Պետք է հասնել նրան, որ թանգարանը լինի հանրության բոլոր շերտերին մատչելի. Դավիթ Պողոսյան
Բրիտանական թանգարանի ամենամյա միջազգային վերապատրաստման ծրագրի շրջանակներում և այդ ծրագրին 2014-2015 թթ. մասնակցություն ունեցած հայ մասնագետների՝ Հայկ Մկրտչյանի (Թանգարանային կրթության կենտրոն), Մարինե Մկրտչյանի (Ռուսական արվեստի թանգարան) և Դավիթ Պողոսյանի (Խ. Աբովյանի անվ. ՀՊՄՀ Թանգարանագիտության ամբիոն) նախաձեռնությամբ հոկտեմբերի 26-28-ը Երևանում անցկացվելու է «Թանգարան, կրթություն և ներգրավվում» խորագրով փորձի փոխանակման եռօրյա դասընթաց-վարժանք։ Լրագրողնրի հետ հանդիպմանը տեղեկացրեց Թանգարանային կրթության կենտրոնի համակարգող Հայկ Մկրտչյանը:
Նա նշեց, որ նման ձևաչափով տարածաշրջանում առաջին անգամ անցկացվող միջազգային ծրագիրն իրականացվում է Թանգարանային կրթության կենտրոնի, Մանչեսթերի պատկերասրահի, Բրիտանական թանգարանի համագործակցությամբ: Դասընթաց-վարժանքը անցկացնելու նպատակով Երևան են ժամանել Մանչեսթերի պատկերասրահից, Բրիտանական թանգարանից, «Գլազգոյի թանգարաններ» ռեսուրս կենտրոնից, «Դրեզդենի արվեստի պետական հավաքածուներ» կենտրոնից փորձագետներ, ինչպես նաև Բրիտանական թանգարանի կողմից կազմակերպվող ամենամյա միջազգային վերապատրաստման ծրագրին մասնակից տարբեր երկրներից 14 մասնագետներ՝ Մեծ Բրիտանայից, Եգիպոսից, Թուրքիայից, Լիբանանից, Հնդկաստան և այլն:
«Փորձելու ենք մեր մասնագտների հետ փորձի փոխանակման եռօրյա կուրս անել՝ վստահ լինելով, որ այս հաղորդակցությունը միայն դրական արդյունք կտա մեր թանգարանային գործին»,- ասաց Հ.Մկրտչյանը՝ հավելելով, որ նախաձեռնության նպատակն է հայաստանյան թանգարանային կրթության ոլորտում ներգրավված մասնագետներին ներկայացնել բրիտանական և գերմանական թանգարաններում ընտանեկան այցելության խրախուսման, երիտասարդներին թանգարան ներգրավելու, մեծահասակների կրթության և տարեց այցելուների հետ աշխատանքի լավագույն փորձի օրինակները, քննարկել հայկական թանգարանների նման փորձառությունը, համատեղ կազմել և զարգացնել նոր նախագծեր։ Դասընթացը կարևորվում է հատկապես մեծահասակների հետ աշխատանքում նոր թանգարանային փորձառության տեղայնացման տեսանկյունից:
Հ.Մկրտչյանի խոսքով՝ բրիտնական փորձը համարվում է թանգարանային գործում դասական փորձառնություն ունեցող երկիր, ցանկություն ունեին անպայման մասնագետներ բերել Հայաստան:
Ըստ նրա, դասընթաց-վարժանքին մասնակցելու են ՀՀ տարբեր թանգարաններից ներգրված 16 մասնագետներ, ովքեր միանալով իրենց օտարեկրյա գործընկերներին՝ Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնում և Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտում Բրիտանական թանգարանի վերապատրաստման ծրագրի շրջանակներում մշակված նյութերի հիման վրա համատեղ կկազմեն սեփական թանգարանային կրթական նախագծերը:
Ասուլիսին ներկա Բրիտանական թանգարանի միջազգային վերապատրասման ծրագրի ղեկավար Քլեր Մասինջերի խոսքով՝ Բրիտանական թանգարանի ամենամյա միջազգային վերապատրաստման ծրագրի շրջանակում աշխարհի տարբեր երկրների թանգարանների, ժառանգության ոլորտի մասնագետներ 42 օր ամբողջությամբ ներգրավվում են Բրիտանական թանգարանի առօրյա աշխատանքում: 11 տարվա ընթացքում ծրագիրն արդեն ունեցել է 230 մասնակից:
Մանչեսթերի պատկերասրահի կրթության բաժնի ղեկավար Ռոնան Բրինդլին նշեց, որ երևանյան համագործակցության ծիլերը 2014 թվականից են դրվել, իսկ 2015-ին ավելի մանրամասն քննարկել են երևանյան դասընթաց-վարժանք անցկացնելու հարցը:
Նա ասաց, որ իրենց թանգարանում հատուկ ուշադրություն է դարձվում կրթական ծրագրերին՝ ուղղված ընտանիքներով այցելություններին, նույնիսկ ծրագիր ունենա 3 ամսական երեխայի համար:
«Ավելի հեշտ է երեխաների հետ աշխատելը, նրանք ավելի էմոցիոնալ են, լավ են արձագանքում, մեծահասակներն ավելի շատ են հարցեր տալիս»,- նշեց Ռոնան Բրինդլին:
Ռուսական արվեստի թանգարանի տնօրեն Մարինե Մկրտչյանը նշեց, որ Մանչեսթերի պատկերասրահում վերապատրաստվելուց հետո այնտեղի փորձը կիրառել է նաև իրենց թանգարանում. «Ամբողջ աշխարհում, նաև հայաստանյան թանգարաններում, փորձեր են արվում, որպեսզի թանգարանը դարձնեն այլընտրանքային կրթական տարածք: 2015 թվականի մարտից մեր թանգարանում մեկնարկել ենք կրթական ծրագրեր: Արդեն գոյություն ունի 7 կրթական ծրագիր տարբեր տարիքային խմբերի համար՝ սկսած երեք տարեկանից մինչև մեծահասակներ, ընտանեկան այցերի համար ունենք հատուկ ծրագրեր, ծնողները գալիս են երեխաների հետ հատուկ կրթական ինտերակտիվ խաղերին մասնակցելու համար»:
Խ․ Աբովյանի անվ․ մանկավարժական համալսարանի Թանգարանագիտության ամբիոնի դասախոս Դավիթ Պողոսյանի խոսքով՝ հետխորհրդային շրջանում հայաստանյան թանգարանների վերափոխման միտումներից մեկն է ծրագրավորված կրթական ծրագրերի կազմակերպումը, միջազգային փորձի տեղայնացումը: Ըստ նրա, տարբեր ծրագրերի միջոցով ձգտում են հասնել նրան, որ թանգարան այցելեն բոլոր տարիքային խմբերը, թանգարանը լինի հանրության բոլոր շերտերին մատչելի, օգտակար, կյանքի մի մասը կազմող հանրային հաստատություն:
Դ. Պողոսյանն ասաց, որ հայաստանյան թանգարաններն էլ այս ոլորտում ասելիք ունեն, միջազգային մակարդակի կրթական ծրագրեր են անում, մի քանիսը մրցանակների են արժանացել:
Միջազգային փորձագետների խոսքով, պետք է այնպես անել, որ հավաքածուն իր ամբողջ գրավչությամբ հասանելի լինի այցելուներին, թանգարանները պետք է վերածել ավելի սոցիալական վայրերի, որտեղ մարդիկ հանդիպումներ են պլանավորում, թանգարանային առարկաները տեղադրում են առևտրի, ժամանցի կենտրոններում, որպեսզի այդկերպ դեպի իրենց թանգարան բերեն նաև այն մասսային, ով ոչ թե թանգարան է այցելում, այլ առևտրի կենտրոն: Մեծ Բրիտանիայում թանգարաններն անվճար են: