Ձեր վստահելի աղբյուրը

Իրանի կառավարությունն երկրի տարածքում գտնվող հայկական մշակութային հուշարձանների պահպանման ուղղությամբ քայլեր իրականացնում է, սակայն այսօր Նոր Ջուղայում հենց հայերն իրենց տներին ուշադրություն չեն դարձնում: Ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտում ՀՀ քաղաքաշինության նախարարության կողմից կազմակերպված «Նոր Ջուղա» խորագիրը կրող գիտաժողովի ժամանակ լրագրողների հետ զրույցում ասաց ճարտարապետ Մարկո Բրամբիլան (ԱՄՆ):

«Իրանում պատերազմ է գնում ոչ թե Իրանի կառավարության, այլ շուկայի հետ: Այսօր հայերը, դժբախտաբար, աղոթում են, որ օր առաջ իրենց շենքը փլվի: Նրանք չեն վերակառուցում իրենց տները տարիների ընթացքում: Հենց պատմական շենքը փլվում է, այլևս գոյություն չունի, հողամասի գինը ութ անգամ ավելի է թանկանում»,- նշեց նա:

Ըստ նրա, Նոր Ջուղայի տարածքում մոտ 300 տարբեր շենքեր են եղել, այսօր պահպանվել է մոտ հինգ տասնյակը, որից միայն 13-ն են ուսումնասիրված:  Ճարտարապետի խոսքով, այսօր Իրանի տարբեր արխիվներում պահպանվում են Նոր Ջուղայի տների հատակագծեր, գծագրեր, լուսանկարներ, որոնք անհրաժեշտ է հավաքել, ուսումնասիրել, քանի դեռ ընդհանրապես չեն ոչնչացել:

«Այս աշխատանքը կարող է իրականացվել հայկական և պարսկական տարբեր ինստիտուտների համագործակցության  միջոցով: Պետք է մի ծրագիր մշակվի, որպեսզի կարողանանք փրկել այդ գծագրերը»,- ասաց Մ. Բրամբիլան:

Նրա ներկայացմամբ, հայ խոջաների տները հիմնական կառուցված են պարսակական ոճով, թեև կան նաև հայկական ճարտարապետության տարրեր: Ճարտարապետի խոսքով, հայտնի չէ, ովքեր են կառուցել այդ տները: Նա չի բացառում, որ հնարավոր է սկզբում դրանք կառուցված լինեն պարսիկ ճարտարապետների կողմից, մինչև որ հայերը հմտացել են այդ արվեստին կամ  հայ և պարսիկ ճարտարապետները համագործակցել են:  Խոջաների տների որմնանկարները,  Մ. Բրամբիլայի խոսքով, հայ վարպետների աշխատանքներ են, քանի որ նրանք սովորել էին եվրոպական ոճով նկարչություն ու հիմնել էին դպրոց: