Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ոսկե ծիրան» Երևանի 13-րդ միջազգային կինոփառատոնի «Հայկական համայնապատկեր» մրցույթում ընդգրկված է Աննա Արևշատյանի «Բարի լույս» ֆիլմը: Սա երիտասարդ ռեժիսորի  առաջին լիամետրաժ ֆիլմն է:

Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ Աննա Արևշատյանն ասաց, որ ֆիլմը նկարահանվել է Հայաստանում՝ Հրազդանում: 

«Ֆիլմը 1990-ականների մասին է, մեր առօրյան է, փորձել ենք պատասխաններ գտնել իմ հասակակիցների հիշողություններում»,- ներկայացրեց ռեժիսորը:

Ըստ Ա. Արևշատյանի, նախքան ֆիլմ նկարահանելը, շատ մարդկանց հետ է շփվել, ովքեր ասել են, թե ինչու է անդրադառնում 1990-ականներին, պետք չէ վերհիշել.  «Բայց չի կարելի մոռանալ անցյալը: Պետք է վատի վրա սովորել, լավը վերցնել ու առաջ գնալ: Մարդիկ հոգնել են այդ ծանր հիշողություններից,  բայց կարելի է այլ հայացքով նայել, հիշել լավը: Առանց դրա մենք չենք կարող առաջ գնալ: 90-ականները մեր կյանքի կարևոր էտապներից է, ինչպես մյուս ծանր էտապները»:

Ֆիլմում նկարահանված դերասաններից միայն Լիդիա Հակոբյան է պրոֆեսիոնալ, մյուսները մասնագիտութամբ դերասաններ չեն:  Ա.Արևշատյանն ասաց, որ ցանկանում էր այնպիսի կերպարներ գտնել, ովքեր կինոներում քիչ են հանդիպում: Գլխավոր դերակատարներից է ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանը և 5-րդ դասարանի աշակերտ Արայիկ Դարբինյանը:

«Արսենին հայտնաբերեցի ֆեյսբուքում, ոչ մի կապ չի ունեցել կինոյի հետ: Եկանք իր մոտ, գրավեցինք ստուդիան, պատմեցինք, թե ինչու ենք ուզում իրեն նկարահանել ֆիլմում: Արայիկին ավելի դժվար գտանք, 6-7 դպրոց էինք այցելել: Արդեն հույսը կորցրել էինք»,- նշեց ռեժիսորը:

Արայիկին դուր է եկել ֆիլմում նկարահանվելը, ասաց, որ էլի կնկարահանվի:

«Հենց վատ էի նկարահանվում, Աննային օգնության էին գալիս ոսկե թղթով շոկոլադները: Հենց լավ էի խաղում, ինձ շոկոլադ էին տալիս: Կուզեմ էլի նկարահանվեմ Աննայի ֆիլմերում»,- ասաց Արայիկը՝ հիշելով, որ ձմռան նկարահանումների ժամանակ իր ատամը շարժվում էր, բոլորն իրեն ուժ էին տալիս, որ ատամը հանի: Ստացվում է: 

Արսեն Կարապետյանն ասաց, որ ընդունեց ֆիլմում նկարահանվելու որոշումը, քանի որ հնարավորություն էր փորձելու մի բան, որը կյանքում չէր արել:

«Համոզված էի, որ եթե հրաժարվեմ, երկրորդ անգամ նման հնարավորություն չի լինի: Կինո շատ եմ սիրում, ներսից ծանոթանալը շատ հետաքրքիր էր: Ինձ համար փորձ էր գտնելու այսօրվա հերոսին: Հայաստանի հիմքն այն մարդիկ են, ովքեր ապրում ու աշխատում են  Հայաստանում, մտածում են, կասկածում են, տանջվում են: Նման ֆիլմեր պետք են»,- նշեց նա:

Պատասխանելով հարցին, թե ինչքանո՞վ էր հեշտ կերտել այդ կերպարը, ի՞նչ ընդհանրություններ ունի հերոսի հետ, Ա. Կարապետյանն ասաց. «Ընդհանուր մտածելակերպի նմանություն կա որոշակի, բայց ես կյանքում ավելի հեշտ եմ, այդքան շատ կասկածների, տանջանքների մեջ չեմ մտնի: Մի քիչ ավելի հստակ է ինձ համար ինչ անելը, քան հերոսի»:

Լիդիա Հակոբյանն ասաց, որ մեծ հաճույքով է նկարահանվել ֆիլմում. «Պրոֆեսիոնալ մոտեցում կար և տեքստային առումով, և գործողությունների: Օպերատորը շատ լավ էր աշխատում: Լեզուն չէի հասկանում, բայց իրար շատ լավ հասկանում էինք»:

Ասուլիսին ներկա լեհ օպերատոր Պավել Դիլլուսն ասաց, որ  առաջին անգամ է Հայաստանում, բայց արդեն կոչում է իր երկրորդ հայրենիքը:

«Երբ եկա Հայաստան, իջա ինքնաթիռից, աչքերիս արցունքներ էին: ֆիլմի շնորհիվ ցանկացա հասկանել Հայաստանն ու հայերին: Սկզբում երբ սկայպով խոսում էինք, ուզում էի հասկանալ, թե ինչ ընդհանրություններ կան հայերի և լեհերի միջև:  Լեհաստանն էլ երկար ժամանակ գրավված է եղել, ցանկություն ենք ունեցել պայքարելու մեր ազատության համար: Հայաստանում շատ երիտասարդների եմ տեսնում,  ովքեր ինձ հիշեցնում են ֆիլմի գլխավոր հերոսին: Նրանք պայքարում են, փորձում են հասկանալ՝ ինչ անել: Լեհաստանից մեծ արտագաղթ կա, կես միլիոն լեհ արտագաղթել է Մեծ Բրիտանիա՝ աշխատելու»,- ասաց օպերատորը:

Պավել Դիլլուսը հիացած է նաև հայերի խաղով. «Իմ տեսած շատ ֆիլմերում նկարահանված պրոֆեսիանալ դերասաններից շատ ավելի լավն էին»:

Երբեմն ամենակարևոր պատասխաններն այնտեղ են, որտեղ մանկական հիշողությունները բախվում են ինքդ քեզ բացահայտելու և ընդունելու հետ: Խճճվելով ինքն իր մեջ՝ Արշակը պատասխաններ է փնտրում մանկության հուշերում: Նա այնքան մոտ է ինքն իրեն ընդունելուն, որքան մոտ է շջապտույտներով վազքին: Ի՞նչ կընտրի նա, և ինչպե՞ս պիտի 90-ականների մասին հիշողությունները սահմանեն նրա կյանքը: Պատմությունը լրագրողի մասին է, որը մասնագիտական հակամարտության մեջ է այն հեռուստաընկերության հնազանդ և ստրկացած վարչակազմի հետ, որտեղ աշխատում է: Կորցնելով աշխատանքը՝ նա համակվում է անկարողության և մեղքի զգացումով իր ընտանիքի առջև: Կինն անդադար փորձում է համոզել, որ արտագաղթեն, ինչը նրան ստիպում է վերջնական որոշում կայացնել: Սա հեշտ որոշում չէ, այնպես որ նա պետք է հակադրվի սեփական ես-ին. այն սկզբունքները, որոնցով առաջնորդվել է ամբողջ կյանքում, փլվել են, իսկ ապագան անորոշ և մշուշոտ է: Հորը տեսնելու սուր ցանկությունը նրան տանում է սահմանային այն գյուղը, որտեղ ապրում է հայրը: Ծնողների տան ճանապարհին երևան են գալիս նրա մանկության հուշերը 90-ականների դժվարին ժամանակների մասին, երբ Հայաստանը պատերազմի մեջ էր: Առերեսումը սեփական անցյալի հետ օգնում է նրան վերագտնել իրեն և ճիշտ որոշում կայացնել:

Պատասխանելով հացին, թե սոցիալական դրամա նկարահանելը դեբյուտային ռեժիսորի համար ռիսկային քայլ է, մեծ պահանջարկ չունի, ի՞նչ նպատակներ ունեք այս ֆիլմի հետ կապված, երիտասարդ ռեժիսորն ասաց. «Ես էլ եմ ինձ հարց տվել, թե ինչո՞ւ եմ նկարել այս ֆիլմը:  Ուղղակի ուզում էի ֆիլմ նկարահանել, պատմել հայերի, իմ ազգի մասին: Կարևոր է, որպեսզի օտարազգի հանդիսատեսը տեսնի մեզ, ավելի շատ իմանա մեր մասին: Այս ֆիլմն այդպիսի մի հայացք է՝ ով ենք մենք»:

Ռեժիսորը հնարավոր համարեց որոշակի մոնտաժային փոփոխություններ ֆիլմում՝  ավելի մասսայական դիտումների համար, չնայած որպես հեղինակ կողմնակից չէ նման գաղափարի: