Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ստեփանակերտ-Գանձասար ճանապարհին տեղակայված Նիկոլ Դումանի տուն-թանգարանը, իր գոյության առաջին իսկ օրից, դարձել է Ղարաբաղ հաճախող զբոսաշրջիկների ուխտագնացության վայր: Այցելուները տուն-թանգարանում կարող են տեսնել վերականգնված 19-րդ դարի ղարաբաղյան գյուղի կյանքը, ծանոթանալ Նիկոլ Դումանի գործունեության հիմնական փուլերին: Panorama.am-ը զրուցել է Նիկոլ Դումանի տուն-թանգարանի վարիչ Մարիա Սողոմոնյանի հետ:

-Նիկոլ Դումանի ազգագրական տուն-թանգարանը և ազգագրական թաղամասը հիմնվել է 2004թ.-ին: Մինչ օրս քանի՞ այցելու է ունեցել թանգարանը: Ինչպիսի միտում եք նկատում՝ տարեց տարի ավելանո՞ւմ են այցելուները:
-Նիկոլ Դումանի տուն-թանգարանը ստեղծվել է հայ ժողովրդի ազգային ազատագրական պայքարի հայտնի ռազմական ու քաղաքական գործիչ Նիկոլ Դումանի մահվան 90-րդ տարելիցի կապակցությամբ:Տուն-թանգարանն ու ազգագրական թաղամասը հիմնվել է Արցախի զբոսաշրջության զարգացման գործակալությաւն կողմից Բոնիաթյան ընտանիքի հովանավորությամբ, Երիկյան ընտանիքի ու այլոց աջակցությամբ: Թանգարանն ստեղծման օրվանից մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել թե՛ Արցախի բնակիչների, թե՛ Արցախի հյուրերի մոտ: Լինելով յուրօրինակ զբոսաշրջավայր՝ ազգագրական թաղամասը նպաստել է Արցախի զբոսաշրջային ներուժի զարգացմանն ու դիվերսիֆիկացմանը: Իր գոյության 12 տարիների ընթացքում տուն-թանգարանը հյուրընկալել է հազարավոր այցելուների Արցախից, Հայաստանից ու արտերկրից: Այցելուների քանակի դինամիկան մոտավորապես կազմում է 15-20 տոկոս տարեկան աճ: 2015 թվականին ազգագրական համալիրը հյուրընկալել է  գրեթե 7000 այցելուի:

-Ովքե՞ր են հիմնական այցելուները՝ տեղացինե՞րը, թե՞ զբոսաշրջիկները:
-Ստեղծման առաջին տարիներին համալիրը հյուրընկալում էր տեղացիների, ովքեր կազմակերպված այցեր էին կատարում ճանաչողական նպատակով: Տարեցտարի մեծացել է այցելուների աշխարհագրությունը, և եթե սկզբնական շրջանում այցելուների բացարձակ մեծամասնությունը կազմում էին Արցախի, Հայաստանի ու Սփյուռքի հայերը, ապա հիմա ավելի է մեծանում համալիրի հանդեպ հետաքրքրությունն արտասահմանցի զբոսաշրջիկների կողմից:

-Ինչպիսի՞նն է այցելուների, հատկապես օտարազգի, արձագանքը թանգարանում շրջելուց հետո:
-Ծաղկաշատի ազգագրական թաղամասն իրենից ներկայացնում է յուրահատուկ համալիր, որտեղ մի կարճ փողոցի վրա մանրակրկիտ ձևով վերականգնվել է 19-րդ դարի արցախյան գյուղի կյանքը՝ պատմաճարտարապետական արժեք ներկայացնող շինություններով ու հետաքրքիր կենցաղային իրերով: Սակայն այցելուներն առաջին հերթին նշում են արցախյան ոգին, որը զգացվում է համալիր մտնելուց հենց առաջին րոպեներից:

-Տուն-թանգարանը  մի քանի մասից է բաղկացած (թանգարան, Նիկոլ Դումանի դահլիճ, 19-րդ դարի վերջի բնակելի սենյակ, կոմունալ սենյակը, բակի շինություններ, ազգագրական թաղամաս): Հատկապես ո՞ր հատվածում են առավել շատ կանգ առնում այցելուները, ի՞նչն է առավել շատ ուշադրության արժանանում, նաև զարմանք առաջացնում  այցելուների շրջանում:
-Ազգագրական համալիրի բոլոր շինություններն են հետաքրքրություն են առաջացնում այցելուների մոտ: Ուղղակի դա կախված է այցելուների նախասիրություններից: Այցելուների մի մասը նախապատվությունը տալիս է Նիկոլ Դումանի կյանքին ու գործունեությանը ծանոթանալուն, մյուս մասն ավելի շատ հետաքրքրված է արցախցի գյուղացու կյանքով:

-Ըստ Ձեզ, ի՞նչն է այցելուին բերում թանգարան:
-Եթե խոսենք հայ այցելուի մասին, ապա դա, իհարկե, հայրենասիրության զգացմունքն է. այցելել մի մարդու հայրենիք, ով իր ամբողջ կյանքը նվիրել է հայրենանվեր գործունեությանը: Օտարերկրյա այցելուների համար ազգագրական համալիրն ասոցացվում է  արցախցի հասարակ գյուղացու կյանքի հետ, և հենց այդ կյանքով ապրելու ցանկությունն է, որ օտարեկրացուն բերում է Նիկոլ Դումանի տուն-թանգարան և ազգագրական թաղամաս: Վերջերս համալիրում մատուցվում են նաև սննդի, տեղավորման ու ժամանցային այլ ծառայություններ, որոնց նպատակն է հասնել համալիրի ինքնաբավությանն ու այցելուներին առաջարկել ավելի հետաքրքիր ժամանց: Դա ևս կարող է խթան հանդիսանալ համալիրի այցելուների քանակի ավելացմանը:

-Ինչպե՞ս է թանգարանը համալրվում: Այսօր քանի՞ ցուցանմուշ կա թանգարանում:
-Թանգարանի ֆոնդը հիմնականում համալրվել է Զբոսաշրջության զարգացման գործակալության կողմից, սակայն ազգագրական թաղամասում ներկայացված ցուցանմուշների մի մասը նվիրաբերել են Ծաղկաշատի բնակիչները: Ընդհանուր առմամբ, համալիրում ներկայացված են 200-ից ավելի ցուցանմուշ:

Լուսանկարները՝ destinationartsakh.com կայքից: