Ձեր վստահելի աղբյուրը

Արցախի Հանրապետության Նախագահի լրատվական ծառայությունը տարածել է ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի հարցազրույցի ամբողջական տարբերակը Journal du Parlement (Խորհրդարանի թերթ) թերթին.

Պարոն Նախագահ, Լեռնային Ղարաբաղը միջազգային համայնքի կողմից ճանաչված չէ որպես պետություն: Հակամարտությունը, կարծես, գնալով ավելի է ճահճանում: Ի՞նչ է պետք անել երկխոսությունը վերսկսելու և հակամարտության լուծման գործում տեղաշարժ ունենալու համար։

Երկխոսության վերսկսման համար անհրաժեշտ է իրականացնել մի շարք քաղաքական, իրավական և հոգեբանական բնույթի քայլեր: Քաղաքական ասպարեզում առաջին հերթին անհրաժեշտ է խստորեն հետևել 1994-1995թթ. զինադադարի ռեժիմի պահպանման պայմանագրերի դրույթներին, ինչպես նաև հակամարտությունը բացառապես խաղաղ ճանապարհով կարգավորելու միջնորդ երկրների և միջազգային հանրության հորդորներին:

Իրավական հարթությունում անհրաժեշտ է առաջին հերթին վերականգնել բանակցային գործընթացի լիարժեք ձևաչափը, որտեղ Արցախի Հանրապետությունը հանդիսանում է հակամարտության լիիրավ կողմ, ինչը հաստատվել է ԵԱՀԿ 1994թ. Բուդապեշտի գագաթնաժողովում: Անհնարին է կարգավորել ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտությունը նրա անմիջական կողմերից մեկի՝ Արցախի բացակայության պայմաններում:

Ինչ վերաբերում է հոգեբանական հատվածին, ապա այստեղ հիմնական խոչընդոտը հանդիսանում է Ադրբեջանի ռևանշիստական քաղաքականությունը: Ադրբեջանը պետք է իր մեջ ուժ գտնի հրաժարվելու Արցախի և հայ ժողովրդի նկատմամբ ունեցած կարծրատիպերից և հարգի այլ ժողովուրդների հիմնարար իրավունքներն ու ազատությունները, ինչպես նաև հրաժարվի անհեռանկարային և արկածախնդիր քաղաքականությունից:

Այլապես, դիվանագիտական տեսանկյունից որո՞նք են այն զիջումները, որոնց դուք պատրաստ կլինեիք գնալ լարվածությունը թուլացնելու համար:

Ցանկացած հակամարտության կարգավորում, հատկապես ադրբեջանա-ղարաբաղյան հիմնախնդրի պես բարդ հարց, չի կարող համապարփակ ձևով լուծում ունենալ զիջումների միջոցով: Անհրաժեշտ են փոխզիջումներ: Ընդ որում՝ այդ փոխզիջումները պետք է լինեն ողջամիտ և համարժեք: Ինչ վերաբերում է փոխզիջումների սահմանին, ապա դրանք որևէ ձևով չպետք է թուլացնեն անվտանգության համակարգը և այդպիսով հակառակ կողմի համար ագրեսիա ձեռնարկելու գայթակղիչ հանգամանք հանդիսանան:

Ձեր կարծիքով, Լեռնային Ղարաբաղի միջազգային քաղաքական ճանաչման գործում եղե՞լ է, արդյոք, առաջընթաց: Եվ ինչպիսի՞ հետևանքներ դրանք կարող են ունենալ Հարավային Կովկասի կայունության գործում:

Արցախի միջազգային ճանաչման գործընթացն ընթանում է բավականին ակտիվ, և մենք արդեն որոշակի արդյունքների ենք հասել այս ուղղությամբ: Ներկա դրությամբ Արցախի Հանրապետության անկախության ճանաչման օգտին հանդես են եկել ԱՄՆ Մասաչուսեթս, Ռոդ Այլենդ, Մեն, Լուիզիանա, Կալիֆորնիա, Ջորջիա, Հավայի և Ավստրալիայի Նոր Ուելս նահանգները, Բասկերի Երկիրը, Ֆրեզնո, Լոս Անջելես և մի շարք այլ վարչատարածքային միավորումներ: Առաջիկայում կունենանք նոր հաջողություններ ևս:
Համոզված եմ, որ մեր երկրի միջազգային ճանաչումը դրականորեն կազդի հարավկովկասյան տարածաշրջանում կայունության վրա՝ այն ավելի ինտեգրելով միջազգային հանրությանը:

1994 թվականի մայիսի 12-ից ի վեր գործում էր հրադադարի ռեժիմը: Ինչու՞ այն խախտվեց ապրիլի սկզբին:

Զինադադարի ռեժիմը խախտվեց Ադրբեջանի կողմից քառօրյա լայնածավալ
պատերազմ սկսելու հետևանքով: Իսկ նման ագրեսիայի հիմնական պատճառն Ադրբեջանի պետական գաղափարախոսությունն է, որի հիմքում հայատյացության քաղաքականությունն է և կառավարման համակարգի ձևը, որը կարելի է որակել որպես բռնապետական և տոտալիտար: Իսկ այդպիսի պետությունները, ինչպես բազմիցս վկայել է համաշխարհային պատմությունը, միշտ էլ վարում են ագրեսիվ քաղաքականություն:

Ինչպիսի՞ն է փախստականների իրավիճակն այսօր:

Ադրբեջանի ագրեսիայի հետևանքով տուժել են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության մի շարք բնակավայրեր, հարյուրավոր մարդիկ կորցրել են իրենց տունը և ժամանակավորապես տեղափոխվել են հարակից բնակավայրեր, մայրաքաղաք Ստեփանակերտ և Հայաստանի Հանրապետության որոշ քաղաքներ:
Պետությունը մշակում է տարբեր ծրագրեր նրանց սոցիալ-կենցաղային պայմանների բարելավման և տների վերականգնման ուղղությամբ:

Որո՞նք են Լեռնային Ղարաբաղի տրամադրության տակ գտնվող ռեսուրսները: Ինչպե՞ս է զարգանում տարածաշրջանի ֆինանսական կացությունը: Արդյոք այնտեղ գործու՞մ են ֆրանսիական կամ եվրոպական ընկերություններ:

Արցախի Հանրապետության տնտեսական զարգացման հիմնական աղբյուրներն են սեփական ռեսուրսները, Հայաստանի Հանրապետության և Սփյուռքի կողմից տրամադրվող աջակցությունը:
Մինչև ապրիլյան պատերազմը մեր տնտեսության տարեկան աճը կազմում էր միջինը 9%: Իհարկե, պատերազմը բացասական ազդեցություն ունեցավ տնտեսության զարգացման վրա, բայց մենք անելու ենք հնարավորը հետագայում ևս երկրի առաջընթացն ապահովելու համար: Արցախում ամենադինամիկ զարգացող ոլորտներից մեկը հանդիսանում է բանկային ոլորտը: Մեր երկրում ներկայացված են տարբեր առաջատար բանկերի մասնաճյուղեր, և հույս ունենք, որ դրանց թիվը հետևողականորեն աճելու է:
Ինչ վերաբերում է ֆրանսիական կամ եվրոպական ընկերությունների ներգրավվածությանը, ապա նման համագործակցություն առկա է, սակայն այն ընթանում է հիմնականում հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչների միջոցով:

Դուք բնակչության ինքնորոշում եք պահանջում ձեր անկախության համար: Արդյոք, դա ենթադրու՞մ է, որ ձեր կարծիքով, որևէ աշխարհագրական շրջանակում խմբավորված յուրաքանչյուր փոքրամասնություն իրավասու է պահանջել իր ինքնորոշումը:

Բոլոր ժողովուրդներն ունեն ինքնորոշվելու իրավունք, ինչը միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունքներից է: Արցախի ժողովուրդը 67 տարի պայքարել էր մեզ համար խորթ և արհեստականորեն ստեղծած Խորհրդային Ադրբեջանի գաղութատիրական լուծը թոթափելու համար: Ի միջիայլոց, այս որոշումը մեր ծողովրդի կամքին հակառակ ընդունել և իրականացրել է բոլշևիկյան կուսակցության կովկասյան մասնաճյուղը:

1988 թվականին մենք իրականացրել ենք մեր ինքնորոշման իրավունքը: 1991 թվականին ստեղծել ենք անկախ պետություն: Մենք ստիպված ենք եղել այն պաշտպանել ադրբեջանական ագրեսիայից: Եվ արդեն քառորդ դար է կառուցում ենք անկախ, ինքնիշխան, ժողովրդավարական և սոցիալական պետություն:

Ի դեպ, ժողովրդավարական և քաղաքացիական հասարակություն կերտելու տեսանկյունից մեր երկիրն անհամեմատելիորեն առաջ է Ադրբեջանից և շատ ու շատ ճանաչված պետություններից:
Ակնհայտ է, որ այս ամենի ներքո Արցախի Հանրապետությունը վաստակել է միջազգային հանրության և քաղաքակիրթ աշխարհի կողմից ճանաչվելու իրավունքը:

Ի վերջո, ի՞նչ ուղերձ կցանկանայիք հղել ֆրանսիական և եվրոպական քաղաքական դասին Journal du Parlement (Խորհրդարանի թերթ) և Comité de l'Europe (Եվրոպայի կոմիտե) թերթերի միջոցով։

Մեզ հաճախակի են հղում նման հարց, որն, ըստ էության, արտացոլում է նաև Եվրոպա-Արցախ հարաբերությունների տեսլականը: Այն, որ մենք պատկանում ենք մի ընդհանուր քաղաքակրթության, կարծում եմ, անվիճելի փաստ է: Ոմանք նույնիսկ հայտարարում են, որ Եվրոպան վերջանում է Արցախում: Մենք գտնում ենք, որ Եվրոպան սկսում է Արցախից: