Հասարակություն 18:46 28/11/2016 Հայաստան

Սիլվա Ադամյան. Կրծողների թվի աճը պայմանավորված է թռչունների թվի կտրուկ նվազեցմամբ

Այս տարի կրծողները լուրջ վնաս են հասցրել գյուղատնտեսներին: Ավելի վաղ աճարի արտադրությամբ զբաղվող Հարություն Մնացականյանը Panorama.am-ին հայտնել էր, որ   մոտ 30 մլն դրամի վնաս է կրել: Օրգանական  սննդամթերքի արտադրության սերտիֆիկատ ունեցող ֆերմերը չէր կարող նրանց դեմն առնել թունաքիմիկատների միջոցով: Չի հիշում՝ անոմալ նման երևույթ մեկ էլ երբ է  եղել:

Բնապահպան Սիլվա Ադամյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում կրծողների՝  նման տեմպով աճն ահազանգ որակեց, իրավիճակը պայմանավորեց հանրապետությունում գիշատիչ թռչունների թվի խիստ նվազումով ու կրծողների դեմ իրականացվող ոչ պատշաճ պայքարով:

«Խորհրդային տարիների համեմատ հիմա կրծողների դեմ պայքարը քչացել է, գյուղատնտեսական խոշոր տեխնիկայի օգտագործումն էլ քչացել է, ինչը ևս նպաստում է  մկների ավելացմանը»,-ասաց նա:

Թռչնաբանը նկատեց, որ վերջին անգամ հրապարակված Կարմիր գրքում  թռչունների թիվն ավելացել է՝ հասնելով 100-ի: Կրծողների դեմն առնելու համար անհրաժեշտ է ցանքատարածություններին հարակից տարածքներ ներգրավել կրծողներով սնվող գիշատիչ թռչուններին:

«Դրանք արծիվների, բազեների մի քանի տեսակներն են: Պետք է այդ տարածքներում տեղադրվեն թռչնաբներ, կերակրամաներ, թռչունների կենսակերպի բարելավման ուղղությամբ քայլեր արվեն: Այն տարածքները, լանդշաֆտները, որտեղ գիշատեչ թռչունները բնադրում են, խիստ խախտված են, խաթարված»,-ասաց մասնագետը:

Նրա խոսքում, այդ գործում մեծ վնաս է հասցնում հանքերի ոչ ճիշտ շահագործումը:

«Գլոբալ կլիմայական փոփոխությունները ողջ աշխարհում են, դրա դեմ հզոր պետությունները կոնստրուկտիվ միջոցառումներ են իրականացնում, Հայաստանն էլ ներգրաված է այդ գործում: Սակայն այսօր այդ գլոբալ փոփոխությունների ազդեցությունը Հայաստանի կենդանական աշխարհի վրա դեռ չկա»,-ասաց նա:

Սիլվա Ադամյանի խոսքով, իրենք հետազոտություններ են իրականացրել մի քանի հանքավայրերի  գործարկման հնարավոր հետևանքների վերաբերյալ:
«Օրինակ, Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման պարագայում մենք կկորցնենք մեծ քանակությամբ գիշատիչ թռչուններ, քանի որ փոխվելու է կերակրաբազան, շրջակա միջավայրը: Երբ շահագործվում էր Թեղուտի հանքավայրը, մենք հետազոտություն էինք իրականացրել՝ պարզելու, թե 50 տարվա ընացքում ինչ փոփոխություն կկրի թռչնաշխարհը: Կորուստը հասնում էր տասնյակ հազարների»,-ասաց Ադամյանը:

Նա նշեց, որ Հայաստանը փոքր երկիր է և նման «շռայլություն» չի կարող թույլ տալ:
«Մենք չենք ասում, որ հանքարդյունաբերությունը Հայաստանին պետք չէ, բայց այն առաջադեմ որակները, որ գոյություն ունեն աշխարհում, ցավոք սրտի, չեն կիրառվում: Դրա համար ունենք այն, ինչ ունենք»,-նշեց նա:

Հարցին, թե ուրիշ ինչ հետևանքների կարող է հանգեցնել թռչունների թվի կրճատումը, Ադամյանը հիշեց 205-2006 թվականին առաջ Արագածոտնի մարզի Ուջան գյուղում տեղի ունեցած միջադեպը: Գյուղացիները պատմել էին, որ գյուղի ծառերին մեծ թվով վարդագույն սարյակներ են իջել, բերքն ուտում են: Գիտնականները գնացել էին, իրենց աչքով տեսել, լուսանկարել, գյուղացիներին հորդորել են սարյակներին ձեռք չտալ, որոշ ժամանակ անց նրանք կհեռանան: Սակայն բերքը փչացնող սարյակներին բնակիչները չեն ներել, ոմանք պարսատիկներով, ոմանք հրացաններով վերացրել են թռչունների մեծ մասին:
«Վարդագույն սարյակները պայքարում են եգիպտական ու իտալական մորեխների դեմ: Նրանք դեռ Հին Հայաստանում կոչվում էին սուրբ թռչուններ: Մարդիկ այնպիսի պայմաններ էին ստեղծում, որ այդ թռչունները գային իրենց բաղերը»,-ասաց Ադամյանը:

2007-2008 թվականին թռչնաբաներն Արագածոտնի մարզից ահազանգ են ստանում՝ երաշտ է:

«Հենց Ուջանի շրջակայքում մեծ քանակությամբ եգիպտական ու իտալական մորեխներ այնպես էին վրա տվել բերքի վրա, որ չէին կարողանում հախից գալ: Հետևություններ է պետք անել, հասկանո՞ւմ եք»,-ասաց նա:

Ադամյանի խոսքով, պետք են գիտական լուրջ հետազոտություններ, որոնց արդյունքները, հնարավոր ռիսկերը պետք է դրվեն պետական քաղաքականության հիմքում:

«Հակառակ դեպքում լուրջ արդյունքներ չեն լինի, իրավիճակը կմնա նույնը»,-ասաց Ս. Ադամյանը:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

19:24
Սովածի թեզը
Սովա՞ծ էր այս իշխանությունը մինչ իր՝ իշխանության գալը։ Սոցցանցերի քննարկումներում շատ ենք հանդիպում այդ գնահատականին՝  տեղ-տեղ համեմված...
Աղբյուր` Panorama.am
19:14
Եվրոպական երկրների պատվիրակությունը կժամանի Թբիլիսի
Նոյեմբերի 11-ին Թբիլիսի կայցելի եվրոպական 8 երկրների խորհրդարանական պատվիրակությունը։ Այս մասին Aliq.ge-ի փոխանցմամբ՝ X-ում գրել է Գերմանիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:00
Դադարեցնում եմ Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավարի լիազորություններս․ Կամսար Բաբինյան
Աջափնյակ համայնքի ղեկավար Կամսար Բաբինյան Telegram էջում հայտնում է․ «Դադարեցնում եմ Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավարի իմ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:49
Կապանում ծանր մարմնական վնասվածքներ հասցնելու վարույթով կալանավորվել է նույն քաղաքի երկու բնակիչ
ՀՀ քննչական կոմիտեի Սյունիքի մարզային քննչական վարչությունում քննվող քրեական վարույթի շրջանակներում իրականացված բազմակողմանի քննությամբ պարզվել...
Աղբյուր` Panorama.am
18:36
Կայացել է ՈւԵՖԱ կանանց Ազգերի լիգայի վիճակահանությունը
Նոյեմբերի 7-ին ՈւԵՖԱ-ի շտաբ-բնակարանում՝ շվեյցարական Նիոն քաղաքում, կայացավ ՈւԵՖԱ կանանց Ազգերի լիգայի որակավորման փուլի վիճակահանությունը։ Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
18:22
ՔՊ-ն մնացել է միայնակ․ Դանիելյան
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը գրում է․ «ՔՊ-ն մնացել է միայնակ Ամերիկայի վերջին ընտրությունները նախորդ ընտրություններից տարբերվում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:10
Էրդողանի կարծիքով՝ Թրամփի նախագահությամբ կավարտվեն բոլոր պատերազմները
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Հունգարիայից Թուրքիա վերադարձի ճանապարհին հանդիպել է լրագրողների հետ։ Այս մասին գրում է Էրմենիհաբերը։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Չեխահայ Անատոլի Հունանյանը դարձել է Քիքբոքսինգի Եվրոպայի վետերանների չեմպիոն
Նոյեմբերի 7-ին Հունաստանի մայրաքաղաքում՝ Աթենքում ընթացող Քիքբոքսինգի Եվրոպայի առաջնությունում (2-10 նոյեմբեր) Չեխայի հավաքականի անդամ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:55
Ցուցադրություն` նվիրված Երվանդ Քոչարի 125-ամյակին
Երվանդ Քոչարի ծննդյան 125-ամյակի հոբելյանական ծրագրի շրջանակում այսօր ժամը 19:00-ին, Նորարար փորձառական արվեստի կենտրոնում  տեղի կունենա...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Ջավախքgի մարզիկները մեկնել են Միլան՝ մասնացելու քիքբոքսինգի աշխարհի առաջնությանը
Ջավախքցի վեց մարզիկ մեկնել են Իտալիա մասնակցելու քիքբոքսինգի աշխարհի առաջնությանը։ Մրցումները կմեկնարկեն նոյեմբերի 10-ին։ Jnews-ը գրում է,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:48
Հայաստանում առևտրի առցանց հարթակները փակվում են մարկետինգի բացակայության պատճառով. Մարկետոլոգ
Հայաստանում գործող բազմաթիվ առցանց առևտրի կայքեր փակվել են և այդ գործընթացը շարունակվում է։ Հատկանշական է, որ այսօր ողջ աշխարը շարժվում է դեպի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:40
Մայրաքաղաքի կենտրոնում մեքենայով խուլիգանություն կատարած երիտասարդը ներկայացվել է ոստիկանություն
 Սոցիալական կայքերից մեկում երեկ տեսանյութեր էին տեղադրվել, որոնցում երևում էր, թե «Ռենջ Ռովեր» և «Պորշ» մակնիշի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Մաhաgել է Գյումրիում ՌԴ գլխավոր հյուպատոս Ռուսլան Կանդաուրովը
Այսօր մահացել է Գյումրիում ՌԴ գլխավոր հյուպատոս Ռուսլան Կանդաուրովը։ Այս մասին հայտնում են Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանությունից։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:26
Հայկական Շուշիում արդեն ադրբեջանgի 222 ընտանիք է ապրում
Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից օկուպացված Արցախի Հանրապետության Շուշի քաղաքում արդեն ապրում է ադրբեջանցի 222 ընտանիք: Ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Փաշինյան. Ապահովագրության համակարգը պետք է խթանի գյուղատնտեսության զարգացումը
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցություն, որի ընթացքում քննարկվել են գյուղատնտեսության ապահովագրության ոլորտին վերաբերող...
Աղբյուր` Panorama.am
17:02
Հանուն կերի պինգվինը երեք հազար կիլոմետր է անցել՝ Անտարկտիդայից հասնելով Ավստրալիա
Սննդի փնտրտուքներով կայսերական պինգվինն անցել է 3 հազար կմ՝   Անտարկտիդայից հասնելով Ավստրալիա։ Հիմա այն ավստրալիացի մասնագետների...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Բագրատ Սրբազան. Վարչապետի պաշտոն զբաղեցնողը պետք է անձամբ մեկնի Բաքու ու ելույթով ամրագրի՝ Արցախյան հիմնախնդիրը փակված չէ
Սրբազանի հայտարարությունը՝ Բաքվում կայանալիք COP 29-ին Հայաստանի մասնակցության վերաբերյալ
Աղբյուր` Panorama.am
16:47
Ուելսի արքայազն. Իմ կյանքի ամենադժվար տարինն էր
Ուելսի արքայազն Ուիլյամը 2024 թվականը համարում է իր կյանքի ամենադժվար տարին։ BBC-ի փոխանցմամբ, Հարավային Աֆրիկա կատարած իր այցի ավարտին...
Աղբյուր` Panorama.am
16:31
Ոճաբանը կանխատեսել են 2010-ականների նորաձևության գլխավոր միտումի վերադարձ
Ոճաբան Եկատերինա Տիխովան վստահ է, որ մոտ ապագայում կրկին կտարածվի  2010-ականների հայտնի թրենդը։  Փորձագետը կանխատեսում է մորթյա...
Աղբյուր` Panorama.am
16:24
Վահան Գրիգորյան. Վերջին տասնամյակների ընթացքում համաշխարհային ժանդարմի դերը թանկ է արժեցել հենց Ամերիկայի համար
Դոնալդ Թրամփի վերընտրվելը ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում այն բնական գործընթացների շարունակությունն էր, որոնք տեղի են ունենում համաշխարհային...
Աղբյուր` Panorama.am
15:59
Հայկ Պետրոսյանը սիրելիի հետ լուսանկարներ է հրապարակել
Երգիչ, դերասան Հակ Պետրոսյանը սոցիալական ցանցերի իր էջերում սիրելիի հետ ֆոտոշարք է գրել։ Կից նա գրել է. «Դու ստիպում ես ինձ զգալ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:56
Իսրայելը Լիբանանում ոչնչացրել է «Պալմիրա» հյուրանոցը, որտեղ օթևանել են Էյնշտեյնը, Պիկասոն, Դե Գոլը, Չերչիլը
Իսրայելական ինքնաթիռները, արևելյան Լիբանանի Բաալբեկ քաղաքի ռմբակոծության ժամանակ, ավերել են պատմական «Պալմիրա» հյուրանոցի շենքը, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
15:50
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկի աջակցությամբ Երևանում կկայանան դաշնակահար Դենիս Մացուևի համերգները
ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը հանդես է եկել որպես «Երևանյան հեռանկարներ» միջազգային երաժշտական փառատոնի գործընկեր: Միջոցառման շրջանակներում...
Աղբյուր` Panorama.am
15:34
Արմեն Ջիգարխանյանի վերջին խոսքերը
Մանրամասներ է հայտնել նրա այրին՝ դերասանուհի Տատյանա Վլասովան
Աղբյուր` Panorama.am
15:25
Սոս Հակոբյան. Վահե Մակարյանի հավատարմագրումը դադարեցնելու որոշումը ընդունվել է օրենքի կոպիտ խախտմամբ և պետք է վերացվի
Փաստաբան Սոս Հակոբյանը ստանձնել է Mediahub.am լրատվական կայքի լրագրող  Վահե Մակարյանի շահերի պաշտպանությունը՝ վերջինիս և, իր, իսկ, իսկ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:10
Ինչո՞ւ Հայաստանի իշխանությունները չեն շտապում հրաժեշտ տալ ԵԱՏՄ-ին. Զատուլինի կարծիքը
Դժվար թե Հայաստանի իշխանությունները շտապեն դուրս գալ Եվրասիական տնտեսական միությունից (ԵԱՏՄ)։Այդ մասսին «Օբզաց»-ին ասել է Պետդումայի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Մեկ շաբաթում ավտոբուսներին վճարել են 213 173 300 դրամ
Նոյեմբերի 1-ից 7-ն ընկած  ժամանակահատվածում «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ի կողմից հավաքագրվել է 213 173 300 ՀՀ դրամ։ Քաղաքապետարանից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:50
Աշոտյան. Այս անմոռուկը ցեղասպանությունն ուրացողների ինադու եմ խփել
«Հայաստանի վրա տարբեր ընտրություններ կարող են ազդեցություն ունենալ՝ Վրաստանի, ԱՄՆ-ից, Մոլդովայի, բայց ամենակարևորը, որ Հայաստանն իր վրա...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
Տիգրան Սարգսյան. Հայաստանը տրամադրված է համագործակցել Ռուսաստանի հետ
Հայաստանը տրամադրված է Ռուսաստանի հետ համագործակցելուն։ Այդ մասին SHOT Telegram ալիքի թղթակից Ալեքսանդր Յունաշևին ասել է ՀՀ նախկին վարչապետ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին
12:42 08/11/2024

Բերվել են բոլոր հակափաստարկները. ԱՆ փոխնախարարը՝ արցախցիների ընտրելու իրավունքի մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}