«Ամենափայլուն գնահատականներով բժիշկն անգամ չի կարող բավարարել ԱՄՆ-ում կրթությունը շարունակելուն անհրաժեշտ նվազագույն շեմը»
Ծաղկաձորում այսօր Երիտասարդ բժիշկների ազգային խորհրդի նախաձեռնողական խումբն անցկացրեց կազմակերպության հիմնադիր համագումարը` 120 տարբեր մասնագիտացումներով երիտասարդ բժիշկների մասնակցությամբ:
Խորհրդի աշխատանքները համակարգող Նարեկ Վանեսյանը համագումարի բացմանը ներկայացնելով «Երիտասարդ բժիշկների ազգային խորհրդի» խնդիրներն ու նպատակները՝ նշեց, որ խորհրդի հիմնական նպատակն է աջակցել երիտասարդ բժիշկներին։
Նրա խոսքերով՝ այսօր բավականին շատ խնդիրներ կան՝ մարզերում աշխատող երիտասարդ բժիշկների իրավական պաշտպանվածության հետ կապված։
«Մենք ասում ենք, որ պետք է աջակցել Հայաստանի առողջապահության նախարարությանը, մասնակցել ԱՆ-ից կողմից իրականացվող և ակնկալվող ծրագրերի մշակմանը: Բացի այդ, մենք առաջարկում ենք աջակցել բժիշկների պաշտպանվածությանը՝ նկատի ունենալով բժիշկին վերաբերող օրենսդրության ստեղծում, պատասխանատվության և պարտականությունների սահմանում, իրավունքների ստեղծում և այլն: Արդյունքում՝ մենք կունենանք պաշտպանված բժիշկ»,- ասաց Նարեկ Վանեսյանը:
Նրա խոսքերով՝ երիտասարդ բժիշկները նաև առաջարկում են Հայաստանում ստեղծել բժշկական հաշտարարի ինստիտուտ, կանոնակարգել բժշկական կազմակերպություն-բուժաշխատող-պացիենտ հարաբերությունները, ինչպես նաև նպաստել մարզային բուժհաստատություններում երիտասարդ կադրերի համալրմանը և այլն:
«Էլիտ-Մեդ» բժշկական կենտրոնի գաստրոէնտերոլոգ Հայկ Մանասյանն իր ելույթում ներկայացրեց երիտասարդ բժիշկների առաջ ծառացած խնդիրները, բժշկության ապագայի իր տեսլականը:
«Դեպքերի և հանգամանքների բերումով, բազմիցս առնչվել եմ երիտասարդ բժշկին անհանգստացող խնդիրներին, ինչպես մեզանից շատերը: Եվ փորձելով այդ ամենի պատճառները, հիմքերը ամփոփել մեկ նախադասության մեջ, գալիս եմ այն եզրակացության, որ երիտասարդ բժիշկների մեծագույն խնդիրն այն է, որ նրանք որպես մասնագետ մրցունակ չեն ներքին՝ հայաստանյան փոքր շուկայում, և մրցունակ չեն՝ դրսի մեծ շուկայում»,- նշեց Հայկ Մանասյանը:
Նրա խոսքերով՝ հայաստանյան շուկայում մրցունակ չենք, քանի որ նախ, շուկան փոքր է և հագեցած, երկրորդ՝ մրցակցության մեջ առաջնահերթ են ոչ թե բժշկի գիտելիքներն ու գործնական հմտությունները, այլ «խնամի, ծանոթ, բարեկամական կապերը կամ զարտուղի այլ մեխանիզմներ: «Արդյունքում, երիտասարդ բժիշկը, կամ դժվարությամբ է աշխատանք գտնում, կամ գտնում է, սակայն չի վարձատրվում այնքան, որպեսզի կարողանա պատշաճ կերպով ապահովել իրեն և իր ընտանիքին: Բացի այդ, անգամ լավագույն աշխատանքային պայմաններում, ոչ ոք ապահովագրված չէ պացիենտների, նրանց հարազատների բռնություններից, ինչպես նաև գործատուների կամ վերադասի կամայականություններից»,- ասաց գաստրոէնտերոլոգը:
Իսկ թե ինչու երիտասարդ բժիշկները դրսի շուկայում մրցունակ չեն, ապա, ըստ Հայկ Մանասյանի, առաջին հերթին կա լեզվական պատնեշ, երկրորդ՝ բժշկական համալսարանն ավարտած ամենափայլուն գնահատականներով բժիշկն անգամ չի կարող իր գիտելիքներով բավարարել օրինակ՝ Միացյալ Նահանգներում Բժշկական կրթությունը շարունակելու համար անհրաժեշտ նվազագույն շեմը:
«Արդյունքում երիտասարդ բժիշկը հայտնվում է ոչ այնքան դուրեկան իրավիճակում»,- ընդգծեց նա:
Հայկ Մանասյանն առաջարկեց իր լուծումները: Ըստ նրա, որպեսզի ներքին շուկան ընդլայնվի, պացիենտները պիտի դառնան վճարունակ, որպեսզի մարդիկ ոչ թե «սեփական ցավով տապակվեն», այլ դիմեն բժշկի, ինչը պացիենտերին կտա առողջություն, իսկ բժշկին զբաղվածություն՝ պատշաճ վարձատրությամբ:
«Կարծում եմ, որ համատարած բժշկական ապահովագրությունը կարող է այս խնդիրը լուծել լիարժեք, այլ բան, թե որքանով է հնարավոր մեր երկրում իրականացնել առողջության համատարած ապահովագրություն: Այս հարցին կպատասխանեն մասնագետները»,- նշեց բժիշկը:
Նրա խոսքերով՝ ներքին շուկայի մրցակցությունը նախնադարյան համայնական մակարդակից դեպի գիտելիքահեն արժեքների դաշտ տեղափոխելը հնարավոր կլինի բժշկական կենտրոնների և հիվանդանոցների ավելացման հաշվին, այդ թվում նաև՝ մարզերում:
«Կարծում եմ, որ այդ դեպքում բանիմաց բժշկի դերն էլ ավելի կբարձրանա, ու վերջապես ժողովուրդը և բուժհիմնարկների կառավարիչները՝ կհասկանան, որ բժիշկը, որպես արժեք, բժշկության մեջ ավելի որոշիչ է, քան վերանորոգված պատերը, քան հիվանդասենյակների մահճակալները, և թանկարժեք սարքավորումները, որոնք առանց բանիմաց բժշկի ընդամենը անիմաստ դեկորացիա են»,- ընդգծեց Հայկ Մանասյանը:
Ինչ վերաբերում է դրսի շուկայում մրցունակ լինելուն, ապա մասնագետի համոզմամբ, Բժշկական համալսարանն ավարտող գոնե գերազանց ուսանողները, պիտի ունենան առնվազն այնքան գիտելիք, որպեսզի կարողանան Միացյալ Նահանգներում բժշկական կրթությունը շարունակելու համար քննություններում ապահովել գոնե անցումային գնահատական:
«Սա, նախ կնպաստի, որպեսզի արաբական երկրներ մեկնելու և աքսորականի պես ապրելով գումար վաստակելու փոխարեն, մեր հայրենակիցները, հնարավորություն կունենան իրենց գիտելիքներն ու փորձառությունը ռեալիզացնել ավելի հարմարավետ ու քաղաքակիրթ միջավայրում: Երկրորդ, շատ տաղանդավոր ուսանողներ, այսօր մեկնում են, կամ պատրաստվում են մեկնել եվրոպական երկրներ, օրինակ Գերմանիա, որտեղ բժշկին վարձատրում են այնքան չափավոր, որ նա առանց Գերմանիայում մշտական բնակություն հաստատելու, չի կարող զբաղվել բժշկական գործունեությամբ: Այսինքն, եթե փորձի, ասենք տարվա կեսը աշխատել Գերմանիայում, իսկ մյուս կեսը հայրենիքում՝ Հայաստանում, դա նրան չի հաջողվի: Այսպիսով, լավագույնները ստիպված են լինում արտագաղթել: Այլ է պատկերը Միացյալ Նահանգներում, որտեղ բժիշկը վարձատրում է այնքան, որ մեկ տարվա աշխատավարձով կարող է մի քանի տարի հայրենիքում զբաղվել անհատույց բարեգործությամբ»,- ասաց Հայկ Մանասյանը:
Այսպիսով, ըստ մասնագետի, երիտասարդ բժշկի առջև ծառացած խնդիրներին արմատական լուծումներ տալու համար անհրաժեշտ է, որպեսզի մեծանա մրցակցությունը բուժհաստատությունների միջև, այդ թվում՝ մարզային կենտրոնների ներգրավվածությամբ, ինչպես նաև պետք է միջոցներ ձեռնարկել բժշկական կրթության առկա մակարդակը բարձրացնելու ուղղությամբ: