Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Եվ Հայաստանը, և սիրիահայերին օժանդակություն ցուցաբերող կազմակերպությունները ամեն ինչ արել ու անում են սիրիահայերին այստեղ օգնելու համար: Բայց Հալեպում հայերն այսօր շարունակում են ապրել և ըստ երևույթին, մտադիր չեն լքել Հալեպը: Սա փաստ է: Զարմանում եմ՝ ինչու», -Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նշում է գրող, հրապարակախոս, «Արևելք»-ի խմբագիր Սաքո Արեանը:

Նրա ներկայացմամբ, այժմ էլ Սիրիայում վիճակը ծանր է, ահաբեկիչները հարձակում են գործում դպրոցների վրա, հայկական դպրոցները ժամանակավորապես դադարեցնում են աշխատանքը, քիմիական զենք է նույնիսկ կիրառվում ահաբեկիչների կողմից, սակայն այնտեղ ապրող հայերը Հայաստան գալու մասին չեն մտածում:

«Երբ սեպտեմբերին պատերազմական թեժ գործողություններ էին տեղի ունենում, մենք, անգամ երեխաների շրջանում զոհեր տվեցինք, համախմբում եղավ և Հայաստանի կառավարության հետ միասին մարդասիրական կազմակերպությունները հայերին Հալեպից տեղափոխեցին Հայաստան: Այդ ժամանակ սկիզբ առած ակցիայի գաղափարը հետևյալն էր՝ մենք պատրաստ ենք ամեն ինչ անել, օգնելու նրանց, ովքեր որոշել են դուրս գալ Հալեպից:

Այսօր անցել է արդեն երկու ամիս և պարզվեց՝ մեր հայրենակիցները չեն ուզում դուրս գալ, շատերը, ես ուղղակի կապ ունեմ նրանց հետ, ինձ գրում էին վոթսափներով, խնդրում  տեղափոխել Հայաստան: Հիմա արդեն չեն գրում, ըստ երևույթին, սա անհատական որոշուման խնդիր է: Մարդիկ կան, որ տուն ունեն, փող ունեն, կալվածք ունեն և չեն ցանկանում թողնել, դուրս գալ: Հազար ու մի պատճառներ ունեն: Ի վերջո նաև հույսեր են կապում սիրիական բանակի գործողությունների հետ», -ասաց հրապարակախոսը:

Դիտարկմանը, թե սիրիահայերը գուցե չեն գալիս Հայաստան, որովհետև չեն կարողանում հարմարվել հայաստանյան իրականությանը, գուցե կան խնդիրներ երկրում հաստատվելու համար, Արեանը արձագանքեց. «Պետք ցույց տալ, որ Հայաստանը, կներեք, դժոխք չէ: Հայաստանը իրենց համար նախ հայրենիք է՝ անկախ հայրենիք կոնցեպտից: Նաև լավ տեղ է ապրելու, և իրենց հայրենակիցներից շատերը արդեն էստեղ կյանքը հաստատել են և արդյունավետ աշխատում են: Ես հույս ունեմ, որ մենք նաև որպես լրատվական դաշտի ներկայացուցիչներ, այդ կողմը ցույց կտանք, Հայաստանի այդ երեսը ցույց տանք, որ կարելի է ապրել այստեղ:

Տեսեք՝ 15 հազար սիրիահայեր Բեյրրութում են: Նրանց մեջ կան մեծ տոկոսով մարդիկ, որ տան վարձ չեն կարողանում վաստակել: Չեն կարողանում արժանապատիվ ապրել: Եվ այդ ճիգը որ այնտեղ են դնում ոչ թե Լիբանան մնալու սիրույն, այլ նրանց հայացքը միշտ դեպի Կանադա է, կամ Շվեդիա: Ինչո՞ւ մենք չօգտվենք և այդ ռեսուրսն էլ բերենք Հայաստան:

Ամեն տեղ էլ խնդիրներ կան: Կարծում եք Կանադայում խնդիրներ չկա՞ն: Կանադայում ասեմ, սիրիահայերը շատ վատ պայմաններում են ապրում, բայց չեն բարձրաձայնում: Մեր լրատվադաշտն այնտեղ չի հասնում, որ մարդկանց անկեղծ խոսեցնի՝ ասի դուք ո՞նց եք այստեղ: Այնտեղ էլ սպասված դրախտներ չկան: Այնտեղ շատ բարդ է, եթե Հայաստանում փոքր դրամագլխով կարելի է ինչ-որ գործ սկսել, ապա այնտեղ հնարավոր չէ:

Չեմ ասում, թե ամեն ինչ լավ է Հայաստանում, ո՛չ: Բայց այսօրվա Հալեպի պայմանների հետ համեմատ և ապագայի հեռանկարով, անշուշտ, փառք Աստծո, Երևանը լավ տեղ է: Կարող են այստեղ սերնդագործել, ստեղծագործել: Ի վերջո, Հայաստանը ժողովրդագրության հետ կապված խնդիր էլ ունի»:

Ինչ վերաբերում է ռազմական գործողությունների հետ կապված հալեպահայերի փայփայած մեծ հույսերի, Արեանը, ի տարբերություն նրանց, լավատես չէ, որ ռազմական գործողությունները բարեհաջող ավարտ կունենան, քանզի բոլոր նախանշանները կան, որ պատերազմը կշարունակվի, և կարգավորման որևէ նախանշան չկա:

«Հալեպը չորս տարի շարունակ ահաբեկիչների թիրախում է: Բոլորն ասում են, որ պետք է խաղաղ ճանապարհով լուծել հարցը, բայց ոչ մեկ պատրաստ չէ գնալ այդ ճանապարհով: Օրերս մի աբսուրդ հայտարարություն արվեց եվրոպական կողմից, որի համաձայն, Հալեպի արևելյան կողմերը, որոնք ահաբեկչական խմբավորումների բույն են, լինեն անկախ տարածքներ:

Այսինքն՝ որևէ մարդ, որ հետևում է սիրիական պատերազմին, գիտե, որ Սիրիայի իշխանությունը ամեն ինչի գնով զիջելու տրամադրություն չունի և ոչ էլ ճիշտ կլինի զիջել՝ այսինքն հինգ տարի կռվել, հետո արևելյան հատվածը անկա՞խ հայտարարվեի: Սիրիայի արտաքին գործերի նախարարը կտրականապես մերժեց այդ առաջարկը», -ասաց Արեանը՝ մտահոգիչ համարելով Սիրիայի բաժանման մասին արդեն հրապարակային արվող հայտարարությունները:

Սիրիայի հակամարտության կարգավորմամբ զբաղվող երկրները նույնիսկ, նրա խոսքով, չգիտեն՝ ինչ է սպասվում, ինչպես պետք է լուծվի խնդիրը, հետևաբար որքան հնարավոր է շուտ պետք է դուրս բերվեն Հալեպից կանայք, երեխաներ, մեծահասկաներ:

Անդրադառնալով Հալեպում հայկական գաղութը պահելու մասին բազմիցս հնչող հայտարարություններին, հրապարակախոսն ասաց, որ գաղութը չպետք է պահպանել մարդկանց կյանքերի հաշվին.

«Սիրիական տագնապի հետ մեր հարաբերությունը նման է այսօր հիվանդություն կրող մարդու իրավիճակին: Մենք արդեն սկսել ենք հաշտվել այդ իրավիճակի հետ: Ցավը մեր մեջ է, մեր մարմնի մի մասը մեռնում է, բայց մենք չենք կարողանում փրկել: Այստեղ վիրաբուժություն է պետք: Մենք, երևի, դրա փորձը չունենք: Կամ էլ ուրիշ պատճառներ են, որոնք կապված են գաղութը պահպանելու կարծրատիպի հետ:

Ես չեմ արդարացնում դա: Գաղութը պահել, ինչե՞րը պահել, ավերակնե՞րը, եկեղեցինե՞րը: Ես զարմանում եմ: Չէ՞ որ այդ եկեղեցիները եղել են մարդու համար, ոչ թե մարդը եկեղեցու համար: Սա նաև քրիստոենական է: Պահպանենք գաղութը, բարի, բայց ի գին ինչի՞: Փաստ է, ճշմարտություն է՝ Հալեպը այսօր աշխարհի ամենավիրավոր քաղաքն է, կրիտիկական հիվանդություն ունեցող քաղաք դարձավ Հալեպը, որի վերադարմանումը շատ երկար պրոցես է և կապ ունի սուննի-շիիթ հակամարտության հաջորդ փուլերի հետ: Օրինակ, այսօր Բաղդադում պատերազմ չկա, բայց հանկարծ ինչ-որ իսլամիստ կարող է ինքն իրեն պայթեցնել՝ իր մտքում լինելով շահիդ, լուծելով սունի-շիիթ հակամարտության վրեժը»:

Հրապարակախոսն առաջարկում է, որ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի օգնությամբ ծրագիր իրականացվի՝ ընտանիք առ ընտանիք, որ Լոս Անջելեսում ապրող մի սիրիահայ մի ընտանիք իր «թևի տակ» վերցնի Երևանում հաստատված սիրիահայ մի ընտանիքի ու միմյանց աջակցեն կոնկրետ ծրագրերով:

«Դա կնշանակի լոսանջելեսահայ ընտանիքը որդեգրում է սիրիահայ ընտանիքի ու միասին աշխատում են, կայանում ու բեռ չեն լինում պետության վրա», -ներկայացրեց գրողը: