Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Իրազեկ և պաշտպանված սպառող» ՀԿ նախագահ Բաբկեն Պիպոյանը կառավարական տարբեր մարմիններին հորդորում է առավելագույն զգոնություն ցուցաբերել ռուս-թուրքական լարված հարաբերությունների համատեքստում: Նա մտավախություն ունի, որ չդիմանալավ փող աշխատելու գայթակղությանը, որոշ տնտեսվարողներ ու չինովնիկներ կարող են թուրքական ապրանքը ռուսական շուկա հասցնել՝ այն ներկայացնելով որպես հայկական ծագման մթերքներ:

Panorama.am-ի հետ զրույցում Պիպոյանը բացատրեց, որ ռուս-թուրքական հարաբերությունները տարածաշրջանում յուրատեսակ իրավիճակ են ստեղծել:

«Դրանք կամա թե ակամա անդրադառնում են ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ հարևան երկրների վրա: Թուրքիայում արտադրված ապրանքը Թուրքիայի համար չէ, այն ինքնաբավ երկիր է, և արտադրված այդ խմբաքանակները պետք է արտահանվեն որևէ երկիր: Բնականաբար, որպես Թուրքիայի առաջին դաշնակից Ադրբեջանն է փորձելու օգնել Թուրքիային այդ ապրանքների իրացման հարցում: Սակայն որոշ ապրանքների մասով Ադրբեջանը ևս ինքնաբավ երկր է, և առավելագույնը, որ կարող է անել Թուրքիայի համար, փորձելու է այդ ապրանքներն իր տարածքով տեղափոխել Ռուսաստան»,-ասաց նա:

Պիպոյանի խոսքով, այդ հնարավորությունն իրացնելու տարբերակներն  օրեր առաջ լայնորեն քննարկվել են ադրբեջանական ֆորումներում:

«Շատ արագ եղան միջամտություններ, որ նման հարցերը չի կարելի քննարկել հրապարակայնորեն: Մեր սուբյեկտիվ գնահատականով, դա եղավ ադրբեջանական իշխանությունների կողմից: Այն, որ Ադրբեջանն այդ քայլով իրեն դրեց վատ վիճակում, երկրորդ կարծիք լինել չի կարող, քանի որ ընդամենը ուժեղացրեց ադրբեջանական ապրանքների նկատմամբ հսկողությունը»,-ասաց ՀԿ նախագահը:

Նրա խոսքով, թուրքական ապրանքների իրացման համար ազատ տարածք մնում  է վրացական շուկան. «Հենց հիմա վրացական կողմի ֆորումներում ակտիվորեն քննարկում են, որ իրենք հայտնվում են շահեկան վիճակում, քանի որ Թուրքիան հնարավորություն ունի այդ ապրանքներն իրացնել միայն Վրաստանում, իրենք էլ կարող են հանդես գալ գին թելադրողի դերում, ինչին հետևելու է լուրջ գնանկում»:

Սպառողների իրավունքների պաշտպանը միաժամանակ նկատեց, որ շուկան այնպիսի բան է, որ եթե մի տեղ ապրանքը շատ էժան է, իսկ հարևան երկրում թանկ, ապա էժան ապրանքը հոսելու է թանկ ապրանքների շուկա:

«Այսինքն, մենք կանգնած ենք լուրջ վտանգի առաջ: Թույլ վերահսկողության դեպքում Վրաստանից թուրքական ապրանքը կարող է մտնել հայաստանյան շուկա: Այս իրավիճակում շատ կարևոր է հայկական կողմի լուրջ վերահսկողությունը»,-ասաց ՀԿ նախագահը:

Այս պարագայում հայկական կողմն իր առաջ դրված երկու խնդիր ունի՝ ցույց տալ, որ Ռուսաստանի դաշնակից երկիր է:

«Հայաստանը հայկական ապրանքների նկատմամբ վստահությունը մի քանի անգամ կարող էր բարձրացնել, եթե գնար կտրուկ քայլերի, օրինակ արգելեր թուրքական մթերքների ներկրումը Հայաստան: Սա, իհարկե, կունենա էական ռիսկ, հնարավոր է չկարողանայինք խուսափել գնաճից, բայց մյուս կողմից պետք է մեր համապատասխան կառույցները լինեն մաքսիամալ աչալուրջ, քանի որ մեկ սիրողական քայլ, արկածախնդրություն, ռուսական շուկա Հայաստանից թուրքական մթերք արտահանելու մի փորձ, մենք պետական մակարդակով կունենանք պրոբլեմ»,-մտավախություն հայտնեց Բաբկեն Պիպոյանը:

Panorama.am-ի զրուցակիցը համոզված է, որ թե հայաստանցի  տնտեսվարողների, թե չինովնիկների մեջ կլինեն մարդիկ, ովքեր կցանկանան արկածախնդրության դիմել, քանի որ դա երկուստեք ձեռնտու գործ է:

«Այստեղ պետական զգոնությունը շատ կարևոր է: Մարդիկ կարող են Վրաստանից էժան գյուղմթերք բերել Հայաստան, ապա արտահանել Ռուսաստան՝ որպես հայկական ծագման մթերք: Բայց դա Ռուսաստանը շատ արագ կպարզի, այնտեղ լաբորատոր հետազոտությունները շատ բարձր մակարդակի են, ռուսական կողմը վերահսկելու է նաև հայկական կողմը արտահանման իրատեսակա՞ն ծավալ է ապահովում, թե՞ ոչ: Մենք ռուսական կողմին պետք է կարողանանք նաև համոզել, որ դեպի Ռուսաստան արտահանման ծավալներն ավելանում են այլ շուկաներ չարտահանելու հաշվին»,-ասաց նա:

ՀԿ նախագահն այս իրավիճակում հորդորում է կառավարությանը ցուցաբերել առավելագույն զգոնություն:
«Մեկ արկածախնդիր քայլը կարող է վտանգել ողջ տնտեսությանը: Սա պետական մակարդակով պետք է հայտարարել: Եթե ռուսական կողմը մեկ անգամ պարզի, որևէ հայաստանցի թուրքական ապրանքը ռուսական շուկա է տանում որպես հայկական, ապա մենք ոչ միայն տնտեսական կորուստներ ենք ունենալու այլ առումներով ևս վատ վիճակում ենք հայտնվելու: Փող աշխատելու գայթակղությունը մեծ է:  Եթե նույնիսկ երկու երկրների միջին օղակների չինովնիկ կարող են գալ պայմանավորվածության, ապա վերևի օղակները թույլ չեն տա նման բան: Հուսով եմ, որ իմ կողմից նշած արկածախնդիրներից ոմանք կհասկանան, թե ում ի նկատի ունեմ»,-չակերտները չբացեց ՀԿ նախագահը:

Ինչ վերաբերում է վերամշակված սննդամթերքի արտահանման ծավալների աճի հնարավորությանը, ապա ՀԿ նախագահը շեշտում է, եթե նշում են, որ ռուսական շուկայում մեր ապրանքը գնային  առումով մրցունակ չէ, ապա պետք է հասկանանք, որ Հայաստանի բնակչությունը ողջ տարվա ընթացքում գնային առումով ոչ մրցունակ ապրանք է սպառել:

Նա որպես օրինակ մատնանշում է Հայաստանում արտադրված  երշիկը, որի արտահանման ծավալները չեն ավելացել. «Մենք պետք է ոչ թե գնանք այն կողմի հետ բանակցենք, այլ պետք է կարողանանք մեր երկրում սննդի անվտանգության ու որակի այնպիսի համակարգեր ներդնենք, տնտեսական այնպիսի միջավայր ստեղծենք, որ դառնա մրցունակ:  Եթե մեր ապրանքը ցածրորակ է, ապա պետք է հույս չունենանք, որ այն կարող ենք վաճառել»:

Պիպոյանը հիշեցրեց, որ Հայաստանը չկարողացավ օգտվել իրավիճակից, երբ Ռուսաստանը եվրոպական երկրների նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառեց. «Մեկ տարվա ընթացքում ունեցանք բացառապես անկում: Ինչո՞ւ: Որովհետև մենք որոշեցինք, որ ունենք այն, ինչ ունենք, ու Ռուսաստանը պետք է դա վերցնի: Չէ, Ռուսաստանը դա երբեք չի վերցնելու, այդ մտքի հետ պետք է համակերպվենք: Մեր ապրանքն անմրցունակ է: Ռուսական կողմը որակի չափորոշիչներ ունի, երբեք  մեր ցածրակարգ ապրանքի վրա չի գրի բարձրակարգ, իսկ եթե գրի ցածրակարգ, ապա ռուսական ցածրակարգ ապրանքի համեմատ հայկական ցածրակարգ վերամշակված մթերքը գնային առումով մրցունակ չի»: