«Մենք կանգնած ենք փախստականների կողքին». այսօր փախստականների համաշխարհային օրն է
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից մինչ այսօր համաշխարհային տեղահանումների թիվը մնում է ամենաբարձր մակարդակի վրա` տալով աշխարհում տիրող իրավիճակի մասին մի տագնապալի պատկեր: Այս մասին այսօր Փախստականների համաշխարհային օրվա կապակցությամբ ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակում կազմակերպված քննարկման ժամանակ ասաց Հայաստանում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչ Քրիստոֆ Բիրվիրթը:
Նրա խոսքերով՝ ներկայումս աշխարհում ավելի քան 60 միլիոն բռնի կերպով տեղահանված անձ կա. դրանց թվում են փախստականները և ներքին տեղահանված մարդիկ:
Քրիստոֆ Բիրվիրթը նշեց, որ աշխարհում առկա մի շարք համաշխարհային թեժ կետերից միայն մեկը` Սիրիայում տիրող հակամարտությունն իր ազդեցությունն է ունեցել և շարունակում է ունենալ Հայաստանի վրա: Այլ կոնֆլիկտները նույնպես ազդում են Հայաստանի վրա, սակայն ավելի քիչ չափով:
«Արդեն հինգ տարի է, ինչ շարունակվում է Սիրիայի հակամարտությունը, և չնայած միջազգային հանրության վերսկսած և ընդլայնված ջանքերին, դեռևս չկա խաղաղության տեսլական: Փոխարենը վերջերս Հալեպում տեղի ունեցած մարտական գործողությունները հանգեցրին նոր տառապանքների և զոհերի անգամ քաղաքացիական բնակչության շրջանում: Դրանց թվում են նաև հայկական ծագում ունեցող շատ մարդիկ: Իսկ դա նշանակում է, որ սիրիական հակամարտության գոտիներից մարդկանց փախուստը շարունակվում է»,- ասաց Քրիստոֆ Բիրվիրթը:
Ըստ նրա՝ ՀՀ կառավարության տվյլաներով Սիրիայից Հայաստան է եկել 20 հազար սիրահայ: Կառավարության տվյալների համաձայն՝ 16 հազարը շարունակում են ապրել Հայաստանում, բայց ՄԱԿ ՓԳՀ-ի տվյալներով՝ այդ թիվը կազմում է 14-15 հազար: «Մեր ՀԿ գործընկերները զեկուցել են, որ մոտ 550 կարիքավոր սիրիահայեր էլ ֆինանսական աջակցություն են խնդրել Հայաստան տեղափոխվելու համար: Մենք ակնկալում էինք, որ ամռան սկզբին որոշ մարդիկ կժամանեին Հայաստան, բայց դեռ ոչ մեկ չի եկել: Հայաստան գալը դառնում է ավելի դժվար, չկան ուղիղ չվերթներ, միակ ճանապարհը Լիբանանն է, սակայն այնտեղ միայն կարող են հասնել համապատասխան փաստաթղթեր ու տոմսեր ունեցող անձինք: Վստահեցնում եմ, որ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն և իր գործընկերները, նրանց ժամանելուն պես, պատրաստ են առաջարկելու նախնական մարդասիրական օգնություն, այդ թվում՝ տրամադրել բնակարանների վարձի մասնակի փոխհատուցման գումար»,- նշեց Հայաստանում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչը:
Քրիստոֆ Բիրվիրի խոսքերով՝ 5 տարի առաջ Սիրիայից Հայաստան ժամանած սիրիահայերը հիմնականում բարձր և միջին խավից էին, նրանք իրենց մեքենաներով կամ ֆինանսական միջոցներով էին գալիս, բացի այդ, իրենց հետ բերում էին փոքր սարքավորումներ, որոնցով կարող էին բիզնես սկսել: «Եւ դա ստեղծել է այն թերի կարծիքը, որ Սիրիայից տեղահանված բոլոր հայերը հարուստ են: Իհարկե նրանց մեջ կան հարուստներ, բայց վերջին շրջանում Սիրիայից Հայաստան ժամանողները գտնվում են չափազանց ծանր վիճակում և աջակցության կարիք ունեն»,- ընդգծեց Քրիստոֆ Բիրվիրը:
Հայաստանում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչն անդրադարձավ նաև ԼՂ հակամարտությանը՝ նշելով, որ 2016թ. ապրիլին Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության սրումը նույնպես պատճառ դարձավ նոր տեղահանության: Տեղահանված բնակչության ճնշող մեծամասնությունը կանայք, երեխաներ և ծերեր են, որոնցից շատերը շփման գծին հարակից` Մարտակերտի շրջանի Թալիշ և Մատաղիս գյուղերից են: Ըստ Քրիստոֆ Բիրվիրի՝ նրանցից շատերն ունեն հատուկ կարիքներ, կան հղի կանայք և կերակրող մայրեր, հիվանդ և հաշմանդամություն ունեցող մարդիկ:
«Տեղահանված ընտանիքների մեծամասնությանը հյուրընկալել են իրենց հարազատները կամ ընկերները, որոնք նույնպես ունեն սոցիալական խնդիրներ: Մենք տպավորված էինք համայնքների կողմից ցուցաբերված հյուրընկալության բարձր մակարդակով և տեղահանված անձանց նկատմամբ ցուցաբերված աջակցությունից: Դժվար է տեսնել 6 հոգանոց ընտանիքի, որն ապրում է սոցիալապես ծանր պայմաններում, բայց իր տունն է ընդունում ևս 12 հոգու, որոնք եկել են Արցախից: Այդ առիթով ցանկանում եմ իմ խորին երախտիքը հայտնել բոլոր նրանց, ովքեր օգնություն են ցուցաբերել և դեռևս շարունակում են օգնել այդ մարկանց»,- նշեց Քրիստոֆ Բիրվիրին:
Նրա խոսքերով՝ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն սերտ համագործակցելով Միգրացիոն պետական ծառայության և Սոցիալական պաշտպանության միությունների հետ աշխատել են տեղահանված անձանց ինքնության հաստատման և գրանցման ուղղությամբ: Տեղական իշխանությունների, ՀԿ-ների և կամավորներին օգնությամբ մշակել են աջակցության ծրագիր, որի շրջանակներում փոքրիկ դրամական աջակցություն է տրամադրվել ԼՂ-ից տեղահանված 400 ընտանիքի (1429 անձ) հրատապ կարիքները հոգալու համար: «Հարկ է նշել, որ մեծ թվով տեղահանված անձինք վերադարձել են կամ պատրաստվում են վերադառնալ իրենց բնակավայրեր, և այս առիթով ՄԱԿ ՓԳՀ-ն անհրաժեշտ է համարում շեշտել, որ պետք է հարգել կամավոր վերադարձելիությունը: ՄԱԿ ՓԳՀ-ն սերտ կապ է պահպանում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի գործընկերների հետ, որպեսզի ԼՂ վերադառնալուց հետո նրանց աջակցություն տրամադրվի»,- ասաց Հայաստանում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչը:
Քրիստոֆ Բիրվիրինը նշեց նաև, որ 2015թ. Փախստականի համաշխարհային օրվանից հետո էական առաջընթաց է գրանցվել Փախստականների մասին ՀՀ օրենսդրությունը բարելավելու ուղղությամբ: «Փախստականների և ապաստանի մասին» օրենքի մեջ կարևոր փոփոխությունները ուժի մեջ են մտել 2016թ. հունվարին: Այժմ կարևոր է համարվում սահուն կերպով անցնել անհրաժեշտ ենթաօրենսդրական ակտերի ընդունմանը: ՄԱԿ ՓԳՀ-ն գոհունակությամբ է հայտնում, որ Միգրացիոն պետական ծառայությունը ներգրավվել է ինտեգրման ռազմավարության մշակման գործում: Հատկանշական է, որ ռազմավարության նախագիծը կքննարկվի և կամփոփվի համապատասխան պետական մարմինների, միջազգային կազմակերպությունների և քաղաքացիական հասարակության շահագրգիռ կողմերի կողմից` նպատակ ունենալով ընդգծել վերջիններիս դերը որպես ռազմավարության համահեղինակ, ներդաշնակեցնելու մոտեցումները, օգտագործելու համագործակցությունը և ձեռք բերել դոնորների աջակցությունը:
Ըստ նրա՝ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն ի սկզբանե աջակցել է նախաձեռնությանը և պատրաստ է աջակցելու խորհրդատվական և ամփոփման գործընթացին:
Քրիստոֆ Բիրվիրթը, ներկայացնելով Փախստականի օրվա այս տարվա կարգախոսը` «Մենք կանգնած ենք փախստականների կողքին», նկատեց, որ ինչպես ողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում փախստականներն իրենց կարգավիճակի նկատմամբ փոխըմբռնման, համերաշխության և աջակցության կարիք ունեն: Նա, մասնավորապես, նշեց ինտեգրման մարտահրավերների մասին, որոնց բախվում են ազգությամբ ոչ հայ փախստականները:
Կոչ անելով լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներին անդրադառնալ փախստականների խնդիրներին` նա նշեց, որ պետք է ներկայացնել ինչպես նրանց ինտեգրմանն առնչվող հարցերը, այնպես էլ հաջողված պատմությունները: «Աջակցելու, համերաշխությունն արտահայտելու, փախստականների կողքին կանգնելու ուղիները բազմաթիվ են: Այս շարքերում են այն ընտանիքները, ովքեր հյուրընկալում են Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանված իրենց բարեկամներին, այն հարևանին, ով հարևանությամբ բնակվող Սիրիայից կամ մեկ այլ երկրից տեղահանված փախստական ընտանիքին օգնության ձեռք է մեկնում: Այն բարերարին, ով անվճար կամ ցածր վարձակալության վճարով տրամադրում է իր բնակարանը: Այն ուսանողին, ով ուղղորդում է իր սիրիահայ համակուրսեցուն հայաստանյան կրթական այս կամ այն հաստատությունը: Հասարակական կազմակերպությունների այն ակտիվիստներին, դպրոցների ուսուցիչներին ու տնօրեններին, ովքեր դյուրացնում են տեղահանված երեխաների մուտքը դպրոց»,-ընդգծեց Բիրվիրթը:
Նա նաև կոչ արեց, որ յուրաքանչյուր ոք իր ուժերի ներածին չափով և միջոցներով շարունակի մարդասիրական ներգրավվածությունը:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Եթե այսպես շարունակվի, Հայաստանը կարժանանա Արցախի ճակատագրին. Հրայր Ուլուբաբյան
