Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանի իրավական համակարգը պատժողական արդարադատությունից անցում է կատարում վերականգնողական արդարադատության: Այդ մասին այսօր լրագրողների համար կազմակերպված «Պրոբացիոն ծառայության առանձնահատկությունները և ներդրման հնարավորությունները Հայաստանում» թեմայով դասընթացի ժամանակ հայտարարեց «Սոցիալական արդարություն» ՀԿ նախագահ, քրեական արդարադատության ոլորտի փորձագետ Արշակ Գասպարյանը:

«Վերականգնողական արդարադատություն ասելով հասկանում ենք արդարադատության մի ինքնուրույն ճյուղ, որով խրախուսվում է տուժողին պատճառված վնասի փոխհատուցումը», -լրագրողներին բացատրում էր փորձագետը:

Վերականգնողական արդարադատությունը, փորձագետի խոսքով, կարող է դրական արդյունքներ տալ` օրինակ, կարող է հասարակությունը ճկուն կերպով հակազդել հանցավորությանը, հավասար պայմաններ է ստեղծում տուժողի և հանցագործություն կատարած անձի համար:

Պրոբացիայի ծառայության իմաստը թեթև, ոչ ծանր հանցագործություն կատարած անձանց հասարակությունից չմեկուսացնելն է: «Ոչ մի աստվածային բան չկա պրոբացիոն ծառայության մեջ, դա սովորական բանտային բարեփոխումների ինստիտուտ է, ընդամենը այլընտրանք է բանտին», - ներկայացրեց Գասպարյանը:

Առաջին երկրները, որտեղ ստեղծվել է պրոբացիոն ինստիտուտը, եղել է Նիդերլանդները, Մեծ Բրիտանիան, հետո` Իռլանդիան, այնուհետև այդ համակարգն իրենց մոտ զարգացրել են եվրոպական մյուս երկրները: Հատկանշական է՝ դրանք հիմնականում եղել են բարեգործական կամ կրոնական կազմակերպությունները:

«Այն ժամանակներում հոգևորականները մտնում էին քրեակատարողական հիմնարկներ ու փորձում էին դարձի բերել հանցագործներին, մարդկանց սովորեցնել տառաճանաչություն և այլն: Ու այդպես իրենք մտածում էին, թե չարքերից ազատել են մարդկանց, ու նրանք լավ էին զգում, որ օգնել են մարդկանց», -պատմությունը ներկայացրեց Գասպարյանը:

Այնուհետև բանտային համակարգից պրոբացիան անցել է դեպի հասարակություն. այսինքն՝ «դատապարտյալը դուրս է եկել ու սկսել շփվել մարդկանց հետ»:

Ներկայումս քրեակատարողկան համակարգում գործող այլընտրանքային պատժների կատարման ծառայությունը, ըստ փորձագետի, արդյունավետ չի աշխատում թեկուզ միայն այն պատճառով, որ այնտեղ հիմնադրման օրից հոգեբաններ և սոցիալական աշխատողներ չեն աշխատել. «Այս ծառայությունը կվերանա, երբ Հայաստանում ներդրվի պրոբացիոն ծառայությունը»:

Հայաստանում պրոբացիայի ներդրմանն ուղղված քայլեր կառավարությունը սկսել է ձեռնարկել միայն այս տարվա ապրիլից, երբ ընդունել է «Հայաստանի Հանրապետությունում պրոբացիոն ծառայության ներդրման հայեցակարգը»: Դրանից հետո Եվրոպական միության աջակցությամբ մշակվել է Պրոբացիայի պետական ծառայության օրենքի նախագիծ, որը Արդարադատության նախարարության պաշտոնյաները, հույս ունեն մինչև տարեվերջ կներկայացվի Ազգային ժողովի դատին:
Եթե Հայաստանում պրոբացիոն ծառայության թիրախում սկզբնական փուլում հայտնվելու են թեթև հանցագործություն կատարած անձինք, ապա եվրոպական շատ երկրներում այս ծառայությունն աշխատում է նույնիսկ մարդասպանների հետ:

Դասընթացը, որն իրականացվում է «Աջակցություն Հայաստանում պրոբացիոն ծառայության ներդրմանը» ծրագրի շրջանակներում, րագրողների համար կազմակերպել էր Հասարակայնության հետ կապերի հայաստանյան ասոցիացիան (APRA):


 

Թեմային առնչվող հրապարակումներ`
Դատապարտյալին կհսկեն նաև GPS-ով. Պրոբացիոն ծառայության մասին
Եվրոպացի փորձագետ. Նախ պետք է լինի իրավախախտի կարիքների գնահատում
Արշակ Գասպարյան. Պրոբացիայի ծառայության կարևորագույն դերակատարներից մեկը քաղաքական որոշում կայացնողներն են
Պրոբացիայի ծառայության մասին օրենքի նախագծի վերաբերյալ միջազգային փորձաքննության արդյունքները կներկայացվեն հաջորդ շաբաթ
Մնացական Մարտիրոսյան. Անհրաժեշտ է խափանման միջոցների բաժնում որոշակի փոփոխություններ իրականացել
Այսօր կալանավորված անձանց մեծ մասը կարող էին կալանքի տակ չգտնվել. Արման Դանիելյան
Միջազգային փորձագետ. Միջին ծանրության հանցագործությունների դեպքում պետք է կիրառել այլընտրանքային պատժամիջոցներ
Պրոբացիայի ծառայության շրջանակում ՀՀ-ում կիրառվելու է էլեկտրոնային մոնիտորինգ. Սեմինար՝ մասնագետների համար
Թե ինչքանով արդյունավետ կգործի պրոբացիայի ծառայությունը ՀՀ-ում՝ կախված է շահագրգիռ մարմիններից. փորձագետ (տեսանյութ)
Լ.Ավետիսյան. Հույս ունենք նորաստեղծ պրոբացիայի ծառայությանը դատարաններն ավելի շատ կվստահեն (տեսանյութ)
Արթուր Հովհաննիսյան. Պրոբացիայի ծառայությունը պետք է դիտարկել ոչ թե ուժային, այլ հումանիտար կառույց (տեսանյութ)
Պրոբացիայի ծառայության ներդրման դեպքում կոռուպցիոն ռիսկերից խուսափելու հիմնական եղանակն՝ ըստ փորձագետի
Միջազգային փորձագետ. Բանտ ուղարկելը հարցի լուծում չէ
ՀՀ-ում ազատազրկումը որպես պատժատեսակ շատ է կիրառվում. Ս. Քրմոյան
Քրեական արդարադատության դերակատարները կդիմե՞ն, թե՞ չեն դիմի պրոբացիայի ծառայությանը. փորձագետ (տեսանյութ)
«Փորձելու ենք պրոբացիոն ծառայությունը ներդնել փուլային ճանապարհով»
Կառավարությունը հավանություն է տվել ՀՀ-ում պրոբացիոն ծառայության ներդրման հայեցակարգին
Իրավախախտին ամեն անգամ պատժելով՝ խնդիրը չի լուծվի. Արման Դանիելյան (տեսանյութ)