Քաղաքական 13:26 12/10/2016

Ալիևի դեմարշը Նազարբաևի նկատմամբ անկանխատեսելի հետևանքներ կարող է ունենալ Բաքվի համար

Ադրբեջանի՝ պետության ուղղակի վերահսկողության տակ գտնվող բոլոր լրատվամիջոցները սկսել են նոր քարոզչական արշավ: Այս անգամ թիրախը Բաքվի վաղեմի բարեկամ և դաշնակից երկիր Ղազախստանն է և այդ երկրի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը:

Նազարբաևի մամլո խոսնակ Այդոս Ուկիբայի նախօրեին արված հայտարարությունն այն մասին, որ վատառողջ լինելու և բուժման կուրս անցնելու պատճառով նախագահը չի կարող իրականացնել արդեն հայտարարված միջազգային այցերը՝ հոկտեմբերի 13-14-ին Երևան և այնուհետև Բաքու, զայրացրել է երրորդ երկրների հետ սպառնալիքների և պահանջների լեզվով խոսող Ադրբեջանի բռնակալ Իլհամ Ալիևին:

Ղազախստանը ավանդաբար համարվում է Ադրբեջանի դաշնակիցը միջազգային ասպարեզում:Գտնվելով Հայաստանի հետ նույն ռազմաքաղաքական կազմակերպության՝ ՀԱՊԿ կազմում, այնուամենայնիվ, Ղազախստանը նույնիսկ ոչ բալանսավորված, այլ միակողմանի դիրքորոշում է որդեգրել Լեռնային Ղարաբաղի հարցում տարիներ ի վեր, հավանաբար նախընտրելով Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի հովանու ներքո ստեղծված Թյուրքալեզու երկրների կազմակերպության շրջանակներում Ադրբեջանի հետ համերաշխությանը: Տեղին է հիշել ոչ միայն 2014թ մայիսի 29-ին Իլհամ Ալիևի անունից ուղարկված նամակի ընթերցումը ԵԱՏՄ անդամ-երկրների ղեկավարների հանդիպմանը, որի համար Ալիևը ավելի ուշ «հատուկ շնորհակալություն» հայտնեց Նազարբաևին, այլև Քառօրյա պատերազմի ընթացքում ադրբեջանական ագրեսիայի աներկբա պաշտպանությունը և դրանով ՀԱՊԿ անդամ-երկրների շարքում միասնական դիրքորոշում արտահայտելու հնարավորության խափանումը:

Այժմ Ալիևը ոչ միայն հրապարակավ «նեղանում է» իր ավագ գործընկեր Նազարբաևից այն պատճառով, որ վերջինս չեղյալ է հայտարարում պլանավորված այցելությունը Բաքու, այլև հանձնարարում է երկրի առաջատար ԶԼՄ-ներին Ղազախստանի և Նազարբաևի դեմ երկարաշունչ քննադատական հոդվածներ հրապարակել:

Այդ հոդվածներից մեկը վերաբերում է Նազարբաևի ամենացավոտ հարցին՝ Կաշագանի նավթահանքի շահագործման խնդիրներին: Այս ծրագրի իրականացման համար ձևավորված միջազգային կոնսորցիումը տարբեր կերպարանափոխումների է ենթարկվել վերջին 16 տարվա ընթացքում և միջազգային մամուլում շատ են քննարկվել այս ծրագրի հուսալիության, նպատակահարմարության և շահութաբերության խնդիրները: Շատերը նույնիսկ կասկածի տակ են դրել, որ Կաշագանում ընդհանրապես այդ հսկայական ծավալի նավթը գոյություն ունի: Հոկտեմբերի 23-ի՝ այս ծրագրի հերթական մեկնարկի օրը հերթական անգամ «անորոշ ժամանակով» հետաձգվեց սեպտեմբերի վերջին, երբ երկրի էկոնոմիկայի նախարարությունը անգամ ստիպված եղած նախորոք արված հայտարարությունը հեռացնել միջազգային ԶԼՄ-ների էջերից:

Նազարբաևը ամենակոնսերվատիվ հաշվարկներով այս ծրագրի վրա արդեն ծախսել է մոտ $50 մլրդ, և ծախսերի վերջը ու եկամուտների ներհոսքի սկիզբը դեռ չի երևում հորիզոնում:

Ալիևի նեղացած վարքագիծը այս անգամ կարող է ոչ միայն սովորական արդյունքներ չտալ (օրինակ՝ պաշտոնական բացատրություններ Աստանայից), այլև ընդհակառակը՝ պատճառ դառնա հավատարիմ դաշնակից կորցնելու համար:

Պարզ է, որ տարիներ շարունակ, նավթի միջագային գների բարձր մակարդակը թույլ էր տալիս Ալիևին «կամակոր» կեցվածք ընդունել երրորդ կողմերի հետ հարաբերություններում և ստեղծել մի իրավիճակ, երբ գործընկերները պետք է անեին ամեն հնարավորը՝ Ալիևի բարեհաճությանը արժանանալու համար:

Հայկական կողմի բացատրությունները այս նույն երկրներին, որ Ալիևը ընդամենը սառըպատերազմյան դարաշրջանին հատուկ «խաղերի տեսության» պարզունակ մոդել է կիրառում, շատ վստահելի չէին հնչում՝ տարբեր պատճառներով:

Ներքին քաղաքականության մեջ Ալիևը բռնաճնշումներ էր կիրառում և լռեցնում հակառակորդներին, հսկայական գումարներ էր ծախսում ռազմական ոլորտում (ռազմական ծախսերի վերաբերյալ տե՛ս Panorama.am-ի վերլուծական հոդվածը )՝ տարածաշրջանում Հայաստանի, Լեռնային Ղարաբաղի և բոլոր շահագրգիռ երկրների համար անկայունություն ստեղծելու վտանգը (և սպառնալիքը) ակտիվ և տեսանելի պահելու համար, և այս ամենը ընդամենը չափավոր մակարդակում պահելու խոստման դիմաց կորզում գրեթե բոլոր գործընկերների լոյալությունը միջազգային ասպարեզում:

Սակայն ներկայումս նավթի միջազգային գների ցածր ֆոնի, արտահանման շեշտակի կրճատման և տնտեսական բարդ վիճակի պայմաններում Ալիևի վարքագիծը արդեն սովորական դարձած տրամաբանության ներքո ավելի շատ խուճապ է հիշեցնում:

Օրինակ, հոկտեմբերի 8-ին ելույթ ունենալով երկրի կառավարության նիստին Իլհամ Ալիևը անկեղծացել էր, որ «փակ դռների հետևում ճնշումներ են գործադրվում, որպեսզի ճանաչենք Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը», մի բան, որի բանակցային առարկա լինելը Ալիևը միշտ հերքել է:

Ինչպես 2016-ին արդեն սկսեցին գրել մի շարք առաջատար վերլուծաբաններ՝ Թոմաս դե Վաալ, Ջեք Ֆարչի (Financial Times) և այլք, Ադրբեջանը մտնում է անկայունության, անկանխատեսելիության և ճգնաժամի շրջափուլ, որը դեռ պարզ չէ, թե ինչպես կանդրադառնա Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ գործընթացի վրա:

Ակնհայտ է, որ Ալիևի արդեն սովորական դարձած վարքագիծը այլևս նույն հաջողությունները չի ունենում միջազգային ասպարեզում, և Ղազախստանի ու անձամբ Նազարբաևի նկատմամբ դեմարշը կարող է Ալիևի վրա թանկ արժենալ, այդ թվում՝ ներքին կայունության տեսանկյունից:

Հեղինակ՝ Ասատուր Սարգսյան



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:03
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ
ՀՀ ՊՆ-ից հայտնում են, որ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության վերջնարդյունքում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:55
ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանը վստահեցնում է, որ լավ քնելու համար բարբիտուրատներ պարունակող Կորվալոլ է խմել
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանը գրում է. «2023թ. դեկտեմբերին, երբ «Քաղաքացիական պայմանագիր»  կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Արամ Առաջինը Լիբանանի հայկական կուսակցապետերի և պատգամավորների հետ խորհրդակցություն է անցկացրել
Մեծին տան Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հրավերով, Հայ հոգևոր պետերի և Լիբանանի հայ քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Առաջիկա օրերին սպասվում է ձյուն
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Լևոն Ազիզյանը գրում է. Նոյեմբերի 25-ի գիշերն առանձին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
ՀՀ ՆԳՆ-ն որոշակիորեն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում․ Ստեփան Դանիելյան
 «Իմ մոտ այն տպավորությունն է, որ գոնե ՆԳ նախարարության առումով արդեն ուղղակիորեն Հայաստանն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:33
Ես այդ խնդիրը լուծելու եմ կացնային ձևով․ Նիկոլ Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել Հանրային հեռուստաընկերությանը։ Այս մասին ֆեկսբուքյան էջում տեղեկացրել է Փաշինյանը՝ գրելով․...
Աղբյուր` Panorama.am
20:23
Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Մուշեղ Մկրտչյանը (92 կգ) հաղթեց Հնդկաստանի մասնակցին և նվաճեց Երևանում անցկացվող ըմբշամարտի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:10
Ճիշտ հոր պես․ Քիմ Քարդաշյանը սովորում է իրավաբանության յոթերորդ կուրսում
 Քիմ Քարդաշյանը ոչ միայն ռեալիթի աստղ է, գործարար և բազմազավակ մայր։ Նա նաև ջանասեր իրավագիտության ուսանող է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Տասը տարի առաջ այս օրը․․․ ․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «10 տարի առաջ այս օրը, Պաշտպանության բանակի հատուկ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:47
Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու է «հերձելու» վրա․ Նարեկ Սամսոնյան
«Իմնեմնիմի» փոդքասթի վարող Նարեկ Սամսոնյանը գրում է․ «Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու ա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:36
Թռչնամսում հայտնաբերվել են մանրէաբանական անհամապատասխանություններ․ ՍԱՏՄ
 ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ստուգումների արդյունքում կասեցվել է «Ոսկե հավիկ պլյուս» ՍՊԸ-ին պատկանող թռչնամսի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ն որպես կարմիր գիծ առողջապահությունում. Ծաղիկ Վարդանյան
«Առողջության իրավունք» իրավապաշտպան ՀԿ համանախագահ Ծաղիկ Վարդանյանը գրում է․ «ԱՐՏԱՇԱՏԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԸ ՈՐՊԵՍ ԿԱՐՄԻՐ ԳԻԾ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Սարգիս Գալստյանը մեղավոր ճանաչվեց լրտեսության համար և դատապարտվեց 18 տարվա ազատազրկման
Լրտեսության համար մեղադրվող Լեռնային Ղարաբաղի նախկին պաշտոնյա, Ստեփանակերտում մոտ կես տարի մնալուց հետո Հայաստան տեղափոխված Սարգիս Գալստյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:55
Փոքր պետություններն իրավունք չունեն սխալներ գործել․ Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրել է. «2018թ. ապրիլի 17-ին, երբ հասարակության մի հատվածը, Նիկոլի հետ փողոցներն ընկած, փոփոխությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
18:41
Էրդողան․ Մեր արտաքին առևտրի դեֆիցիտի ամենամեծ պատճառը էներգիայի դիմաց վճարելն է
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Ստամբուլում մասնակցել է «‎Anadօlu» պետական լրատվական գործակալության էներգետիկ ֆորումին,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետ
Oragir.News-ի տեղեկություններով, առաջիկայում ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը լեգիտիմացնում է Ցեղասպանությունը․ Լիլիթ Գալստյան
 «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորնոր Լիլիթ Գալստյանը գրում է․ «Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:04
Դժբախտ պատահարի հետևանքով մաhաgել է Հայաստանի կարատեի առաջնությունների բազմակի չեմպիոն Մկրտիչ Ղազարյանը
Այսօր դժբախտ պատահարի հետևանքով կյանքից անժամանակ հեռացել է Հայաստանի կարատեի ազգային ֆեդերացիայի մարզիկ Մկրտիչ Ղազարյանը: Լուրը հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Ախալքալաքում տարածված է կոկսակի վիրուսը
Ախալքալաքի մունիցիպալիտետում վերջերս տարածում է ստացել կոկսակի վիրուսը։ Jnews-ի հաղորդմամբ, հիվանդությունն Ախալքալաքում առաջին անգամն է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում
Այս տարվա  հունիսի 1-ին` ժամը 10։30-ին, անհայտ անձը Երևան քաղաքի Մամիկոնյանց փողոցի բնակարաններից մեկի պատուհանից ապօրինի մուտք էր գործել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
Հայտնի են 2025 թվականի տարվա թռչնի քվեարկության արդյունքները
Հայտնի են «Տարվա թռչուն 2025» քվեարկության արդյունքները։ Ձայները բաժանվել են հետևյալ կերպ. 1․ Հայկական որոր (Larus armenicus)՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Թալանում ու թալանում են, խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
Այս տարվա ընթացքում առաջին անհրաժեշտության տարբեր ապրանքներ, ծառայություններ թանկացել են, թեև ոչ աշխատավարձը, ոչ թոշակը գրեթե չի բարձրացել։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
ՃՏՊ Աշտարակ-Ապարան ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 15:28-ին Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Աշտարակ-Օհանավան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:59
2024 թ.-ին մեկնարկած թանկացումներն ավելի մեծ թափով կշարունակվեն 2025 թ.-ին
Չկարողանալավ տնտեսության մեջ իրական աճ ապահովել՝ Հայաստանի կառավարությունը որդեգրել է ծառայությունների, գների թանկացման և հարկերի բարձրացման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Սիսիան-Կապան ավտոճանապարհին ավտոցիստեռնը բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, վնասել ջրագիծը և հայտնվել Որոտան գետում
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:10-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Շամբի ՀԷԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում բետոնախառնիչը կողաշրջվել է. Կա վիրավոր
Այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan.com-ը հայտնում է, որ ժամը 12:40-ի սահմաններում Արշակունյաց 23/7...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Հոկտեմբեր ամսվա տաք մեկնարկը և ցրտաշունչ ավարտը
Օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը Հայաստանում կազմել է 7․1°C
Աղբյուր` Panorama.am
16:25
Հայաստանի հավաքականն Ազգերի լիգայի փլեյ-օֆֆում կխաղա Վրաստանի հետ
Նոյեմբերի 22-ին ՈւԵՖԱ-ի շտաբ-բնակարանում՝ շվեյցարական Նիոն քաղաքում, կայացել է ՈՒԵՖԱ Ազգերի լիգայի B/C լիգաների փլեյ-օֆֆի վիճակահանությունը։...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
17:35 22/11/2024

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}