Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ընտրական օրենսգրքի շուրջ «4+4+4» ձևաչափով քննարկումները, որոնք օրենքի ընդունումից հետո երեկ վերսկսվեցին ԱԺ պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովում, տևեցին երկու ժամից ավելի և ավարտվեցին դարձյալ առանց կոնսենսուսի։

Քննարկման արդյունքներով, համաձայնություն ձեռք բերվեց տեխնիկական մի հացի շուրջ՝ այսօր մինչև կեսօր ընդդիմությունն ու քաղաքացական հասարակության ներկայացուցիչները գրավոր վերջնական տարբերակով կներկայացնեն իրենց առաջարկությունները, իսկ իշխանությունն էլ, ի դեմս Դավիթ Հարությունյանի, կպատասխանի, թե դրանցից որոնք են ընդունելի։ Ու դրանց հետո միայն պարզ կլինի՝ հավաքվելո՞ւ են երեկոյան կողմերը համատեղ փաստաթուղթ ստորագրելո՞ւ, թե՞ ոչ։

Քննարկմանը մինչև ուշ երեկո մասնակցում էին իշխանություններից՝ կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար Դավիթ Հարությունյանը, արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը, ԱԺ պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Հովհաննես Սահակյանը, ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը, ընդդիմությունից՝ ՀԱԿ խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանը, քարտուղար Արամ Մանուկյանը, «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Նաիրա Զոհրաբյանը և «Օրինաց երկիր» խմբակցության պատգամավոր Հովհաննես Մարգարյանը, իսկ քաղհասարակությունից՝ Դանիել Իոաննիսյանը, Տիգրան Եգորյանը, Արտակ Զեյնալյանը, Սոնա Այվազյանը և Ստեփան Դանիելյանը:

«Եթե մենք ուզում ենք շարժվել առաջ, ապա սա պետք է դառնա օրենք, որը էդքան պարզ չէ։ Դա պետք է մշակվի, ներկայացվի կառավարություն։ Սկզբունքորեն ենթարդվում էր, որ դա այսօր պետք է արվեր, և մենք կսկսեինք աշխատել օրենքի նախագծի վրա։ Պետք է հրավիրել արտահերթ, որովհետև մենք պռավալ կտանք փոփոխությունների ընդունումը», -երեկ քննարկման վերջում ասաց կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախաար Դավիթ Հարությունյանը:  

Քննարկման սկզբում Լևոն Զուրաբյանը հայտարարեց, որ մինչև այսօր տեղի ունեցած քննարկումների արդյունքում այժմ իշխանությունը ներկայացրել է նախագիծը, որը «ընդառաջ քայլ է հանրությանը, ընդդիմության, քաղաքացիական հասարակության առաջարկներին»։

«Դա թույլ տվեց, որ մենք վերսկսենք այս ձևաչափով բանակցությունները», -հայտարարեց նա։

Դավիթ Հարությունյանը նախ ասաց, որ իենց կարծքով Ընտրական օրենսգիրքն ընդունվել է «շատ լայն կոնսենսուսով», հետո նկատեց, որ այդուհանդերձ, «շատ լայն կոնսենսուսը շատ ավելի լավ է»։

Իսկ իշխանության առաջարկները, որոնք ձևավորվել են Վենետիկի Հանձնաժողովի փորձագետների, ինչպես նաև նախկինում ընդդիմության հետ քննարկումների արդյունքում, մի քանի խմբի են բաժանվում։ Ներկայացնելով դրանք, Հարությունյանն ասաց, որ դրանցից է օրինակ՝ ընտրողների մատնահետքերով էլեկտրոնային գրանցման համակարգի ներդրումը։ Այսինքն՝ այս դեպքում կատարվում է նախագանցում, և մարդիկ, ովքեր չունեն նույնականացման քարտ, նրանց դա կտրվի անվճար։  Այս նախնական գրանցումը ավարտվելու է քվեարկությունից քսան օր առաջ և նշված են, թե որ կատեգորիաների վրա չպետք է դա տարածվի։

Հաջորդը ընտողների ստորագրված ցուցակների հասանելիությանն է վերաբերում. ըստ օրենսգրքի, դրանք պաշտոնապես չեն հրապարակվում, բայց հասանելի են ընտություններին մասնակցած կողմերին։

«Այս առումով առաջարկություն կա երկու կարևոր փոփոխություն կատարել. առաջին նորամուծությունը հետևյալն է՝ եթե ինչ-որ մի քաղաքական ուժ, որը մասնակցել է ընտրություններին, բայց տվյալ տեղամասում չի կարողացել ապահովել վստահված անձի ներկայություն, նա պետք է հնարավորություն ունենա դիմելու երկրորդ մակարդակով Տարածքային ընտրական հանձնաժողովին և խնդրել, որ տարածքային հանձնաժողովն այդ քաղաքական ուժին տրամադրի ընտրություններին մասնակցած անձանց տվյալները։ Իսկ երկրորդ փոփոխությունը հետևյալն է՝ կան դեպքեր, երբ հնարավոր չէ իդենտիֆիկացնել մատնահետքը, այդ անձանց պարագայում ընտրողի նույնականացումը պետք է կատարվի անձը հաստատող փաստաթղթով կամ նույնականացման քարտով», -ներկայացրեց Հարությունյանը։

Ինչ վերաբերում է ընդդիմության նախկինում արված առաջարկությանը՝ ընտրատեղամասերում տեսանկարահանման և ուղիղ հեռարձակման վերաբերյալ, ապա կառավարության ներկայացուցիչն ասաց, որ իրենք տեսանկարահանմանը սկզբունքորեն դեմ չեն։

«Կարևորը հետևյալն է, որ կողմերը համատեղ կդիմեն դոնոր կազմակերպություններին՝ առաջարկելով ֆինանսավորել այս փաթեթը։ Մենք գտնում ենք, որ սա կդրվի շրջանառության մեջ, եթե դոնոր գտնվի։ Այս մեխանիզմի ներդրումը շատ է թանկացնում ընտրական գործընթացը և միայն դոնորների կողմից ներդրումների օգնությամբ  հնարավոր է դա իրագործել», -հայտարարեց Հարությունյանը։

«Մեր գործընկերները պետք է հասկանան, որ հիմա ժամանակը, իսկապես քիչ է ու չպետք է գնալ ամեն ինչ ծայրահեղականացնելու ճանապարհով։ Սա եղածից լա՞վ է, թե՞վատ, իհարկե, լավ է», -դիմելով գործընկերներին ասաց Նաիրա Զոհրաբյանը՝ առաջակելով «այս պոզիտիվ» քայլով գնալ առաջ։

Երբ քննարկումից անցել էր երկու ժամ, և քաղհասարակության ներկայացուցիչները ներկայացված առաջարկների վերաբերյալ հարցեր էին տալիս ու դեռ դիրքորոշում չէին հայտնել, Դաշնակցություն խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը նյարդայնացավ. «Կներեք, ես ո՞ւր եմ եկել։ Ես ուզում եմ հասկանալ՝ ներկայացված առաջարկություններով փաստաթուղթը հիմք է՞ համաձայնության հասնելու, թե՞ ոչ»։ Նրա հարցին դրական պատասխան չտվեցին, և Լևոն Զուրաբյանն ասաց, որ բանակցությունները սկսելու հիմք կարող է լինել։

Քաղհասաակությունից Սոնա Այվազյանն էլ ասաց, որ ներկայացված փաստաթղթի վերաբերյալ ունեին հարցեր, որոնք պետք է ճշգրտեին։ Արմեն Ռուստամյանի նյարդերը տեղի տվեցին, և նա հայտարարեց, որ ինքը ժամանակ չունի տեխնիկական հարցերի վրա ծախսելու։

«Պարոն Զուրաբյանը սկզբում ասաց, որ լավ փաստաթուղթ է, համաձայնեցվել են չորս կետերի հետ կապված լուծումները։ Հիմա կամ դուք ասում եք, որ լուծում ընդհանրապես չկա, կամ համաձայն եք բոլոր կետերի հետ։ Ես չեմ կարողանում հասկանալ, թե ուր ենք ուզում հասնել», -հայտարարեց Ռուստամյանը։

Նա ասաց, որ կողմերի միջև ցանկացած համաձայնություն իրենք կողջունեն ու լքեց քննարկման սենյակը։

Նրա հեռանալուց հետո Զուրաբյանը հայտարարեց, թե փորձեր են արվում իշխանական դաշտից տապալել քննարկումները, սակայն Հարությունյանը հակադարձեց, թե նման գնահատականներն արդեն իրեն «չեն հուզում» ու կոչ արեց ավելի կառուցողական դաշտում քննարկում ծավալել: Սրանից հետո միայն կողմերը եկան ընդհանուր եզրակացության՝ ներկայացված առաջարկների ընդունելի լինելու դեպքում ստորագրել համաձայնության փաստաթուղթ: