Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մի բան ակնհայտ է՝ եթե ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման  ուղղությամբ վերսկսվեն բանակցությունները, ապա մասնակից է լինելու նաև Արցախի Հանրապետությունը,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարանը:

«Ադրբեջանին չհաջողվեց չեզոքացնել 1994, 1995 թվականներին ձեռք բերված հրադադարի պայմանագրերը: Դա խոսում է այն մասին, որ նույն  ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները տեսնում են Արցախին որպես բանակցությունների կողմ, չեն ուզում, որ Արցախի ստորագրությունը, որ կար փաստաթղթում, չեզոքանա՝ այլևս քաղաքական գործոն չլինի»,- նշեց նա:

Ըստ քաղաքագետի, ապրիլյան ռազմական գործողություններից հետո հայկական կողմին հաջողվեց նաև որոշակի բաներ պարտադրել Ադրբեջանին, բանակցություններ վերսկսելու համար նախապայմաններ առաջ քաշել:

«Այդ նախապայմաններից ամենակարևորն ինձ համար Ադրբեջանին ագրեսոր ճանաչելու պահանջն էր, այսինքն միջազգային հանրությունը հստակ նշի, թե ով է եղել ռազմական գործողությունների վերսկսման մեղավորը, ով է տարածաշրջանային անվտանգության հիմնական սպառնացողը: Եթե այս պահանջը հնարավոր լինի բավարարել, ապա բանակցություններում Ադրբեջանի հետ շփվելու են որպես ագրեսոր, պարտված, ռազմական հանցագործություն իրականացրած կողմի հետ, ինչը բանակցությունները վերսկսելու դեպքում շահեկան առավելություններ է տալու»,- ասաց Հ.Մելիք-Շահնազարյանը:

Քաղաքագետի համար կարևոր է նաև այն, որ Արցախի անկախության ճանաչման գաղափարը դարձավ քաղաքական գործոն, համաշխարհային քաղաքականության մակարդակով սկսվեց քննարկվել այս հարցը:

«Որևէ մեկը չբացառեց այդ հնարավորությունը: Սա նույնպես քաղաքական  գործոն է, հետագայում, եթե բանակցությունները շարունակվեն,  լինելու է բանակցությունների հիմքում»,- նշեց նա:

Հ.Մելիք-Շահնազարյանի խոսքով, Հայաստանը կճանաչի Արցախի անկախությունը, եթե լինի ռազմական նոր ագրեսիա: Նրա կարծիքով, Հայաստանի օրինակին կհետևեն նաև այլ պետություններ՝ ընդ որում աշխարհի տարբեր կենտրոններից, հատվածներից:

«Հայկական կողմն ամեն ինչ անում է, որպեսզի ճանաչումն ինքնանպատակ չլինի, շղթայական ռեակցիա ապահովի: Սա խելամիտ մոտեցում է, կարող է աշխատել, եթե Ադրբեջանը սխալվի»,- ասաց քաղաքագետը՝ հավելելով, որ Արցախի անկախության ճանաչումն այսքան տարիներ հետաձգվել է  Հայաստանի կողմից բանակցային գործընթացին չվնասելու համար: 

Այս պահին, ըստ նրա, հարցը բերվեց քաղաքական օրակարգ որպես Ադրբեջանին զսպող մեխանիզմ. «Այսինքն Ադրբեջանը հասկացավ, որ եթե հարվածի, կլինի ճանաչում, այլ երկրներ էլ կճանաչեն, վերջնականապես կկորցնի  բանակցությունների ժամանակ իր համար որոշակի առավելություններ ստանալու հնարավորությունը: Ըստ էության, աշխատեց»:

Պատասխանելով հարցին, թե հնարավո՞ր է հայկական կողմը դիմի նախահարձակ գործողությունների կորցրած դիրքերը հետ գրավելու համար, Հ.Մելիք Շահնազարյանն ասաց, որ կոնկրետ այդ երկու դիրքը՝ մեկ բարձունք, մեկ կիսաբարձունք, վերցնելու համար հայկական կողմը նոր պատերազմ չի սկսելու:

«Եթե հայկական կողմը սկսի պատերազմ, խնդիրը պետք է շատ ավելի գլոբալ, հեռու գնացող, ինչի տրամադրվածություն պաշտոնական Երևանում, Ստեփանակերտում չեմ տեսնում: Այդ դիրքերն իրենց նշանակությամբ իսկապես գերագնահատված է ռազմական անվտանգության տեսակետից: Իհարկե, որպես հայրենիքի մաս անգնահատելի է ամեն մի թիզ հող, բայց ռազմական տեսանկյունից երկու դիրքի համար նոր պատերազմ սկսելը, դրա արդյունքում հնարավոր մեծ զոհերը, ողջամիտ որոշում չէր լինի»,- ասաց նա՝ կարծիք հայտնելով, որ հայկական կողմն առանց պատերազմ սկսելու, իր քաղաքական հստակ ու պահանջկոտ դիրքրորոշումն առաջ տանելու պարագայում կարող է բավական լավ արդյունքի հասնել, այդ թվում նաև Արցախի միջազգային ճանաչման գործընթացում:

«Ադրբեջանը հիմա փակուղում է հայտնվել: Իրավիճակն այս պահին աշխատում է հայկական կողմի օգտին: Պարզապես կարևոր է, որ այն կարմիր գծերը, որոնք առաջ տարանք  դիվանագիտական դաշտում,  պինդ ու հստակ պահենք, որևէ պայմանում թույլ չտանք, որ Ադրբեջանը դուրս գա այդ փակուղային իրավիճակից: Այդ ժամանակ հնարավոր է սխալվի, հնարավոր է նոր հարձակում լինի, դա էլ լավ առիթ կլինի մեզ համար վերջնականապես ամրագրելու մեր դիվանագիտական և ռազմական հաջողությունները, և հարցը փակված համարել»,- ասաց քաղաքագետ Հ.Մելիք-Շահնազարյանը: