Կանխավճարի շեմի նվազեցում, տարիքային շեմի բարձրացում. նոր պայմաններ բնակարան ձեռք բերող ընտանիքներին
ՀՀ պետական բյուջեով, 30 տարի շարունակ 1 միլիարդ դրամ ներդնելով, կարող է լուծվել Հայաստանում բնակարանի կարիք ունեցող ընտանիքների խնդիրը: Այս մասին այսօր հայտնեց ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի աշխատակազմի ժողովրդագրության բաժնի պետ Վանիկ Բաբաջանյանը` ներկայացնելով ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավման 2016-2018 թթ. ազգային ծրագրով նախատեսված սոցիալական բնակարանային ֆոնդի ներդրման ու իրականացման դրույթները:
Այսպիսով, ըստ նրա, մեկ տարվա ընթացքում 1 մլրդ. դրամի ներդրում կատարելու դեպքում՝ տվյալ տարվա ընթացքում հնարավոր կլինի առնվազն 1900 շահառուի ապահովել բնակարանով:
Նրա խոսքերով՝բնակարանային ապահովման պետական ծրագիրը կարիք ունի բարեփոխումների, քանի որ «Երիտասարդ ընտանիքին` մատչելի բնակարան» ծրագրից ոչ բոլորն են կարողանում օգտվել: Նախ՝ երիտասարդ ընտանիքի համար ծրագիրը այդքան էլ մատչելի չէ, քանի որ կանխավճարը կազմում է 10-30 տոկոս կամ 1.6-4.8 մլն. դրամ:
«Խնդիրը կայանում է նրանում, որ նոր ձևավորված երիտասարդ ընտանիքը ստիպված է կատարել որոշակի կանխավճար, մասնավորապես, մարզերում՝ 1.6-1.8 միլիոն դրամ, իսկ Երևանում` 4.8 միլիոն դրամ: Բացի այդ, ծրագրից օգտվելու հնարավորություն ունեն այն ամուսնական զույգերը, ովքեր գտնվում են մինչև 30 տարեկանի միջակայքում, բայց ինչպես վիճակագրական տվայլներն են վկայում, գոնե 2014 թվականին տղամարդկանց ամուսնանալու միջին տարիքը մոտ է 30-ին, կանանց մոտ անցնում է 26 տարեկանը»,- ասաց նա:
Միաժամանակ, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության ներկայացուցիչը նշեց, որ ամուսնությունից հետո մինչ զույգերը դիմում են, արդեն տարիքային շեմի խնդիր է առաջանում:
«Այսպիսով, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավման 2016-2018 թթ. ծրագրի նախածգում առաջարկում է կանխավճարի չափի նվազեցում, տարիքային շեմի բարձրացում, որոնք կարծում եմ դրական ազդեցություն կունենան, որ ավելի մեծ թվով շահառուներ ընդգրկվեն ծրագրում»,-ասաց նա:
Նշենք, որ 2011թ. մարդահամարի տվյալների համաձայն՝ հանրապետությունում բնակվում է 78163 ամուսնական զույգ, որոնցում երկու ամուսինների տարիքը փոքր է 30 տարեկանից և 72349 ամուսնական զույգ, որոնցում ամուսիններից մեկի տարիքն է փոքր 30 տարեկանից, այնինչ 2015 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ նպատակային ծրագրի շահառուներ են դարձել Երևանի և մարզերի 1836 երիտասարդ ընտանիք:
Վանիկ Բաբաջանյանը նշեց նաև, որ նախագծով առաջարկել են մի շարք ծրագրեր, այդ թվում` երիտասարդ ընտանիքների համար այսօր գործող բնակարանային պայմանների ապահովման կանոնակարգերի բարելավում, տարբեր տարիքային խմբերին պատկանող հղի կամ մայրացած կանանց աջակցություն, երիտասարդ ու բազմազավակ ընտանիքների աջակցության այլըտնրանքային մոտեցումների ներդրում` ժողովրդագրական զարգացման ազգային հիմնադրամի ստեղծմամբ:
Ազգային ծրագրով շեշտադրվում է նաև այն ընտանքիներին բնակարաններով ապահովելու հարցը, ովքեր բնակվում են ժամանակավոր կացարաններում, կիսակառույց շինություններում, նախկին հիվադանոցների, մանկապարևտեզների, առողջարանների տարածքում, լիովին անօթևան են կամ էլ բնակվում են գերբնակեցված տներում:
«Համաձայն 2011 թվականի մարդահամարի տվյալների` շուրջ 37 հազար տնային տնտեսություններ ունեն բնակարանի կարիք, նրանցից 13 հազար 786-ն ապրում է ժամանակավոր կացարաններում ու տնակներում, 2 հազար 260-ը` բնակության համար հարմարեցված տարածքներում, 130-ն ընդհանրապես անօթևան է: 21 հազար տնային տնտեսություններ ապրում են գերբնակեցված բնակարաններում»,-ասաց Վանիկ Բաբաջանյանը` հավելելով, որ որ փորձ է արվել ներառել սոցիալական այն խմբերին, ովքեր արդի հիփոթեքային ծրագրերում չեն կարող ներառվել:
Մասնավորապես, այդ ծրագրից օգտվելու համար կարող են հաշվառվել Հայաստանի Հանրապետության տարածքում սեփականության իրավունք չունեցող ընտանիքները, ովքեր իրենց սեփականությունը չեն օտարել համապատասխան ծրագիրը հաստատելուն նախորդած վերջին հինգ տարվա ընթացքում, ապրում են վթարային տնակներում, հիմնական ու ոչ հիմնական շինություններում, ժամանակավոր կացարաններում, բնակվում են հարազատների ու ազգականների մոտ, վարձակալությամբ, ապրում են սեփականության իրավունքով բնակելի տարածքում, որտեղ մեկ շնչին բաժին ընկնող բնակելի տարածքը փոքր է 9 քառակուսի մետրից:
Հարակից հրապարակումներ`
- Եթե այսօր չձևավորվեն մոտեցումներ, մինչև 2035-ը ծնունդների թիվը կրկնակի կնվազի. Արմեն Մուրադյան
- Ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավում ենք ունենալու. Արտեմ Ասատրյան