Բացվելու է Զորավար Անդրանիկի 150 -ամյակին նվիրված ցուցահանդես
Հայաստանի Ազգային պատկերասրահում փետրվարի 12-ին բացվելու է Զորավար Անդրանիկի 150 -ամյակին նվիրված ցուցահանդես:
«Մենք նախատեսել էինք անցած տարի դեկտեմբերին բացել այս ցուցահանդեսը, բայց քանի որ Ազգային պատկերասրահում բավականին շատ միջոցառումներ կային, որոշեցինք հենց այս ընթացքում՝ նկատի ունենալով նաև, որ փետրվարի 25-ին Անդրանիկի ծննդյան օրն է»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց ցուցահանդեսի կազմակերպիչներից Աշխարհի հայ նկարիչների միության համանախագահ Ղազար Միրզոյանը:
Նշենք, որ Զորավար Անդրանիկի 150 –ամյակը լրացել է 2015-ին:
Ղ. Միրզոյանի խոսքով, նաև նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ 2015-ին շեշտը դրված էր հիմնականում Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված մշակութային միջոցառումներին, ավելի քիչ տեղ հատկացնելով Անդրանիկ Օզանյանի 150-ամյակին նվիրված միջոցառումներին, որոշեցին ևս մեկ անգամ անդրադառնել մեծ զորավարի հոբելյանին:
«Միայն այս ցուցահանդեսով չենք սահմանափակվելու: Պատրաստում ենք նաև 600 էջանոց գիրք, որում հրապարակվելու են դեռևս անհայտ լուսանկարներ, նամակներ ու փաստաթղթեր»,- ասաց Ղ.Միրզոյանը:
Ցուցահանդեսում ներկայացված է լինելու 60-ից ավելի նկարիչների, քանդակագործների աշխատանքներ: Այն կգործի մինչև փետրվարի 29-ը:
Ցուցահանդեսի կազմակերպիչներն են՝ Երևանի քաղաքապետարանը, Հայաստանի Ազգային պատկերասրահը, Հայաստանի Պատմության թանգարան, Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանը, Ազգային արխիվը, Աշխարհի հայ նկարիչների միությունը:
Զորահրամանատար, պետական գործիչ, ֆիդայապետ (հայդուկապետ) Անդրանիկ Օզանյան կամ Զորավար Անդրանիկ, Անդրանիկ Փաշան ծնվել է 1865 թ. փետրվարի 25-ին Արևմտյան Հայաստանի Շապին Գարահիսար քաղաքում։ Անդրանիկն հաճախել է տեղի Մուշեղյանը դպրոց 1875 1882 թթ. և այնուհետև աշխատել է հոր ատաղձագործություն խանութում: 1892 թվականին միացել է նորաստեղծ Հայ հեղափոխական դաշնակցությունը։ Համիդյան ջարդերի ընթացքում, Անդրանիկն այլ ֆիդայիների հետ միասին պաշտպանել է Մուշի և Սասունի հայկական գյուղերը թուրք և քուրդ զինվորների հարձակումներից։ 1897 թ. Վազգեն Տերոյանի խմբի կազմում Անդրանիկը երկրորդ անգամ է մտնում Արևմտյան Հայաստան, ուր մնում է մինչև 1904 թվականը։
Գլխավորել է Սերոբին սպանող Բշարե Խալիլի սպանությունը, 1901 թվականի Առաքելոց վանքի կռիվները։ 1902-1904 թվականներին Անդրանիկի ջոկատները թուրքերի և քուրդ մուսուլմանների դեմ մարտեր էին մղել Սասունում, Տարոնում և Վասպուրականում։ 1905 թվականին Անդրանիկն անցել է Կովկաս, որտեղ հայկական ազգային շարժման երևելի գործիչների հետ քննարկել է օսմանյան լծի դեմ հետագա պայքարի հարցերը։ 1912 թվականին Անդրանիկը հայ կամավորներից կազմակերպել է վաշտ, որը մտել է բուլղարական բանակի աշխարհազորի կազմի մեջ։
Առաջին Աշխարհամարտը սկսվելուն պես Անդրանիկը շտապել է Կովկաս։ 1914 թվականի օգոստոսի 12-ին Թիֆլիսում նա հանդիպում է Կովկասյան ռազմական շրջանի զորքերի գերագույն հրամանատար Միշլաևսկուն ու հայտնել Թուրքիայի դեմ պատերազմին մասնակցելու պատրաստակամության մասին։ Անդրանիկին հանձնարարվել է ձևավորել և գլխավորել առաջին հայկական կամավորական գունդը։ Այդ գնդին գլուխ կանգնած՝ Անդրանիկը անհավասար մարտեր է մղել թուրքական զորքերի դեմ ու հեղինակություն է նվաճել ռուսական ռազմական հրամանատարության շրջանում։
1915-1916 թվականներին Կովկասյան ճակատի մարտերում ցուցաբերած անձնական արիության և հայկական գնդի հաջողությունների համար Սասունցի Անդրանիկը պարգևատրվել է Գեորգիևյան 4-րդ աստիճանի մեդալով, Գեորգիևյան 4-րդ և 3-րդ աստիճանի խաչերով, Սբ. Ստանիսլավի 2-րդ աստիճանի սրի և Սբ. Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշաններով։ 1918 թվականի հունվարի 30-ին թուրքական զորքերը, Մեհմեդ Վեհիբ փաշայի հրամանատարությամբ, Էրզրումի,Վանի և Մերձծովյան ուղղություններով անցել են մեծամասշտաբ գործողությունների: Անդրանիկը վիթխարի դեր է խաղել Զանգեզուրի պաշտպանությունում։
Բախվելով Անտանտի դաշնակիցների, Հայաստանի Հանրապետության որոշ ղեկավարների և բոլշևիկների դավաճանությանը, զորավարը ստիպված է եղել հեռանալ արտասահման։ Անդրանիկը մահացել է 1927 թվականի օգոստոսի 30/31-ին, Չիքո (Սակրամենտոյի մոտ) քաղաքի Ռիչարդսոն Սփրինգսհանքային ջրերի առողջարանային համալիրում՝ սրտի կաթվածից (ԱՄՆ) և սեպտեմբերին թաղվել Ֆրեզնոյի «Արարատ» գերեզմանատանը։ 1928 թվականի հունվարին նրա աճյունը փոխադրվել է Փարիզ և վերաթաղվել Պեր-Լաշեզ գերեզմանոցում, իսկ 2000 թվականին այն տեղափոխվել էհայրենիք՝ Երևանի Եռաբլուր պանթեոն։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Առնվազն երկու կողմ կա, ովքեր չէին ցանկանա, որ ԵԱՏՄ նիստը Հայաստանում անցկացվեր. Արթուր Խաչատրյան