Առողջություն 10:03 28/03/2016 Հայաստան

Դավիթ Պիպոյան. Թերսնուցման վերաբերյալ տվյալներն ահազանգ են

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Հայաստանի տնային տնտեսությունների սնուցման խնդիրների մասին ՄԱԿ-ի՝ օրերս հրապարակված զեկույցում ներառված տվյալները Պարենային իրավունքի փորձագետ, Սննդամթերքի անվտանգության դոկտորանտ Դավիթ Պիպոյանն ահազանգ է որակում:

«Ես կարծում եմ, որ այս հետազոտության արդյունքներն արդեն ահազանգ են: Մենք բոլորս պետք է սթափվենք: Եթե մենք չհասկանանք, որ սա ազգային անվտանգության հարց է, տարիներ հետո լուրջ խնդրի առաջ ենք կանգնելու»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Պիպոյանը:

Հիշեցնենք, որ Պարենային ապահովության, խոցելիության և սնուցման ամբողջական վերլուծության  համաձայն, Հայաստանում 5 տարեկանից փոքր երեխաների 19%-ը թերաճ են: Այս թիվը   վերջին մի քանի տարվա ընթացքում ավելացել է: 2005-ին անցկացրած հետազոտության   համաձայն, թերսնուցման հետևանքով թերաճ են եղել,  այսինքն ըստ տարիքի նորմայից ցածր հասակ են ունեցել, մինչև հինգ տարեկան երեխաների 13%-ը:

Պարենային իրավունքի փորձագետի համոզմամբ, իրավիճակը շտկելու համար պետք է ստեղծվի գերատեսչությունների միասնական տանդեմ, որում ներառված կլինեն գյուղատնտեսության, առողջապահության, աշխատանքի ու սոցիալական հարցերի նախարարությունները:

«Հայաստանում սովոր չեն միջգերատեսչական տանդեմային գործողությունների, որովհետև մեզ մոտ ամեն մեկը սիրում է մյուսին մեղադրել, իր չարած գործը մյուսի վրա գցել, բայց սա այն հարցն է, որի լուծումը պահանջում է համալիր մոտեցում, որտեղ յուրաքանչյուրը պետք է ունենա հավասար պարտականություններ»,-ընդգծեց Panorama.am-ի զրուցակիցը:

Դավիթ Պիպոյանը  հիշում է, որ դեռևս 2011-ին Հայաստանում մշակվում էր պարենային ապահովության հայեցակարգը:  Ինքը եղել է այն փորձագետներից մեկը, ով պետք է եզրակացություն տար հայեցակարգի նախագծի վերաբերյալ:

«Ես կարդացել եմ նախագիծը, շատ գործիքազուրկ  էր, չկային այն գործիքները, որոնք ապահովելու են չափելի արդյունքը»,-ասաց նա:

Այս առումովփորձագտետը մատնացույց արեց եվրոպական փորձը՝ ռազմավարություն կոչվում է այն փաստաթուղթը, որի դրույթները ենթակա են պարտադիր կատարման, կա  հստակ ֆինանսավորում ու ժամանակացույց:

«Եթե չկա իրավական ու տեխնիկական այս գործիքակազմը, ապա ռազմավարություն բառը մոռացեք, կարելի է կոչել բանաձև ու վերջ»,-ասաց նա:

Պարենային իրավունքի փորձագետը կրկին անգամ շեշտեց, որ պարենային իրավունքի ոլորտում  Հայաստանը լուրջ բացեր ունի իրավական ու ենթակառուցվածքային առումով, որոնք հրատապ լուծում են պահանջում: 

«Այս ամենը սկսում է պարենայիքն իրավունքից: Ես  ուզում եմ ներկայացնել եվրոպական փորձը, երբ կազմավորվում էր Եվրոպական Միությունը, պարենայինիրավունքն ամրագրվեց որպես սահմանադրական իրավունք»,-ասաց նա, ավելացնելով, որ հասկացությունը տրվեց  ոչ միայն  բառերով, այլ տրվեցին գործիքներ ու սկզբունքներ, որոնք կարող էին խնդիրը կարգավորել:

Նրա խոսքով, դա առաջին հերթին գյուղատնտեսների ու գյուղացիական տնտեսությունների համար կյանքի համարժեք ռիթմի ապահովումն է, երկորդ հերթին՝ գյուղատնտեսական էքսպանսիան է նորագույն տեխնոլոգիաների միջոցով և երրորդ՝ իրատեսական գին սպառողների համար:

« Երբ մենք ասում ենք թերսնուցում կամ թեարճ, շարքային քաղաքացիները պատկերացնում են, որ խոսքը պարենի ֆիզիկական անհասանելիության մասին է:  Սակայն պետք է հիշել, որ պատշաճ սնուցումը ոչ միայն օրական կալորիաներն են, այլ սննդատարրերի, միկրո- և մակրոկոմպոնենտների,  վիտամիների համապատասխան քանակով ընդունումն է: Եթե մարդուն օրական անհրաժեշտ է 2 հազար կիլոկալորիա, ապա դրա մեջ պետք է տարբերակված լինեն սպիտակուցները, աշխաջրերը, ճարպերը: Եթե ցամաք  հացի միջոցով ստանում ես կալորաին, դա չի նշանակում, որ մարդու մոտ չի լինելու թերաճություն»,-բացատրեց մասնագետը:

Պիպոյանի խոսքով, Հայաստանում աղքատության մակարդակի վրա առավել մեծ ազդեցություն ունենում են գյուղական համայնքները, որոնք առավել անմխիթար վիճակում են:

«Այս պարագայում խնդրի լուծման  երկու մեխանիզմ կա. կամ մանր ու միջին գյուղացիական տնտեսությունները խթանման, խրախուսման միջոցոց արտադրության ավելացման հաշվին լուծեն պարենային խնդիրները, և երկորրդ գները պետք է լինեն մատչելի, որպեսի մարդը կարողանա իրեն թույլ տա ընդունել բավարար քանակությամբ սպիտակուցներ, մենք շատ լավ հասկանում ենք, որ Հայաստանում կենդանական ծագման հումքն ու արտադրանքը բավականին թանկ են, եթե համեմատում ենք նվազագույն աշխատավարձի հետ»,-նկատեց փորձագետը:

Եվրոպական մի շարք երկրների, ինչպես նաև հետխորհրդային երկիր համարվող Բելառուսին այս խնդիրը հաջողվել է լուծել ագրարային քաքականության շնորհիվ. «Բելառուսում կա սոցիալական սննդամթերք: Պետությունը պահպանել կոլխոզները: Կա պետական քաղաքականություն, որի արդյունքում այդ տնտեսություններին «պատվեր» է տրվում սոցիալապես անապահովների համար սննդամթերքի արտադրություն իրականացնել: Ես ականատես եղա, տատիկները, պապիկները հերթ էին կանգնած սոցիալական կաթի, հացի համար: Դրանք մատչելի գնով տրվում են թիրախային խմբերի»:

Պիպոյանը նկատեց, որ նման ծրագրեր Հայաստանում չեն իրականացվում, շուկան թողնված է բարձիթողի վիճակում, ազատ տնտեսական հարաբերություններ են, իսկ պետություն էլ չի կարող որևէ արտադրողից որևէ բան պահանջել:

«Այս առումով պետք է համալիր մոտեցում»,-ասաաց Դավիթ Պիպոյանը:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

15:46
Սննդային թունավորումով Սպիտակի ԲԿ է ընդունվել 5 քաղաքացի
Սպիտակի ԲԿ-ից հայտնում են, որ սննդային թունավորումով Սպիտակի ԲԿ է ընդունվել 5 տուժած «Երեկ` դեկտեմբերի 21-ին, սննդային թունավորումով...
Աղբյուր` Panorama.am
15:21
Նախարարի շնորհավորական ուղերձը էներգետիկի մասնագիտական օրվա կապակցությամբ
ՀՀ ՏԿԵ նախարարությունից տարածել են նախարար Դավիթ Խուդաթյանի շնորհավորական ուղերձը էներգետիկի մասնագիտական օրվա կապակցությամբ։ ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Իրանի և Ադրբեջանի սահմանամերձ Աստարա քաղաքում բեռնատարի ռուս վարորդին սպшնված են գտել
Իրանի հյուսիսում գտնվող Գիլան նահանգում բեռնատարի սպանված ռուս վարորդի դի է հայտնաբերվել; Դեպքի մասին «ՌԻԱ նովոստի»-ին հայտնել են...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Նստել, նայում եմ նկարիդ... ծնունդդ շնորհավոր ասե°մ, թե լռեմ մրմուռով. Կարին Տոնոյան
Կարին Տոնոյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրել է. «Շուտով կլուսանա, Մեն.... չմոռանաս, առավատյան 7:20 պիտի ծնվես, լույսս, չմոռանաս.... 4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:53
Առաջիկա շաբաթվա եղանակի տեսությունը
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից հայտնում են. Երևան քաղաքում` Դեկտեմբերի 22-ի երեկոյան, 24-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
Պուտինը հնարավոր է համարել ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի միջև հարաբերությունների բարելավումը
Վլադիմիր Պուտինը հնարավոր է համարել Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև հարաբերությունների բարելավման հնարավորությունը։ Այդ մասին նա հայտարարել...
Աղբյուր` Panorama.am
12:11
Թուրքիայում ուղղաթիռը մխրճվել է հիվանդանոցի շենքի մեջ
Թուրքիայի Մուղլա քաղաքում ուղղաթիռը վթարի է ենթարկվել հիվանդանոցի շենքին բախվելուց հետո։ Դեպքի մասին կիրակի օրը հայտնել է Habertürk...
Աղբյուր` Panorama.am
12:02
Շենքերից մեկի բնակարանում հայտնաբերվել է տղամարդու մшրմին
Դեկտեմբերի 22-ին, ժամը 09:30-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության քրեական ոստիկանության գլխավոր վարչության Կոտայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:02
Հաճելի անակնկալ՝ հայկական հյութեր և կոմպոտներ Իսրայելի հարավում գտնվող Բեեր Շևայի քաղաքի խանութում. Ալեքսանդր Լապշին
Ռուս-իսրայելցի բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինը ֆեյսբուքի իր էջում գրում է. «Հաճելի անակնկալ՝ հայկական հյութեր և կոմպոտներ Իսրայելի հարավում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:40
Այսօրվա և առաջիկա երեք օրերի եղանակի տեսությունը
Երևանում դեկտեմբերի 22-ի գիշերը, 23-ին, 25-26-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Դեկտեմբերի 22-ի երեկոյան, 24-ի գիշերը հնարավոր է թույլ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
«Թիթեռի» որդին և ընկերը եկել են հաշվեհարդարի, ինչի հետևանքով վիրավոր կա
Դեկտեմբերի 16-ին ժամը 16։40-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության քրեական ոստիկանության գլխավոր վարչությունում և ՀՀ ՆԳՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:48
Կամչատկայում անհետացած Ան-2 ինքնաթիռը հայտնաբերվել է
Կամչատկայում անհետացած Ան-2 ինքնաթիռը հայտնաբերվել է, ինքնաթիռում գտնվող մարդիկ ողջ են։ Այդ մասին հայտարարել է Կամչատկայի երկրամասի ԱԻ նախարար...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
Հայաստանի ավտոճանապարհներին տեղ-տեղ մերկասառույց կա
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ։ «Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
23:07
Այս նախաբանի պատճառը Panorama.am-ի հարցմանը «Իմ քայլը» հիմնադրամից տրված ցինիկ պատասխանն է. «Հրապարակ»
Վախթանգ Սիրադեղյանը «Հրապարակ»-ում գրում է. «Ժամանակին շուրջ 10 տարի զբաղվել եմ լրագրությամբ, հետո անցել այլ աշխատանքի,...
Աղբյուր` Panorama.am
22:47
Նազենի Հովհաննիսյան. Մայրս երեք սիրած արտահայտությունն ուներ
Հաղորդավարուհի, դերասանուհի Նազենի Հովհաննիսյանը գրում է. «մի մոլորակ կա երկնքում. Մայրս է... Կիրակիները՝ խնկաբույր, մորս հոտն...
Աղբյուր` Panorama.am
22:36
Իմ միակ այիբը եղել է այն, որ Նիկոլի իշխանության օրոք Գեղարքունիքի մարզպետ եմ եղել. Իշխան Սաղաթելյան
ՀՅԴ ԳՄ անդամ, ԱԺ դաշնակցական Իշխան Սաղաթելյանը տարիներ առաջ հայտարարգրել է 8 մլն դրամարժողությամբ մատանի։ Tribune.am-ին այսօր տված...
Աղբյուր` Panorama.am
21:42
«Փյունիկի» հարձակվողն ամուսնացել է
«Փյունիկի» հարձակվող Սանի Բուհարին ու նրա ընտրյալ Նանան ամուսնացել են։ Այս մասին հայտնում են ակումբից՝ նորապսակներին աղթելով...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Այսօր Ադրբեջանն օկուպացրած Շուշի է տեղափոխել 191 ադրբեջանցու
Ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից օկուպացրած Արցախի Շուշի բերդաքաղաք է այսօր տեղափովել 191 ադրբեջանցի։  49 ընտանիքների անդամներին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:41
Թիվ 77 երթուղին սպասարկող ավտոբուսը վրաերթի է ենթարկել ինքնագլորով ընթացող 2 անչափահաս տղաների
Այսօր արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Ժամը 11:50-ի սահմաններում Մաշտոցի պողոտա-Իսահակյան փողոցի խաչմերուկում Երևանի բնակիչ 54-ամյա...
Աղբյուր` Panorama.am
20:21
Մագդեբուրգի քաղաքային իշխանությունը ծանր որոշում է կայացրել. CNN
Գերմանիայի  Մագդեբուրգ քաղաքում ողբերգական դեպքից հետո քաղաքային իշխանությունները որոշում են կայացրել փակել Սուրբ ծննդյան տոնավաճառը։ Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
19:57
Ողբերգական վթար հարևան Իրանում
Իրանի Լորեստան նահանգում ավտոբուսը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց ու ընկել ձորակը։ «Մեհր» գործակալության փոխանցմամբ,  վթարի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:46
Աշոտյան. Քանի դեռ ոչինչ չի փոխվել, մենք շարունակում ենք ապրել 2020-ի նոյեմբերի 10-ի մեջ
«2018-ին ժողովրդին խոստացել էին «կուրորտ», 2020-ին մտցրեցին ցեխի վաննայի մեջ, որը հետզհետե դառնում է գերեզմանափոս»,-ասել...
Աղբյուր` Panorama.am
19:30
Հայաստանում համակարգային կոռուպցիան դեռևս հաղթահարված չէ. Հայաստանի ՔԿՀ-ների հակակոռուպցիոն կոալիցիա
Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների հակակոռուպցիոն կոալիցիան մտահոգիչ է համարում հակակոռուպցիոն ինստիտուցիոնալ համակարգի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:15
Հակակոռուպցիոն կոմիտեն մերժել է Հովիկ Աղազարյանի փաստաբանի դիմումը
Հակակոռուպցիոն կոմիտեն մերժել է ՔՊ-ից հեռացված պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանի փաստաբանի դիմումը՝ քրեական վարութ հարուցել ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:48
Արփինե Հովհաննիսյան. Կառավարության որոշման հետևանքով կթանկանան նաև նոտարական ծառայությունները
Կառավարության որոշման հետևանքով հաջորդ տարի կթանկանան նաև նոտարական ծառայությունները։ Սպասվելիք թանկացումների մասին ինսթագրամի իր էջում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Քաղաքագետ. Ո՞վ կամ ովքե՞ր են ստիպել Հայաստանի իշխանություններին գաղտագողի ճանաչել Կոսովոյի անձնագրերը
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է. «Թուրքիայի նախկին ԱԳ նախարար, նախկին վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուն իր «Strategic deept»...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
Ադելյա Պետրոսյանը կրկին դարձավ մենասահքի Ռուսաստանի չեմպիոն
Գեղասահորդուի Ադելյա Պետրոսյանը երկրորդ տարին անընդմեջ նվաճել է կանանց մենասահքի Ռուսաստանի չեմպիոնի տիտղոս։ Օմսկում անցկացվող...
Աղբյուր` Panorama.am
17:29
ԱԹՍ-ների մասայական հարձակում Կազանի վրա. Տուժածներին կտեղավորեն «Արմենիա» հյուրանոցում
Թաթարստանի մայրաքաղաք Կազանն այսօր առավոտյան ենթարկվել է անօդաչու թռչող սարքի զանգվածային հարձակման։ Ըստ իշխանությունների, ութ հարվածային...
Աղբյուր` Panorama.am
17:13
Արարատում 13-ամյա դպրոցականը դանակահարել է 14-ամյա տղային
Դեկտեմբերի 20-ին, դանակահարություն է տեղի ունեցել Արարատի մարզում: Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ, ժամը 18:30-ի սահմաններում ՀՀ ներքին գործերի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:43
Պետպատվերով տրամադրվող ծառայությունների դիմաց պետությունը պարտքեր չունի, իսկ ահա ապահովագրական ընկերությունները տարիներով պարտքեր ունեն կուտակած. Նանուշյան
Տրամադրված բուժծառայության դիմաց ապահովագրական ընկերությունները ինչո՞ւ չեն փոխհատուցում բժշկական հաստատություններին և ինչպե՞ս են կուտակվել...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
12:25 21/12/2024

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}