Մշակույթ 16:24 05/11/2016 Հայաստան

Հուշարձանների պետական կադաստրի վարման համակարգը չկա ու... չկա

Հեղինակ` Տաթև Մանուկյան

Տարբեր տարիների ընթացքում Panorama.am-ը դիմել է մշակույթի նախարարություն՝ պարզելու արդյո՞ք Հայաստանում արդեն ներդրվել է պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական կադաստր (գրանցամատյան): Պատասխանը եղել է բացասական: Նույն հարցով դիմել ենք նաև այս տարվա հոկտեմբերի 28-ին: Կրկին  ստացել ենք բացասական պատասխան։

Մինչդեռ՝  «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական կադաստրի վարման կարգը հաստատելու մասին»  5 փետրվարի 2009 թվականի N 104-Ն որոշմամբ՝  մշակույթի նախարարությունը պարտավորություն ունի կազմելու, պահելու, նորացնելու հուշարձանների կադաստրը: 

«Հուշարձանների պետական կադաստրի վարման համակարգը դեռևս չի ներդրվել: Նախարարության կողմից մշակվել և ՀՀ կառավարություն է ներկայացվել «Պատմամշակութային հուշարձանների պահպանության, օգտագործման և հանրահռչակման 2016-2020 թվականների ռազմավարական ծրագիրը և միջոցառումների ցանկը», որի նպատակներից մեկն է ապահովել կադաստրային միասնական համակարգի  ներդրումը, որտեղ կամփոփվեն պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների վերաբերյալ առկա տվյալները: Չնայած այն հանգամանքին, որ հուշարձանների կադաստրի վարում չի իրականացվում, 2014 թվականից սկսած սուբսիդիայի տրամադրման պայմանագրի շրջանակներում յուրաքանչյուր տարի կատարվում է 5 հուշարձանների կադաստրային փաստաթղթերի ստեղծում»,- նշված է մշակույթի նախարարության Պատմության և մշակույթի հուշարձանների  պահպանության գործակալության պետ Արմեն Աբրոյանի պատասխանում:

Հարցին, թե հուշարձանների մոնիթորնգի արդյունքները (http://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=49548), որ օրենքով մշակույթի նախարարության գործառույթն է, երբ է վերջին անգամ տեղադրվել կադաստրում, և՝ որ հուշարձաններինը, նա պատասխանում է. «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական հաշվառման, ուսումնասիրման, պահպանության, ամրակայման, նորոգման, վերականգնման և օգտագործման կարգը հաստատելու մասին»  ՀՀ կառավարության 2002 թվականի ապրիլի 20-ի N 438 որոշման 17-րդ կետի՝  2009-2015 թվականներին իրականացվել է միայն հուշարձանների պահպանվածության վիճակի մոնիթորինգ, իսկ հուշարձանների օգտագործման և սեփականատիրոջ փոփոխման մասին տվյալների թարմացում (մոնիթորինգ) չի կատարվում, և տվյալները կադաստրում չեն տեղադրվում (այն ներդրված չլինելու պատճառով)»:

Պատասխանից նաև պարզվեց, որ ՀՀ մշակույթի նախարարությունը, սկսած 2009 թվականից, 175 հուշարձանի մշտադիտարկում է իրականացրել, որի արդյունքում «առավել արժեքավոր և առավել վտանգված հուշարձաններն ընդգրկվում են պետական (տվյալ տարվա և միջնաժամկետ ծախսային) ծրագրերի մեջ՝ բյուջեով նախատեսված հատկացումների համարժեքության սկզբունքով»:

Քանի՞ հուշարձան է գտնվում այլ սեփականատիրոջ մոտ, կան արդյո՞ք պայմանագրեր փոխանցման պայմանների հետ կապված հարցին ի պատասխան նշում է. «ՀՀ տարածքում առկա է 24220 հուշարձան, որոնցից 18935-ը հաշվառված է ՀՀ կառավարության 2007 թվականի մարտի 15-ի N 385-Ն որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության պետական սեփականություն համարվող և օտարման ոչ ենթակա պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցուցակում» և համարվում է պետական սեփականություն՝ բացառությամբ Մայր Աթոռ Սբ Էջմիածնին տրված 184 եկեղեցական կառույցների: Բացի այդ, ՀՀ մշակույթի նախարարությունը տալիս է  նորահայտ հուշարձանի կարգավիճակ  (դրանց թիվը պարբերաբար աճում է, ներկայում այն 643 է): Իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձը,  որպես սեփականատեր, «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի «բ» կետի համաձայն՝ պարտավոր է տալ հուշարձան շենքի պահպանական պարտավորագիր հուշարձանների պահպանության և օգտագործման բնագավառի լիազորված մարմնին (հանրապետական նշանակության հուշարձանի դեպքում) կամ պետական կառավարման տարածքային մարմնին (տեղական նշանակության հուշարձանի դեպքում):  Պահպանական պարտավորագրերը առկա են նախարարությունում և դրանց կարելի է ծանոթանալ տեղում: Հայտնում ենք, որ հուշարձանների սեփականության ձևի միասնական հաշվառում չի կատարվում, դրանց տվյալները ճշգրտվում են յուրաքանչյուր դեպքի համար»:

Ինչ վերաբերում  հուշարձանների անձնագրերի մասին հարցին, Ա. Աբրոյանը ասում է. «Հուշարձանի անձնագիր է համարվում նրա վկայագիրը (առկա են բոլոր հուշարձանների համար)»:  

Դե ինչ, եկեք ամփոփենք։
Երևանում քանդվում են շենք-շենքի հետևից, բայց «դրանց թիվը պարբերաբար աճում է»։ 

Ովքեր են հուշարձանների ոչ պետական սեփականատերերը՝ հանրությունը չգիտի, ինչպիսին են նրանց հետ շենքերի փոխանցման պայմաններն ու պայմանագրերը՝ նույնպես։ Թե ինչպիսին է «դրանց կարելի է ծանոթանալ տեղում»՝ անհասկանալի է: Կփորձենք։

Մշակույթի նախարարությունը իրականացնում է մշտադիտարկում, պիտի յուրաքանչյուր հուշարձանի մասին դիտարկումները գրանցվեին գրանցամատյանում, դրանք հասանելի լինեին արդեն քանի տարի, սակայն, մասնավորապես՝ շենքերը, հանկարծակի դառնում են «կռիսանոց» և այդ ու նման պատճառաբանություններով ենթարկվում սեփականատերերի քմահայճույքներին՝ քանդվում, ձևափոխվում,...։ Կամ՝ նոր ու նոր շենքեր հանձնվում նոր սեփականատերերի։

Փաստորեն՝ անկախության 25 տարիների ընթացքում հուշարձանների պետական կադաստրի վարման համակարգն այդպես էլ չի ներդրվել, բայց մինչ այժմ ունենք Ղարսի նահանգի ճարտարապետական հուշարձանների մատյանը, որը ձեռքին նախօրեին ասուլիսի էր ներկայացել ճարտարապետ Սաշուր Քալաշյանը: Մատյանում տուն առ տուն, եկեղեցի առ եկեղեցի, Անիից սկսած բոլոր շենքերի անձնագրերն են, առկա վիճակն ու վերանորոգման աշխատանքների մասին տեղեկություններ:

Ինչ ասել՝ մշակույթի նախարարությունը պիտի նախևառաջ կարդա իր պարտավորությունները։ Չխանգարենք որոշ ժամանակ նամակներով՝ թող աշխատի։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

16:13
Նախկին ՀՀԿ-ական, «Զովք»-ի փոխտնօրեն, «Պրոֆալ»-ի տնօրեն և այլք․ Աննա Հակոբյանի հետ ընթրած «հաջողակ տղամարդիկ»
Oragir.News-ը մանրամասներ է ընթրիքից, որին մասնակցելու համար «Իմ քայլը» հիմնադրամին նախապես 1 միլիոն դրամ պետք է վճարեին։
Աղբյուր` Panorama.am
16:00
Սերբիայում երկաթուղային կայարանում փլուզման հետևանքով 14 մարդ է զոհվել, երկրում սգո օր է
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ցավակցել է Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման հետևանքով զոհվածների ընտանիքին։
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ծանրորդ Ալեքսանդր Լազարյանը` Եվրոպայի մինչև 20 տարեկաների չեմպիոն
Նա նվաճել է նաև փոքր բրոնզե և փոքր ոսկե մեդալներ
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Արցախյան հանրությունը պետք է իմանա` ովքե՞ր են այդ մարդիկ, որ իրենց իրավունք են վերապահում արցախցիների անունից խոսել. Ստեփանյան
ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տեղեկացրել է, որ «40+10 հազար» աջակցության ծրագիրը կշարունակվի մինչև ապրիլ,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Կոչ. COP29-ին ընդառաջ և ընթացքում հատուկ կարևորությամբ արծարծել արցախահայության նկատմամբ շարունակվող անարդարության մասին
Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինը, կաթողիկե հայոց կաթողիկոս պատրիարք Տ. Ռաֆայել Պետրոս ԻԱ Մինասյանը և Մերձավոր Արևելքի Հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:41
Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին բախվել են բեռնատարն ու «VAZ»-ը, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 13:23-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիան-Աղիտու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
Խաչանովը մեկնաբանել է Փարիզի «Մասթերսի» քառորդ եզրափակչում Դիմիտրովի նկատմամբ տարած հաղթանակը
Ռուսաստանը ներկայացնող Կարեն Խաչանովը դուրս է եկել Փարիզում ընթացող Masters շարքի մրցաշարի  քառորդ եզրափակչում հաղթել է բուլղարացի Գրիգոր...
Աղբյուր` Panorama.am
14:26
Արամ Առաջինն ու Օկամպոն քննարկել են արցախահայերի իրավունքներին վերաբերող հարցեր
Նոյեմբեր 1-ին Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինն ու  Միջազգային քրեական դատարանի նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Արման Ծառուկյանն ու Իսլամ Մախաչևը կարող են ռևանշ մենամարտ անցկացնել հունվարի 18-ին
Թեթև քաշային կարգում UFC-ի գործող չեմպիոն Իսլամ Մախաչևը և Արման Ծառուկյանը կարող են ռեւանշ-մենամարտ անցկացնել հունվարի 18-ին Լոս Անջելեսում...
Աղբյուր` Panorama.am
14:04
«Գոյ» թատրոնը կվերսկսի գործունեությունը
«Լիահույս ենք, որ Գ. Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնի տնօրենը չի խոչընդոտի և կենթարկվի օրինական պահանջին»։
Աղբյուր` Panorama.am
14:00
Ջերմաստիճանը կշարունակի նվազել
Երևանում նոյեմբերի 2-ի ցերեկը, 5-7-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 3-ի երեկոյան ժամերին, 4-ին հնարավոր է կարճատև անձրև։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:54
Մեկ տարում պարեկային ծառայության մեքենաների մասնակցությամբ գրանցվել է 468 պատահար. Հետք
որից 150-ի մեղավորը պարեկային ծառայության աշխատակիցներն են
Աղբյուր` Panorama.am
13:46
Բժիշկը բացատրել է, թե ինչու է քնի պակասը հանգեցնում քաշի ավելացման
Քնի մշտական պակասը հանգեցնում է այնպիսի նյութերի արտադրության ավելացմանը, որոնց պարագայում մարդն ավելի մեծ հաճույքով է սկսում ուտել ճարպային և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:29
Գագիկ Ծառուկյանը զանգահարել է Արամ Ա-ին ու պատրաստակամություն հայտնել աջակցելու Լիբանանում բնակվող հայերին
Տեղի է ունեցել Գագիկ Ծառուկյանի և Մեծի Տանն Կիլիկիո  Կաթողիկոս Արամ Առաջինի հեռախոսազրույցը՝ Գագիկ Ծառուկյանի նախաձեռնությամբ։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:14
Արսեն Բաբայան. ՄԻՊ արագ արձագանքման խմբերը չեն այցելել ձերբակալվածներին, ինչից կարող եմ մի բան ենթադրել
«Ի սկզբանե քաղաքացիների ձերբակալման նպատակը եղել է այս մարդկանց աչքը վախեցնելը։ Տանենք մի քանի ժամ, մի քանի օր պահենք, որ էլ հանկարծ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:52
Շիրակում ամուսինը պատանդառել է կնոջն ու զանգահարել ոստիկանություն
Նոյեմբերի 1-ին, արտակագ դեպք է տեղի ունեցել Շիրակի մարզում։ Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ, ժամը 19։50-ի սահմաններում ՀՀ ներքին գործերի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
Երևանի կառավարման տոտալ ֆիասկո է. Քրիստինա Վարդանյան
«Լսեցի քաղաքային իշխանութրան անդրադարձը մետրոյի կոլափսին։ Սա կառավարման տոտալ ֆիասկո է»,-նման գնահատկան է տալիս Երևանի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
3 տեսակի ավտոբուսից օգտվելիս հնարավոր է լինելու վճարում իրականացնել նաև բանկային քարտերի միջոցով. Քաղաքապետարան
Նոյեմբերի 1-ից հասարակական տրանսպորտից օգտվելիս որոշակի փոփոխություններ են կատարվել։ Մասնավորապես Man, ZhongTong և GazelCity տրանսպորտից...
Աղբյուր` Panorama.am
12:17
Հղի կանայք կարո՞ղ են մկրտվել. Հայր Զաքարիայի պարզաբանումը
«Հղի կանայք կարո՞ղ են մկրտվել»։ Հարցին ֆեյսբուքյան իր էջում պատասխանել է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի միաբան հայր Զաքարիա Բաղումյանը....
Աղբյուր` Panorama.am
12:00
Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
«Ամենայն պատասխանատվությամբ հայտարարում եմ, որ ոստիկանությունը գտնվում է Հայաստանի ժողովրդին խաբած ու ժողովրդավարության անցան տակ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:38
ՈՒՂԻՂ. ՁՊՎ-ից ազատ արձակված Հովհաննես Ավետիսյանը ներկայացնում է իր դեմ իրականացրած ապօրինությունները
Երկու օր առաջ ձերբակալված կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանն ու փաստաբան Արսեն Բաբայանը ներկայացնում են Ավետիսյանի դեմ իրականացրած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:15
Սկանդալ «Ну-ка, все вместе»-ի տաղավարում՝ հանուն Արփի Աբգարյանի
«Ну ка все вместе» նախագծի հատուկ թողարկման ժամանակ սկանդալային իրավիճակ է ստեղծվել։ Մասնակիցները կատարել են հայտնի կոմպոզիտոր և...
Աղբյուր` Panorama.am
10:41
Ցեղասպանության ժխտումը հղի է նոր ողբերգություններով. Տիգրան Աբրահամյան
«Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցը Հայաստանի ու հայ ժողովրդի համար ոչ միայն պատմական արդարության վերականգնման, այլ կոնկրետ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:27
Հաջորդ օրվա հաջողակ տղամարդը. Աննա Հակոբյանը հանդիպել է Դավիթ Երեմյանի հետ
Նիկոլ Փաշինյանի կինը՝ Աննա Հակոբյանը հաջողակ տղամարդկանց հետ ընթրելու hաջորդ օրը հանդիպել է մեկ այլ գործարարի՝ Դավիթ Երեմյանի, որի գործերը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Իսպանիայում զոհերի թիվը հնարավոր է հասնի 500-ի
Իսպանիայում ուժեղ ջրհեղեղների հետևանքով զոհերի թիվը հնարավոր է հասնի 500-ի։ Ասյ մասին  գրում  է «Ռիա Նովոստի»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:53
«Փաստ». Հայաստանը պատրաստ չէ համընդհանուր հայտարարագրման համակարգին. Որքան հայտարարագիր են ներկայացվել
«Փաստ» թերթը գրում է. «Ինչպես հայտնի է, 2025 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանում եկամուտների հայտարարագիր են ներկայացնելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
«Հրապարակ». Փաշինյանն ուզում է Վանաձորի սցենարը կրկնել Գյումրիում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Գյումրու ընտրություններում հաղթած ուժին քրեական հետապնդումներով հրաժարականներ պարտադրելուց հետո...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
«Ժողովուրդ». Որքան գումար է ծախսվել և ով է կազմակերպել Երևանի 2806 ամյակի միջոցառումները
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Երևանի 2806 ամյակի առթիվ մայրաքաղաքի կենտրոնում կազմակերպված միջոցառումն արժեցել է այնքան, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:48
«Ժողովուրդ». Պատկերացնո՞ւմ եք՝ որևէ երկրի ղեկավար իր նախարարների հետ հեռախոսազրույցների մասին հաղորդագրութուն տարածի
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանի մոտ ՀՀ նախագահ աշխատող Վահագն Խաչատուրյանը, որ այս օրերին գտնվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:43
«Հրապարակ». Պաստառներ փակցնելու համար երեկ դպրոցական աղջիկների էին տարել ոստիկանություն
«Հրապարակ» թերթը գրում է. ««Նիկոլի գրպանի ոստիկանապետ» գրառմամբ պաստառներ փակցնելու համար երեկ դպրոցական...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
12:04 02/11/2024

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}