Զարգացումները թուրքական օդուժի կողմից ռուսական ինքնաթիռի խոցման շուրջ. Ժամանակագրություն
Երեկ առավոտյան թուրքական «Haberturk» հեռուստաընկերությունը հաղորդեց, որ թուրք-սիրիական սահմանում ռազմական ինքնաթիռ է կործանվել: Հեռուստատեսության տվյալներով այն «ՄԻԳ -29» է եղել և հայտնի չէ, թե որ երկրին է այն պատկանել:
Կես ժամ անց ինքնաթիռի խոցման տեսանյութը տարածվեց համացանցում:
Այնուհետև «CNN Turk» հեռուստաընկերությունը տեղեկություն տարածեց, որ ինքնաթիռը խոցվել է թուրքական ռազմաօդային ուժերի կողմից` Թուրքիայի օդային տարածքը խախտելու համար: Իսկ հեռուստաընկերության թվիթերյան միկրոբլոգը, հիմնվելով Թուրքիայի նախագահին մոտ աղբյուրների վրա, տեղեկացրեց, որ խոցված ինքնաթիռը եղել է ռուսական «СУ-24» ռմբակոծիչ:
Ավելի ուշ թուրքական զինվորական հրամանատարությունը հաստատեց խոցված ինքնաթիռի ռուսական լինելու փաստը:
Թուրքական աղբյուրները նշում են, որ խոցված ինքնաթիռի օդաչուները կատապուլտի են դիմել, նրանց ճակատագրի մասին հաղորդվում են իրարամերժ տեղեկություններ:
Թուրքիայի վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուն հանձնարարում է արտգործնախարարությանը խորհրդակցել ՆԱՏՕ-ի և ՄԱԿ-ի ղեկավարության հետ` թուրք-սիրիական սահմանում տեղի ունեցած միջադեպի առնչությամբ:
Հաղորդվում է, որ թուրքական լիրան ռուսական ինքնաթիռի խոցման լուրից հետո արժեզրկվում է դոլարի նկատմամբ:
«Ռիա» գործակալության փոխանցմամբ, ռուսական պաշտպանության նախարարությունը հաստատում է Սիրիայի տարածքում ռուսական «СУ-24» օդանավի կործանման փաստը: Նշվում է, որ խոցման պահին այն գտնվել է 6 հազար մետր բարձրության վրա:
Նախարարության հայտարարության մեջ նշվում է, որ օդանավը, ենթադրաբար, խոցվել է գետնից: Օդաչուների ճակատագիրը ճշտվում է:
«Բլումբերգ» գործակալության թուրքական թղթակից Ֆերկան Յալինքիլիքը թվիթերյան իր միկրոբլոգում հայտնում է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թաիփ Էրդողանը հաստատել է թուրքական օդուժի կողմից ռուսական ինքնաթիռի խոցման փաստը:
Պաշտոնական Անկարայի տարածած հայտարարության համաձայն` ռուսական ինքնաթիռին 10 անգամ նախազգուշացում է արվել Թուրքիայի օդային տարածքը խախտելու վերաբերյալ, իսկ 5 րոպե անց այն խոցվել է:
Ռուսաստանի պետական դումայի պատգամավոր Նիկոլայ Վալուևն իր Թվիթերյան էջում գրում է. «СУ-24-ը խոցվել է Սիրիայի երկնքում` 6000 մետր բարձրության վրա: Հակազենիթային հրթիռային կայանները սովորաբար այս հեռավորության վրա չեն աշխատում, այս զենքը պետք է ավելի հզոր մի բան լինի…»:
Տեղեկություններ են տարածվում, որ ռուսական ուղղաթիռները սկսել են որոնողական աշխատանքները` կործանված ինքնաթիռի օդաչուներին հայտնաբերելու համար:
Մինչ այդ Թուրքիան հայտարարում է, որ թուրք-սիրիական սահմանը խախտել են 2 ինքնաթիռ, որոնցից մեկը հեռացել է, իսկ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը պատրաստվում է հանդես գալ պաշտոնական հայտարարությամբ` կատարվածի մասին:
Համացանցում սկսում են կանխատեսումներ տարածվել դեպի Թուրքիա ռուս զբոսաշրջիկների հոսքը կասեցնելու մասին:
Ֆոնդային բորսաներում նկատվում է ռուսական ռուբլու փոխարժեքի անկում:
ՆԱՏՕ-ն պատրաստում է հայտարարություն ռուսական ինքնաթիռի խոցման առնչությամբ:
Սիրիական ընդդիմության գրոհային խմբերից մեկը հայտարարում է ռուսական Су-24 կործանիչի օդաչուներից մեկի սպանվելու մասին:
ՌԴ նախագահի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը լրագրողների հետ զրույցում հայտարարում է, որ ռուսական ինքնաթիռը չի խախտել Թուրքիայի օդային տարածքը և ընդգծում է, որ պետք է խուսափել վաղաժամ դատողություններից և զսպվածություն ցուցաբերել, մինչև կպարզաբանվեն դեպքի բոլոր հանգամանքները:
Թուրքական լրատվամիջոցները հրապարակում են քարտեզ, որը ցուցադրում է, թե ռուսական ինքնաթիռը ինչպես է խախտել Թուրքիայի օդային տարածքը:
Վերլուծաբանները սկսում են կատարվածը գնահատել որպես հետսառըպատերազմյան շրջանում ՆԱՏՕ-ի և Ռուսաստանի միջև առաջացած ամենասուր ճգնաժամը, իսկ Էրդողանի արարքը որակվում է որպես «գիտակցված դիվերսիա»:
ՄԱԿ-ը արձագանում է տեղի ունեցած միջադեպին` մեկնաբանելով, որ դա կբարդացնի ահաբեկչության դեմ մղվող ընդհանուր պայքարը:
«Ռոյթերս» գործակալությունը տեսանյութ է տարածում, որում գործակալության մեկնաբանությամբ ներկայացված է սպանված ռուս օդաչուն և սիրիացի ապստամբներ, որ վանկարկում են «Ալլահ-աքբար»:
Ռուսաստանի պետդուման Թուրքիայի զինված ուժերի կողմից ռուսական СУ-24 մարտական ինքնաթիռը խոցելու առնչությամբ հանդես է գալիս Անկարայի հետ դիվանագիտական հարաբերությունները խզելու մասին առաջարկությամբ, որը ներկայացվում է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին:
Թուրքական իշխանությունները հայտարարում են, որ ռուսական ինքնաթիռի ոչնչացումը տեղի է ունեցել ինքնապաշտպանության նպատակով:
ՆԱՏՕ-ն հայտարարում է, որ երեկոյան, Թուրքիայի խնդրանքով, արտահերթ խորհրդակցություն կգումարի` քննարկելու համար ստեղծված իրավիճակը:
Միաժամանակ ՌԴ պետդումայի փոխխոսնակ Նիկոլայ Վելիչևը դիմում է Ռուսավիացիայի գերատեսչության ղեկավար Ալեքսանդր Ներադկոին` առաջարկելով հնարավորության դեպքում դադարեցնել ավիահաղորդակցությունը Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև, քանի դեռ համալիր միջոցներ չեն ձեռնարկվել թուրքական օդանավակայաններում ահաբեկչության սպառնալիքի հնարավոր աղբյուրների բացահայտման ուղղությամբ:
Սիրիացի ապստամբները հաղորդում են, որ կրակ են բացել կատապուլտի դիմած օդաչուների վրա օդում, և որ նրանցից մեկը սպանվել է: Խոսվում է 2-րդ օդաչուի մահացած լինելու հավանականության մասին:
Թուրքական իշխանությունները Ռուսաստանի դեսպանին կանչում են ԱԳՆ` պարզաբանելու ինքնաթիռի հետ կապված միջադեպը:
Եվրոպական Հանձնաժողովի պաշտոնական ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Վինտերշտայնը հայտարարում է, որ Եվրահանձնաժողովը չի շտապում պաշտոնական գնահատական տալ կատարվածին, քանի որ փաստերը հանգամանալից ուսումնասիրության կարիք ունեն:
Ռուս լրագրող Դմիտրի Կիսելյովը իր թվիթերյան միկրոբլոգում նշում է այն հնարավոր միջոցները, որոնք Ռուսաստանը կարող է ձեռք առնել` որպես ռուսական ինքնաթիռի խոցմանը պատասխան քայլ: Դրանք են` 1. Հրաժարվել «Թուրքական հոսքից». 2.Քրդերին և հույներին մաքսիմալ աջակցություն ցուցաբերել և 3. Աջակցել Էրդողանի ընդդիմությանը:
Պետդումայի անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի աջաջին տեղակալ Սերգեյ Ժիգարևը հայտարարում է, որ միջադեպին պետք է անկասկած հետևեն դիվանագիտական և տնտեսական բնույթի հակաքայլեր:
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Սոչիում Հորդանանի թագավոր Աբդուլլահ 2-րդի հետ հանդիպման ժամանակ ռուսական ինքնաթիռի խոցման առնչությամբ տալիս է պաշտոնական գնահատական` դա համարելով «թիկունքից հասցված հարված, որը շատ լուրջ ազդեցություն է ունենալու ռուս-թուրքական հարաբերությունների վրա»: Պուտինը մեղադրում է Թուրքիային ահաբեկիչներին աջակցելու մեջ:
Ռուսաստանի բանակի գեներալ, գլխավոր շտաբի նախկին պետ Յուրի Բալուևսկին հայտարարում է, որ «СУ-24» ռուսական ինքնաթիռի խոցումը եղել է «նպատակաուղղված պրովոկացիա թուրքական իշխանությունների կողմից»:
Տեղեկություններն են տարածվում, որ ռուս օդաչուների որոնմամբ զբաղվող ռուսական ուղղաթիռը, հավանաբար, խոցվել է ապստամբների կողմից: Պաշտոնական տեղեկություններ դեռևս չեն հաղորդվում:
«Ռոյթերս» գործակալությունը հայտնում է, որ ռուսական ուղղաթիռը վթարային վայրէջք է կատարել սիրիական Լաթաքիա մարզում: Անձնակազմի մասին տեղեկություններ չկան:
Թուրքիայի վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուն հայտարարում է, որ Թուրքիան իրավունք ունի անել այն ամենը, ինչը պահանջում է երկրի անվտանգությունը: Այս առումով` Թուրքիան պարտավոր էր արձագանքել իր օդային տարածքի խախտմանը:
Թուրքիայի արտգործնախարարը խորհրդակցության է հրավիրում ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի և Չինաստանի դեսպաներին` քննարկելու ստեղծված իրավիճակը:
Անվտանգության ապահովման նկատառումներով թուրքական ՕՄՕՆ-ը շրջապատում է Ստամբուլում ռուսական հյուպատոսարանը, իսկ մինչ այդ ռուսական տուրիստական օպերատորները դադարեցնում են դեպի Թուրքիա տոմսերի վաճառքը:
Եվրոպայի խորհրդի նախագահ Դոնալդ Տուսկը իր թվիթերյան էջում բոլոր կողմերին կոչ է անում «սառնասրտություն ցուցաբերել այս բարդ իրավիճակում»:
Սիրիացի ապստամբները հայտարարում են, որ պատրաստ են փոխանակել սպանված օդաչուի մարմինը իրենց գերի ընկերների հետ:
Ռուսաստանի արտգործնախարարությունը կոչ է անում իր քաղաքացիներին խուսափել Թուրքիա մեկնելուց, քանի որ այնտեղ առկա ահաբեկչական վտանգը ավելի քիչ չէ, քան Եգիպտոսում:
Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարում է, որ չեղյալ է հայտարարում Թուրքիա կատարվելիք այցը:
ԶԼՄ-ները հայտնում են, որ Պենտագոնը չի կարող հաստատել այն փաստը, որ խոցված ռուսական ինքնաթիռը գտնվել է Թուրքիայի օդային տարածքում:
Չեչնիայի ինքնավար հանրապետության նախագահ Ռամզան Կադիրովը Ինստագրամի իր էջում մեկնաբանել է ռուսական ինքնաթիռի հետ կապված միջադեպը`նշելով, որ Թուրքիան դեռ երկար է փոշմանելու կատարվածի համար:
Պենտագոնը հայտարարում է, որ լսել են թուրքական կողմի նախազգուշացումը ռուսական օդաչուներին այն բանից առաջ, երբ ինքնաթիռնեիրց մեկը խոցվել է թուրքական F-15 կործանիչին կողմից:
Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությունը պաշտոնական նոտա է հղում Ռուսաստանում Թուրքիայի դեպանատան անվտանգության հարցերով կցորդին` ռուսական ռազմական ինքնաթիռը խոցելու առնչությամբ:
ԱՄՆ-ն հայտարարում է, որ նախնական տվյալներով ռուսական ինքնաթիռը Թուրքիայի օդային տարածքը խախտել է մի քանի վայրկյանով:
ՆԱՏՕ-ին մոտ աղբյուրների հաղորդմամբ` ինքնաթիռի խոցման հարցով ՆԱՏՕ-ն, ամենայն հավանականությամբ, հանդես չի գա դաշինքի անունից պաշտոնական հայտարարությամբ, այլ կբավարարվի միայն գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգի հայտարարությամբ, ինչը ցույց է տալիս, որ Հյուսիսատլանտյան դաշինքը հակված չէ սրել իրադրությունը:
Ռուսաստանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբը հայտարարում է, որ «СУ-24» ինքնաթիռի կործանման վայրում ապստամբների կողմից ոչնչացվել է ռուսական «МИ-8» ուղղաթիռ: Մեկ ռուս պայմանագրային զինծառայող է զոհվել:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան