ԵՄ-ն նման արտոնություններ տալով ՀՀ-ին, նաև ակնկալում է որոշ ոլորտներում բարեփոխումներ. ԵՄ պատվիրակության ներկայացուցիչ
«Եվրամիության Արտոնությունների ընդհանրացված համակարգից (GSP+) օգտվում է ընդամենը 14 երկիր: ԵՄ-ն նման արտոնություն տվել է նաև Հայաստանին: Սա մի ապացույց է, թե ինչքան մեծ ուշադրություն է դարձնում Եվրամիությունը Հայաստանին»,- լրագրողների հետ զրույցում ասաց Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության գործառնական բաժնի ղեկավարի տեղակալ Խոսե-Մարիա Մեդինա Նավարոն:
Նա նշեց, որ ԵՄ-ն նման արտոնություններ տալով Հայաստանին, ակնկալում է որոշ ոլորտներում բարեփոխումներ՝ մարդու իրավունքների պաշտպանություն, բնապահպանություն և այլն, որոնք այսօր իրականացվում են:
Հայաստանն օգտվում է ԵՄ արտոնությունների ընդհանուր համակարգի (GPS) ընդհանուր դրույթներից, որոնք ապահովում են ԵՄ շուկայի արտոնյալ հասանելիությունը 3300 ապրանքատեսակների համար զրոյական վճարների, իսկ ևս 3900-ի համար՝ նվազեցված սակագների միջոցով: 2012 թվականի հոկտեմբերի 31-ին ԵՄ-ն ընդունել է GSP+ համակարգի լրամշակված օրենք այն երկրների համար, որոնք իրականացնում են մարդու իրավունքների, աշխատանքային իրավունքների հիմնական դրույթներն ու հանդիսանում են կայուն զարգացման և լավ պետական կառավարման այլ կոնվենցիաների մասնակից անդամ: Եվրոպական հանձնաժողովը պարբերաբար վերահսկում է Հայաստանի կողմից ստանձնած առանցքային պարտավորությունների իրականացումը:
2014 թվականին Հայաստանից ԵՄ արտահանումների շուրջ 26 տոկոսը (59,6 միլիոն եվրո) օգտվել է GSP+ ռեժիմի տված արտոնություններից: ՀՀ-ի GSP+ ռեժիմի ներքո արտահանումը սահմանափակվում է մի քանի արտադրատեսակներով: 2014-ին երկաթ, պողպատ, դրանցից ստացված արտադրանքը կազմել է GSP+-ի արտահանման 51 տոկոսը և հագուստ՝ 33 տոկոսը:
GSP+-ի արտոնությունները լավագույնս օգտագործելու և դեպի ԵՄ արտահանումն ավելի բազնազան դարձնելու համար Հայաստանը պետք է շարունակի առևտրին առնչվող օրենսդրության և ընթացակարգերի մոտարկումը ԵՄ-ի և միջազգային առևտրի պահանջներին ու ստանդարտներին:
2014թ. հունվարի 1-ից Հայաստանն ընդգրկվել է GSP+ ռեժիմի նոր շրջափուլի մեջ, որը նշանակում է, որ 6000-ից ավելի հայկական ծագման ապրանքները կարող են ԵՄ ներմուծվել GSP+-ի շրջանակներում տրված արտոնյալ՝ զրոյացված կամ նվազեցված մաքսատուրքերով:
Արտոնությունների ընդհանրացված և համալրված համակարգը՝ GSP+, տրամադրվում է խիստ սահմանափակ թվով երկրների, որոնք բավարարում են ԵՄ-ի կողմից սահմանված որոշակի չափանիշները:
Այսօր Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակությունը կազմակերպել էր տեղեկատվական միջոցառում բիզնես ոլորտի այն ներկայացուցիչների համար, որոնք արտահանում են ԵՄ կամ ունեն ցանկություն և ներուժ ԵՄ արտահանելու համար: Տեղեկատվական միջոցառման նպառակն է, ըստ Խոսե-Մարիա Մեդինա Նավարոյի, բարելավել GSP+-ի կիրառումը Հայաստանում, GSP+-ի պոտենցիալ շահառուներին մանրամասն տեղեկատվություն տրամադրել ԵՄ արտահանման հնարավորությունների վերաբերյալ:
«Մենք միջոցներ ենք ձեռնարկում ավելի լայն շրջանակներ ներգրավել այս գործընթացին: Սա շատ լավ գործիք է»,- նշեց նա:
Պատասխանելով հարցին, թե արդյո՞ք Հայաստանը լինելով ԵԱՏՄ անդամ, շահերի բախում չի առաջանում, ԵՄ պատվիրակության ներկայացուցիչն ասաց. «Միանգամայն ոչ, քանի որ սա Հայաստանի համար արտահանման շուկա է, որևէ կապ չունի ԵԱՏՄ անդամակցության հետ»:
Պատասխանելո մեկ այլ հարցի, թե արդյո՞ք անազնիվ չէ, որ Հայաստանը ԵՄ երկրներից ներմուծում է ապրանքներ շատ բարձր մաքսատուրքեր սահմանել, բայց Հայաստանից արտահանվում են զրոյական մաքսատուրքով, նա նշեց. «Միգուցե անարդար է եվրոպացիների համար, բայց Հայաստանի համար անարդար չէ, ընդհակառակը՝ օգուտ է»:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Առնվազն երկու կողմ կա, ովքեր չէին ցանկանա, որ ԵԱՏՄ նիստը Հայաստանում անցկացվեր. Արթուր Խաչատրյան