Իրավաբան. ՀՀ-ում պայմանական վաղաժամկետ ազատման համակարգը ամենախնդրահարույցներից է
«Պայմանական վաղաժամկետ ազատման համակարգը Հայաստանում ամենախնդրահարույցներից մեկն է: Որպես դիտորդական խմբի ներկայացուցիչներ, ամենաշտ բողոքները ստանում ենք հենց վաղաժամկետ ազատման հետ կապված»,- «Ազատազրկված դատապարտյալների մեկուսացվածության աստիճանի փոփոխությունը և դրա ազդեցությունը պայմանական վաղաժամկետ ազատման վրա» կլոր սեղանի քննարկման ժամանակ լրագրողների հետ զրույցում ասաց Քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտի իրավաբան Աննա Մելիքյանը:
Նա նշեց, որ տարեցտարի նվազում է այն անձանց թիվը, ովքեր վաղաժամկետ ազատվում են. «2013-2014 թվականներին գրեթե հինգ հազար դատապարտյալի վաղաժամկետ ազատման վերաբերյալ միջնորդություն է քննվել, նրանցից հազիվ 200 են ազատվել: Անցյալ տարի և այս տարի 4 տոկոսի չափով են ազատվել այն անձիք, ովքեր կարող են ըստ օրենքի ազատվել»:
Ա.Մելիքյանի խոսքով, մերժումների պատճառներից մեկն այն է, որ համապատասխան մարմինները պնդում են, թե այդ անձիք բավարար չափով չեն ուղղվել:
«Իսկ թե ինչպես են ստուգում՝ արդյոք ուղղվել է տվյալ դատապարտյալը, թե ոչ, հենց դա է խնդիրը: Քրեակատարողական հիմնարկի վարչական հանձնաժողովը հարյուր դատապարտյալի գործն է լսում, դրանից 1/3 գործով է միջնորդագիր ներկայացնում անկախ հանձնաժողովին: Արդյունքոմ մի քանի հոգի է դրական պատասխան ստանում: Եվ վարչական հանձնաժողովը, և առավել ևս անկախ հանձնաժողովը գրեթե չունեն չափանիշներ, որոնց հիման վրա պետք է կողմնորոշվեն՝ ուղղվել է, թե ոչ տվյալ դատապարտյալը»,- ասաց իրավաբանը:
Ըստ նրա, շատ դեպքերում նայում են, թե ինչպիսի հանցագործություն է կատարել տվյալ դատապարտյալը. եթե ծանր կամ առանձնապես ծանր է, գրեթե անհնար է վաղաժամկետ ազատվել, կան այնպիսի հանցագործությունների տեսակներ, որոնք կատարած դատապարտյալների միջնորդագրերը միշտ մերժվում են:
«Հիմնականում հանձնաժողովները նայում են՝ արդյոք տվյալ դատապարտյալը մասնակցել է մշակութային, սպորտային միջոցառումների, թե ոչ: Մեր մտահոգությունն այն է, թե անձը, ով երկու անգամ շախմատի առաջնության է մասնակցել, արդյո՞ք բավարար է ստուգելու համար՝ ուղղվել է, թե ոչ: Այլ միջոցառումներ չեն անցկացվում, որևէ ծրագիր նրանց չի առաջարկվում: Ի՞նչ է անում քրեակատարողական հիմնարկը, որպեսզի դատապարտյալներն ուղղվեն և արդյո՞ք դատապարտյալն է մեղավոր, որ նրան մերժում են վաղաժամկետ ազատել, թե համակարգը հնարավորություն չի տալիս»,- նշեց Ա.Մելիքյանը:
Նա ասաց, որ իրենց առաջարկություններից մեկն այն է, որ մշակվի ռիսկերի և քրեածին գնահատման համակարգ, որի հիման վրա իրականում կմշակվի անհատական պատժի կրման պլան, վեց ամիսը մեկ անգամ կգնահատվի՝ արդյոք առաջընթաց կա, թե ոչ: