Ձեր վստահելի աղբյուրը

Քանի դեռ Հայաստանի օրենսդրությամբ սահմանված կարգով չունենք ուժի մեջ մտած դատական ակտ, որով անձը, այդ թվում՝ Արայիկ Խանդոյանը, չի ճանաչվել մեղավոր և չի կրում պատիժը, նա իրավունք ունի առաջադրվել ընտրություններում և գրանցվել: Այդ մասին Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց քրեական իրավունքի հարցերով փաստաբան Նորայր Նորիկյանը՝ ներկայացնելով հայաստանյան օրենսդրության առաջարկած կարգավորումները:

Հիշեցնենք՝ անազատության մեջ գտնվող «Սասնա ծռեր» խմբի անդամ, արցախյան ազատամարտի մասնակից Արայիկ Խանդոյանը, ով հայտնի է Միայնակ Գայլ անունով, մեղադրվում է ՀՀ քրեական օրենսգքրի 218 հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով (պատանդ վերցնելը) և 235 հոդվածի 3-րդ մասով (ապօրինի զենք զինամթերք ձեռք բերել, իրացնել, պահել, փոխադրել) հատկանիշներով: Խանդոյանը օրերս հայտարարեց, որ մասնակցելու է սեպտեմբերի 18-ին կայանալիք Արագածոտնի մարզի Ծաղկահովիտ համայնքի ղեկավարի ընտրություններում և ներկայացրեց համապատասխան փաստաթղթեր: Ընտրատարածքային ընտրական հանձնաժողովը գրանցել է Խանդոյանի թեկնածությունը:

Նորիկյանի խոսքով, նրա՝ մեղադրյալի կարգավիճակը որևէ կապ չունի նրա առաջադրվելու հետ:

«ՀՔԾ-ում քննվող քրեական գործով Խանդոյանին մեղասագրվում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի մի քանի հոդվածներով մեղադրանք: Բայց դա չի խոչընդոտում, և նա ընդամենը մեղադրյալի կարգավիճակում է: Հետևաբար, քանի դեռ չկա օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ, նա իրավունք ունի առաջադրվելու, ընտրվելու», -հավելեց պարոն Նորիկյանը:

Նախընտրական փուլում, ըստ մեր զրուցակցի, ուղղակի կարող է խնդիր առաջանալ ընտրողների հետ Խանդոյանի անմիջական կապ չլինելու հարցում: Սակայն հայաստանյան օրենսդրությունը և մասնավորապես, Ընտրական օրենսգիրքը, ըստ Նորիկյանի, կարգավորում է նաև այս հարցը.

«Նա իրավունք ունի նախընտրական շտաբի միջոցով իր գաղափարները, տեսակետները, ծրագրերը ներկայացնել իր ընտրողներին: Այդ առումով նա որևէ կերպ կաշկանդվածություն չպետք է ունենա: Իրավասու մարմիններն էլ պարտավոր են ստեղծել բոլոր հնարավոր թույլատրելի միջոցները, որ Արայիկ Խանդոյանը կարողանա իր ընտրական իրավունքներն իրացնել»:

Հարցին, թե հնարավո՞ր է ընտրություններին նրա մասնակցությունը հիմք լինել, որ փոփոխվի նրա խափանման միջոցը, Նորիկյանն ի պատասխան նկատեց, որ խափանման միջոցը կարող է փոխվել ցանկացած պահի՝ նրան անազատության մեջ պահելու հիմքը վերանալու պատճառաբանությամբ: Սակայն ըստ Նորիկյանի, համայնքի ղեկավարի թեկնածու առաջադրելը չի կարող հիմք դառնալ, որ նրա նկատմամբ խափանման միջոցը փոխվի:

«Քրեական դատավարության օրենսգիրքը այնպիսի դրույթ չի պարունակում, որ թեկնածու առաջադրված և մեղադրյալի կարգավիճակ ունեցող անձը ազատ արձակվի և միայն այդ հիմքով փոխվի նրա խափանման միջոցը», -հավելեց պարոն Նորիկյանը:

Դիտարկմանը, թե ենթադրենք՝ Արայիկ Խանդոյանը ընտրություններում հաղթում է, ու դատարանն էլ միաժամանակ նրա նկատմամբ կայացնում է մեղադրական դատավճիռ և հարցին, թե ի՞նչ է սպասվում այդ դեպքում, մասնագետը արձագանքեց.

«Եթե նրա նկատմամբ հրապարակվում է մեղադրական դատավճիռ, ուրեմն այդ իրավունքի ուժով Ծաղկահովիտ համայնքի ղեկավարի թափուր լինելու պայմաններում, քանի որ ընտրված համայնքի ղեկավարը դատապարտվել է ազատազրկման, կհրավիրվի արտահերթ ընտրություն Ընտրական օրենսգրքով սահմանված կարգով, նոր թեկնածուներ կառաջադրվեն և կընտրվի համայնքի նոր ղեկավար: Եվ ամեն ինչ կսկսվի նորից»:

Նորայր Նորիկյանը անհրաժեշտ է համարում տարանջատել մարդու ընտրական իրավունքի իրացումը դատարանի դատավճռից: Այսինքն, ըստ փաստաբանի, մարդը կարող է մեղադրյալի կարգավիճակում առաջադրվել, իրացնել ընտրական իրավունքը, սակայն դատավճռով մեղավոր ճանաչվելու դեպքում, երբ արդեն կսահմանվի նրա պատժատեսակը, Ընտրական օրենսգիրքն առաջարկում է այլ գործընթաց՝ արտահերթ ընտրություններ սահմանելու միջոցով համայնքի նոր ղեկավար ընտրելու մասին:

«Այս պահին շատ կարևոր է ոչ թե նրա ընտրվելու հավանականությունը, այլ այս պահին կարևոր է անել հնարավորը, որ նրա ոչ մի իրավունք չոտնահարվի ոչ մի իրավասու մարմնի կողմից», -նկատեց փաստաբանը:

Նշենք, որ նման նախադեպ Հայաստանում եղել է. Զանգվածային անկարգություններ կազմակերպելու մեղադրանքով անազատության մեջ գտնվող Նիկոլ Փաշինյանը (ներկայումս՝ ԱԺ պատգամավոր) 2010-ին թիվ 10 ընտրատարածքում լրացուցիչ խորհրդարանական ընտրություններում առաջադրվել էր մեծամասնական ընտրակարգով, սակայն պարտվեց: