիաների համակարգը, խոսքը վերաբերում է և պետական ապարատին, որը լիազորված է ոլորտի քաղաքականության իրականացման համար, և տնտեսվարողներին, որոնց վրա պետք է դրվեն պարտականությունները»,-ասաց միջազգային փորձագետը:

Փորձագետն ընդգծում է, որ յուրաքանչյուր երկիր, հատկապես երկու փակ սահման ունեցող Հայաստանը, պետք է լուծի պարենի ինքնաբավության խնդիրը:

«Այսօր մենք կաթի փոշի ենք ներկրում, երբ ունենալով նախալեռնային շրջաններ, կարելի է մշակել կաթի արտադրության խթանման, բարձրորակ, բարձր յուղայնությամբ կաթի ստացման հայեցակարգ մշակել ու իրականացնել: Պետք է նպատակ դրվի, օրինակ 5 տարում պետք է հասնենք կաթի փուշու ներկրման ծավալների 7-8 տոկոս նվազման տեղական արտադրության ծավալների աճի հաշվին: Այստեղ անհրաժեշտ են ռազմավարական ծրագրեր, որպեսզի համակարգը սկսի ինքնուրույն աշխատել, ոչ թե անընդհատ պետությունը միջամտի»,-ասաց փորձագետը:

Դ. Պիպոյանի խոսքով, այսօր գյուղերը դատարկվում են, քանի որ Հայաստանը կաթի փոշի է ներկրում: Իսկ տեղական արտադրության խթանմանն ուղղված նման ծրագրերի իրականացման դեպքում պետք է լինեն ֆերմաներ, ֆերմաները պետք է ունենան աշխատողներ, անասունները պետք է ունենան անասնակեր, դրա համար պետք է լինեն անաս. «Դուք պատկերացնո՞ւմ եք, երկիրը ինչ թափով կսկսի աշխատել համակարգի ներդրման դեպքում»:

Հարցին, թե ինչո՞ւ Հայաստանում նման ծրագրեր չեն իրականացվում փորձագետը պատասխանեց. «Ես էլ չգիտեմ, թե ինչու: Այդ հարցին չեմ կարող պատասխանել, շատ դեպքերում, միգուցե կա գիտելիքի պակաս: Չեմ կարծում, որ մեր երկրում որևէ մեկը հետաքրքրված չէ, որ գյուղացին ավելի շատ եկամուտ ունենա, և ես չեմ կարծում, որ «Գնենք մերը» լոբինգ իրականացնելու դեպքում դրական արդյունք կլինի: Մենք որ շուկա ենք գնում միս առնելու, առաջինը հարցնում ենք, տեղակա՞ն է: Մի երկրում, երբ տեղական հումքի նկատմամբ կա նման վերաբերմունք, նման ռազմավարության ներդրման դերպքում կլինեն դրական արդյունքներ»:

Նշենք, որ փորձագետի հետ Panorama.am-ը զրուցել է Ծաղկաձորում, որտեղ Սննդամթերքի անվտանգության կարողությունների զարգացման ծրագրի շրջանակում վերջին երեք օրերին անցկացվում էր ԳՆ Սննդամթերքի պետական ծառայության և լրագրողների համար սննդամթերքի անվտանգության ոլորտը լուսաբանելու միասնական ուսուցման սեմինարը: