Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Տնտեսական հնարավորությունների շաբաթ» բիզնես համաժողովի շրջանակներում այսօր «Երևան էքսպո» համալիրում բացվեց «Նոր հեռանկարներ սիրիահայերի համար» ցուցահանդեսը:

Ցուցահանդեսի մասնակիցները սիրիահայերն են, ովքեր սիրիական պատերազմի հետևանքով վերջին մի քանի տարիներին տեղափոխվել են Հայաստան գործարարությամբ են զբաղվում: «Երևան էքսպո»-ում այսօր 70-ից ավել ընկերությունների ներկայացուցիչներ և անհատ գործարարներ առիթ ունեցան իրենց արտադրանքն ու ծառայությունները ներկայացնելու ոչ միայն ցուցահանդեսի այցելուներին, այլև Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանին: Վերջինս Սփյուռքի և Էկոնոմիկայի նախարարների ուղեկցությամբ մասնակցեց ցուցահանդեսի բացման արարողությանը:

Ցուցահանդեսում շրջայցի ընթացքում Հանրապետության նախագահը ոչ միայն ծանոթացավ տարբեր ոլորտներում բիզնես գործունեություն իրականացնող սիրիահայերի աշխատանքի արդյունքին, այլև ընթացիկ խնդիրներին ու զարգացման ծրագրերին:

Ցուցահանդեսի մասնակից գործարարներն, անկախ ոլորտից՝ տպագրություն, հրատարակչություն, ոսկերչություն, փայտամշակում, զբոսաշրջություն, ասեղնագործություն, սարքաշինություն և հաստոցաշինություն, սննդի արտադրություն և այլն, վստահեցնում էին, որ ներկայացվող արտադրանքի որակը երաշխավորված է, ինչը ոչ միայն բարեխիղճ գործունեության, այլև դեռևս Սիրիայում կուտակած փորձի ու հմտության արդյունքն է:

Այսօր հայրենիքում սիրիահայ գործարարները միայն մի խնդիր են հետապնդում. ընդլայնվել և հասնել նախկինում՝ Սիրիայում ունեցած արտադրական ծավալներին: Գրեթե բոլորը նշում էին, որ Հայաստանում գլխավոր խնդիրը շուկայի ծավալներն են:

«Հայ արտադրողներից մրցակից գրեթե չունենք: Չինական, թուրքական ապրանքն է շատ շուկայում, բայց մենք տարբերվող արտադրանք ենք արտադրում՝ ավելի որակով, իտալական որակի ու բավականին էժան», - Panorama.am-ին պատմեց կոշիկի արտադրությամբ զբաղվող «AVA Shoes» ընկերության գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Սաֆարը՝ նշելով, որ բիզնեսը հայրենիք տեղափոխել է Սիրիայից, որտեղ ևս զբաղվել են կոշկագործության ոլորտում: Նրա խոսքով՝ Սիրիայից հեռանալուց հետո որոշել է բիզնես սկսել Ռուսաստանում, սակայն «փաստաթղթային քաշքշուկի» պատճառով տասն ամիս անց որոշել է հիմնվել Հայաստանում ու երկու գործընկերների հետ հիմնել է «AVA Shoes» ընկերությունը:

Հայկական շուկայի ծավալները թեև փոքր են, բայց Անդրանիկի ու գործընկերների համար դա խոչընդոտ չէ: «Որոշեցինք կոշիկ արտադրել ոչ միայն հայկական շուկայի, այլ նաև դրսի շուկայի համար: Հիմա արտահանում ենք Ռուսաստան, Եվրոպայի շուկա, արաբական շուկաներ»,- տեղեկացրեց Անդրանիկ Սաֆարը՝ վստահեցնելով, որ իրենց արտադրանքն իտալական որակի է, բայց մրցակցային գին ունի. «Էժան գործեր ենք անում»:

Ինչ վերաբերում է հայրենիքում ամրապնդվելուն, ապա Անդրանիկի մոտ այս հարցում հաստատակամություն է. «Փորձում ենք այստեղ հիմնվել, այստեղ զորանալ»:

Նույն մտադրությունն է նաև #Sport (Հեշթեգսփորթ) խանութի սեփականատեր Արամ Պըլըխեանի մոտ: Նրա ընկերությունը զբաղվում է սպորտային հագուստի արտադրությամբ և վաճառքով: Ըստ որում՝ շուրջ մեկ տարի առաջ հիմնած ընկերությունն այսօր արդեն շուրջ 50 աշխատատեղ ունի:

«Վստահ ասում եմ՝ Երևանի ամենահարմար խանութներից մեկն է», - Panorama.am-ին ասաց Արամը՝ տեղեկացնելով, որ բիզնես սկսելու շարժառիթներից մեկը Հայաստանի շուկայում եղած պահանջարկն էր. «Երբ եկանք Հայաստան, նեղացանք, որ մարդիկ թուրքական ապրանքը գովում են, ասում են՝ սա չինական չի, թուրքական է: Մեզ համար դա իրոք, ահավոր նեղություն ստեղծեց: Սիրիայում այս գործով էինք զբաղվում, ասինք, որ շատ լավ կլինի, որ մենք Երևանում հայկականն անենք, քան թուրքական կամ չինական պատրաստի ապրանք բերենք»:

Ներկայումս, ըստ Արամի, իրենք հումքը ներկրում են, իսկ աշխատանքների մնացած մասն իրականացնում են Հայաստանում: «Նույն ապրանքը, որ կա դրսում, արդեն կարում ենք այստեղ՝ Երևանում: Սպորտային հագուստ՝ վերև-ներքևը միասին, այսինքն՝ ինչ-որ պետք է ամենօրյա հագնելու համար: Այստեղ կարվում է, ձևվվում է, բոլորը տպվում է մեզ մոտ և հենց մեր խանութում էլ վաճառվում է», -պատմեց նա:

Արամի ընտանիքը ևս Սիրիայում զբաղվել է նույն գործունեությամբ՝  տրիկոտաժի, հագուստի մեծածախ վաճառքով, ունեցել են 6-7 խանութ: Հայրենիքում մնալու հարցում ևս նա հաստատակամ է՝ «Եթե գնալու մտադրություն ունենայի, մինչև հիմա ստեղ չէի լինի»: Ներկայումս միակ ցանկությունը բիզնեսի ընդլայնումն է. մտադիր են մեծացնել արտադրության ծավալները և հայկական արտադրության հագուստեղեն արտահանել Ռուսաստան և Իրան:

Ցուցահանդեսի մասնակիցների տրամադրությունները վկայում էին, որ մինչ աշխարհի շատ երկրներում փախստականները դժվարություններ ունեն իրենց իրացնելու և տեղի հասարակություններին ինտեգրվելու հարցում, ապա սիրիահայերի մեծ մասը հաղթահարել է այդ խնդիրը և մի կողմից կարողանում է իրացվել այն ոլորտում, որտեղ ունի հմտություններ, իսկ մյուս կողմից իր լուման է ներդնում արտերկրի հաջող փորձը հայրենիքում տեղայնացնելու գործում: Այդ ջանքերը երկրի ղեկավարն այսօր կատարած շրջայցի ընթացքում ոգևորիչ գնահատեց:

Սիրիահայ ձեռներեցներից բացի, այսօր կայացած ցուցահանդեսին մասնակցում էին նաև սիրիահայերի համար աշխատատեղեր և ծառայություններ առաջարկող ընկերությունների, ինչպես նաև աջակցության ծրագրեր իրականացնող պետական ու միջազգային հաստատությունների ներկայացուցիչներ:

Նշեմ, որ 2012-ից ի վեր ՀՀ սփյուռքի նախարարության և պետական մարմինների գործընկեր կառույցների, հայաստանյան և միջազգային կազմակերպությունների կողմից իրականացվել են սիրիահայերի աջակցության բազում ծրագրեր: Այսպես՝ 2012-2015թթ. Փոքր և միջին ձեռնարկությունների զարգացման ազգային կենտրոնի կողմից տարբեր տիպի աջակցություն է ցուցաբերվել 500 սիրիահայի, մշակվել են 100-ից ավելի բիզնես ծրագրեր, որոնցից առավել հաջողված 85 ծրագրի հեղինակները ՓՄՁ ԶԱԿ-ից ստացել են արտոնյալ պայմաններով վարկեր: Անցած չորս տարիների ընթացքում 450 սիրիահայերի համար կազմակերպվել են դասընթացներ մաքսային և հարկային օրենսդրության վերաբերյալ, կազմակերպվել է 40 սիրիահայ գործարարների հանդիպում-քննարկումը ՀՀ Նախագահի հետ` բժշկական կենտրոնների, ոսկերչական արտադրամասերի և արտադրատարածքների հիմնադրման խնդիրների վերաբերյալ: