Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը «Գոլոս Արմենիի» (Голос Армении) թերթի խնդրանքով մեկնաբանել է Ադրբեջանի նախագահի կողմից վերջերս արված հակահայկական հայտարարությունները: 

Գոլոս Արմենիի.  Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք շփման գծում  Ադրբեջանի նախագահի արած վերջին հայտարարությունը, ըստ որի ադրբեջանական բանակն ամենամարտունակներից մեկն է տարածաշրջանում և, որ այն հաղթել է ապրիլյան պատերազմում: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Ալիևի խոսքն այն մասին, թե իբր «Հայաստանը կանգուն մնալու համար ուրիշների օգնության կարիքն ունի»:

Սերժ Սարգսյան. Կարծում եմ՝ Ադրբեջանի ղեկավարության նման հայտարարություններում կարելի է տեսնել Ղարաբաղյան խնդրի իրական պատճառը: Դա ռազմատենչ ռեժիմի առկայությունն է, որի համար հավերժական պատերազմը հարևանների հետ իշխանության պահպանման աղբուր է: Գիտեք, Իլհամ Ալիևի հայտարարության մեջ այնքան կեղծիք կա, որ եթե ես սկսեմ մեկնաբանել ամեն մի պարբերությունը, ապա մի քանի օր կպահանջվի դրա համար:

Կարճ հետևյալը կասեմ. Այս ողջ տարիների ընթացքում Ադրբեջանի ղեկավարության քաղաքականությունը ստեղծել է թերարժեքության և հաղթողի բարդույթներ: Եվ, բնականաբար, Ադրբեջանի իշխանություններն օգտագործում են յուրաքանչյուր առիթ, ցանկացած իրավիճակ այդ բարդույթը սրացնելու համար, նույնիսկ ստի, ապատեղեկատվության և իրականության խեղաթյուրման միջոցով: Այդ հայտարարությունն էլ բացառություն չէ: Նրանք միշտ պնդել են, որ Ադրբեջանն ավելի ուժեղ է, քան Հայաստանը, որ իրենք ժամանակակից զենք ունեն, նավթադոլարներ, որոնք օգտագործելով ցանկացած պահի կարող են նվաճել Լեռնային Ղարաբաղը: Ադրբեջանի ղեկավարությունը, ապրիլյան պատերազմի արդյունքում բախվելով հակադիր իրականությանը և չհասնելով իր նպատակին, հիմա հարկադրված է արդարացնել պատերազի հետևանքով կրած ողջ մարդկային ու ռազմատեխնիկական վնասները:

Եթե ադրբեջանական բանակը հզոր է բառերով, ապա մենք մեր ուժը գործով ենք ցույց տվել: Մեզ մեր բանակի հզորությունն ու մարտունակությունն ապացուցելու համար քարոզչություն պետք չէ: Նրանք դրանում համոզվեցին 1990-ականներին մեզ պարտադրված պատերազմի արդյունքներով, նրանք Լեռնային Ղարաբաղի բանակի մարտունակության մեջ համոզվեցին ապրիլյան պատերազմի արդյունքում: Ընդ որում Ղարաբաղի բանակը դիմադրում էր ոչ միայն ադրբեջանական բանակին, այլ նաև նրանց աջակիցներին ու վարձկաններին: Եթե ադրբեջանական բանակը ժամանակակից զենքի առկայության պայմաններում ու արտաքին աջակցության դեպքում չորս օրվա ընթացքում չկարողացավ առավելության հասնել Լեռնային Ղարաբաղի փոքրաթիվ զինված ուժերի նկատմամբ, կրեց խոշոր կորուստներ՝ ընդամենը գրավելով մի քանի բարձունք, ապա կարծում եմ, որ հենց դա էլ նրանց բանակի մարտունակության ցուցիչն է, այլ ոչ թե Ադրբեջանի նախագահի խոսքերը:

Անկախության ձեռք բերումից ի վեր Հայաստանի առաջ բազմաթիվ մարտահրավերն ծառացան, լինի դա Ադրբեջանի կողմից պարտադրված պատերազմը կամ արևելքից ու արևմուտքից շրջափակումը: Չնայած այդ ամենին և Ադրբեջանի, Հայաստանի և Ղարաբաղի զինված ուժերի պոտենցիալի ոչ համաչափ լինելուն, ինչպես 25 տարի առաջ, այնպես էլ կես տարի առաջ հայկական զինված ուժերը ապացուցեցին, որ ունակ են առանց արտաքին աջակցության հաղթանակ տանել ու հակառակորդին հրադադար պարտադրել: Տպավորություն է ստեղծվում, որ Ադրբեջանի առաջնորդը փորձում է «հոգեբանական հաղթանակ» տանել սեփական ժողովրդի գիտակցության նկատմամբ՝ ցանկալին իրականության տեղ մատուցելով: Մենք ելնում ենք նրանից, որ անվտանգության ապահովման հարցերի հետ կապված Հայաստանն առաջին հերթին ինքն իր վրա է հույսը դնում: Անշուշտ, մենք ունենք ռազմական և ռազմատեխնիկական համագործակցության մասին պայմանագրեր, որոնք նույնպես զսպող դեր ունեն հավանական ռազմական գործողությունների դեպքում: Այս միջազգային համաձայնագրերը հստակ պարտավորություններով կոչված են բարձրացնել երկրի պաշտպանունակությունը և զինված ուժերի առաջ ծառացած խնդիրների լուծման արդյունավետությունը:

Կատարվածից հետո հերոս ձևանալն ուղղակի ծիծաղելի է: Ինձ մոտ տպավորություն է ստեղծվել, որ Բաքվում մարտական գործողություններին վերաբերում են ինչպես համակարգչային խաղի, որի ընթացքում խաղադրույքներ են կատարում: Մեկ էլ տեսար՝ հաջողությունը ժպտաց: Ամենավտանգավորն այն է, որ սեղանին դրվում է ոչ միայն երիտասարդ զինվորների կյանքը, այլև ամբողջ ադրբեջանցի ժողովրդի ճակատագիրը՝ չգիտակցելով իրողությունները: Նոր ռազմական ագրեսիայի սանձազերծման պարագայում Ադրբեջանը ստիպված կլինի չափազանց բարձր գին վճարել:

Խնդիրն այն չէ, թե Լեռնային Ղարաբաղի պաշտպանության բանակն ի վիճակի էր հետ վերադարձնել այդ տարածքները, թե ոչ, խնդիրը այն գինն էր, որը պետք էր վճարել այդ 800 հեկտար տարածքը վերադարձնելու համար: Մեզ համար թանկ է յուրաքանչյուր երիտասարդի կյանք, և մենք մինչև  վերջ փորձելու ենք խուսափել մարտական գործողությունների վերսկսումից՝ ձգտելով բանակցային գործընթացն առաջ տանել մեռյալ կետից, որում այն հայտնվեց  ապրիլյան ագրեսիայից հետո: Եթե Բաքուն պատերազմ սանձազերծի, պատասխանելիս մենք չենք վարվի Ադրբեջանի նման, որն իր զինված ուժերում ծառայող երիտասարդներին համարում է թնդանոթային միս:

Հնարավոր է, որ եթե ժամանակին պարոն Ալիևը ծառայեր բանակում, հաղթանակ չէր տոնի ու չէր չափի այն ընդամենը մեկ ռազմական օպերացիայով: Կարծում եմ, որ նախագահ Ալիևին անձամբ պետք է հետևություններ աներ ինչպես 25 տարվա վաղեմության պատերազմից, այնպես էլ ապրիլյան պատերազմից:

Որպես մարդ, ով անցել է և´ ժամկետային զինծառայութուն, և´ երկար տարիներ բանակում զբաղեցրել է ղեկավար պաշտոններ, պետք է ասեմ հետևյալը. բանակի հաղթանակը կամ պարտությունը  չափվում  է ոչ թե մեկ գործողությամբ, այլ սահմանված նպատակներով  ու դրանց հասնելու կարողությամբ: Ինչպիսի՞  նպատակ էր հետապնդում  ապրիլյան պատերազմը Ղարաբաղի հետ շփման գծի ամբողջ երկայնքով:  

Գիշերով, խախտելով հրադադարը, հարձակվել հակառակորդի վրա, սպանել ծերունիներին ու պղծել նրանց մարմինները, ապա հնարել հեկտարներ, ցուցադրել հայ զինվորների կտրված գլուխներն ու պարգևատրել  դա անողներին: Արդյո՞ք դա է «պրոֆեսիոնալիզմի, հերոսության ու վարպետության» չափանիշը, որոնց մասին հիշատակում է պարոն Ալիևը: Ուրիշ ի՞նչ կարելի է ավելացնել ասվածին:

Մենք չենք ցանկանում անվերջ պատերազմել, բայց եթե Բաքվի ղեկավարությունը փորձի կրկին ճակատագրի հետ խաղալ, ապա թող պատրաստ լինի վատագույն սցենարի: Որովհետև այնժամ Ադրբեջանը ոչ մեկի չի կարողանա մեղադրել քաղաքների ու շրջանների կորստի համար: Բաքվում պետք է գիտակցեն, որ հարցի լուծումն ուժի միջոցով անհնար է: Հայկական բանակը դա մեր ողջ ժողովուրդն  է, որն ինչպես ավելի քան քսան տարի առաջ, այնպես էլ ապրիլին պաշտպան կանգնեց իր հայրենիքին: