Ձեր վստահելի աղբյուրը

Թավրիզի պետական համալսարանի գրականության ֆակուլտետի թուրքերեն լեզվի և գրականության ամբիոնի վարիչ Ահմադ Ֆարշբաֆիանը իրանական «ԻՌՆԱ» լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում տեղեկացրել է, որ այս տարի նշված մասնագիտությունն ընտրել է 80 դիմորդ, որից 40-ն է ընդունվել:

Տարիներ շարունակ Իրանի հյուսիսային թյուրքախոս նահանգներում անջատողական տրամադրություններ առաջացնելու նպատակով Ադրբեջանն ու Թուրքիան, Իրանի թյուրքախոս ազարիների (ատրպատականցիներ) լեզվի հարցը դարձնելով քարոզչական արդյունավետ գործիք և յուրաքանչյուր պատեհ առիթն օգտագործելով, բարձրաձայնում էին թե Իրանում բնակվող «25 միլիոն ադրբեջանցիները» (նկատի ունենալով թյուրքախոս բնակչությանը) զրկված են իրենց մայրենի լեզվով կրթություն ստանալու իրավունքից:

Թեև Իրանի թյուրքախոս բնակչության ստվար հատվածն արհամարհանքով է վերաբերում թուրք-ադրբեջանական քարոզչությանը, սակայն պետք է նշել, որ Թավրիզում, Ուրմիայում և այլ թյուրքախոս քաղաքներում որոշակի խմբավորումներ կան, որոնք նշված շրջաններում անցկացվող ֆուտբոլային խաղերն ու մշակութային միջոցառումներն օգտագործում են այսպես կոչված պանթյուրքական քարոզչություն իրականացնելու հարթակ:

Նշենք, որ ԻԻՀ գործող նախագահ Հասան Ռոհանին իր նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում բարձրաձայնել էր Ադրբեջանից սպասվող սպառնալիքների մասին, և 2013թ. նախագահ ընտրվելուց անմիջապես հետո Ռոհանիի կառավարությունն էթնիկական խմբերի իրավունքներին առնչվող ոլորտներում շոշափելի բարեփոխումներ իրականացրեց:

Մասնավորապես որոշում կայացվեց համալսարաններում դասավանդել «թյուրքերեն լեզու և գրականություն» և «քրդերեն լեզու և գրականություն» առարկաները, իսկ 2015թ. մայիսին Հասան Ռոհանիի մասնակցույթամբ Թավրիզում բացվեց «Ատրպատականի արվեստի և մշակույթի հիմնադրամի» շենքը:

Անդրադառնալով վերը նշված թեմային՝ նշենք, որ Իրանի բնակչության մի շոշափելի հատվածն այո՛ թյուրքախոս է, որոնք սակայն պարսկերենին զուգահեռ ազատորեն գործածում են նաև իրենց մայրենի լեզուն և ամենևին էլ չեն հանդիպում լեզվական որևէ խոչընդոտի:

Ինչպես ներկայացրեցինք վերևում՝ Իրանի 80 միլիոնանոց բնակչությունից ընդամենը 80 հոգի էր ընտրել «թյուրքերեն լեզու և գրականություն» մասնագիտությունը, և նման չափազանց քիչ քանակությամբ դիմորդների թիվը փաստեց, որ թյուրքալեզու բնակչության լեզվական պահանջների վերաբերյալ տարիներ շարունակ բարձրացրած աղմուկը չուներ որևէ հիմք, հետևաբար Հասան Ռոհանիի կառավարության մշակած էթնիկական ճիշտ քաղաքականության շնորհիվ Իրանին հաջողվեց Ադրբեջանին ու Թուրքիային զրկել թյուրքալեզու բնակչության լեզվի հարցն անհիմն շահարկելու հնարավորությունից:

Արմեն Իսրայելյան, իրանագետ