Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Այսօր մենք հստակ կարող ենք ասել, որ սումգայիթյան ջարդերը նախօրեք պլանավորված են եղել, մինչև անգամ դերակատարություններ են սահմանվել: Կան բազմաթիվ ապացույցներ, փաստաթղթեր»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ գործադիր տնօրեն Լարիսա Ալավերդյանը:

Ըստ նրա,  փորձել են այնչափ սարսափ ներշնչել, որ ոչ միայն Սումգայիթի 18 հազար բնակչությունը լքի այդ տարածքը, այլ բոլոր հայերն՝ ավելի քան 300 բնակավայրից:

Ասուլիսին ներկա «Սովորական ցեղասպանություն» նախագծի ղեկավար Մարինա Գրիգորյանի խոսքով, իրենց կողմից ձեռք բերված բոլոր նյութերը, լուսանկարները, տեսագրություններն ապացուցում են, որ Սումգայիթում եղել է ցեղասպանություն, որը լիովին համապատասխանում է ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի պարզաբանմանը, թե ինչ է նշանակում ցեղասպանություն:

«Մեր հետազոտությունների համաձայն, այսօր էլ Ադրբեջանը շարունակում է նույն քաղաքականությունը, ինչ սկսել էր Սումգայիթում, Կիրովաբադում, Բաքվում, Մարաղայում, Բուդապեշտում: Այսօր տեսնում ենք, թե ինչպես են վարվում հայ պատանդների հետ: Նույն քաղաքական դրսևորումներից է: Ադրբեջանի ավանդույթներից մեկը՝ հանցագործներին հերոսացումը, դրվել է հենց Սումգայիթում: Բաքվի միտինգների ժամանակ արդեն Սումգայիթի դահիճերի նկարները ձեռքներին գոռում էին՝ «Փառք Սումգայիթի հերոսներին»»,- ասաց նա:

Մ. Գրիգորյանը ներկայացրեց նաև «Սովորական ցեղասպանություն» նախագիծի կողմից իրականացված վերջին աշխատանքները: Նա տեղեկացրեց, որ մեկ ամիս առաջ լույս է տեսել «Սումգայիթի ողբերգությունն ականատեսների աչքերով» գրքի երկրորդ հատորը:

«1989 թվականին լույս էր տեսել «Սումգայիթի ողբերգությունն ականատեսների վկայություններով» Սամվել Շահմուրադյանի գիրքը, ով փախստականների Հայաստան ժամանելուց անմիջապես հետո գրի էր առել նրանց հիշողությունները, վկայությունները: 1000 օրինակով էր ընդամենը լույս տեսել: Մենք երեք տարի առաջ վերահրատարակեցինք այդ գիքրը, որտեղ ներկայացված էր, թե իրականում ինչ է կատարվել: Մեկ ամիս առաջ  լույս տեսավ երկրորդ հատորը: Այստեղ հավաքված են վկայություններ, լուսանկարներ, որոնք առաջին անգամ են ներկայացվում, որոնք մեկ անգամ ևս ապացուցում են, որ սումգայիթյան ողբերգության նշանակությունը մենք դեռ չենք պատկերացնում»,- ասաց նա:

Մ. Գրիգորյանի խոսքով, թեև պաշտոնապես հայտարարվում է, որ 27 հայ է զոհվել, իրականում հարյուրավոր զոհեր են եղել:

«Պնդում են, որ Սումգայիթում երեխա չի մահացել: Մենք լուսանկար ենք հրապարակել, որտեղ երևում է, որ նա խոշտանգված է»,- նշեց «Սովորական ցեղասպանություն» նախագծի ղեկավար Մարինա Գրիգորյանը:

Նշենք, որ «Սովորական ցեղասպանություն» նախագիծն իրականացվում է ՀՀ նախագահի աշխատակազմի «Հանրային կապերի և տեղեկատվության կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի կողմից:  Նախագծի շրջանակներում 2009 թվականի նոյեմբերից սկսած պատրաստվել է Սումգայիթի, Մարաղայի, «Օղակ» գործողության վերաբերյալ հինգ լեզուներով վավերագրական ֆիլմաշարը, հիմնվել ու գործարկվել է Karabakhrecords կայքը: Հրատարակվել, վերահրատարակվել ու թարգմանվել են մի շարք գրքեր: Նախագծի շրջանակներում պատրաստվել են եռալեզու (հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն) բրոշյուրներ, որոնք ներառում են տեղեկություններ «Սովորական ցեղասպանություն» նախագծում ընդգրկված իրադարձությունների մասին: