Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր Բրյուսելում տեղի է ունենալու մամուլի ասուլիս Սիսի կաթողիկոսարանի վերադարձի պահանջով Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Արամ Ա.-ի ներկայացրած հայցի վերաբերյալ: Ինչպես ավելի վաղ հայտարարել էր Արամ Ա.-ն, ասուլիսին մասնակցելու են քաղաքական գործիչներ և ոչ կառավարական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ: Ասուլիսին կմասնակցի նաև Վեհափառ Հայրապետի ներկայացուցիչը, Բրյուսելի Հայ Դատի գրասենեակի տնօրենը և հայցը ներկայացրած իրավաբանների խումբը:

Նշենք, որ ապրիլի 28-ին Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսարանը հայց էր ներկայացրել Թուրքիայի սահմանադրական դատարան՝ պահանջելով Սիսի իր պատմական Կաթողիկոսարանի վերադարձը: Սահմանադրական դատարանը մերժել էր հայցը, և Կիլիկիո կաթողիկոսարանը որոշել էր դիմել ՄԻԵԴ:

Թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նկատեց, որ թուրքիական իշխանությունները օրենսդրական կարգավորումներն այնպես են արել, որ հայկական գույքի հնարավոր վերադարձի հետ կապված ստեղծվել են արգելքներ:

Նրա խոսքով, 20-ական թվականներին, 1983 և 2001 թվականներին Թուրքիայի սահմանադրական դատարանը ընդունել է օրենք, համաձայն որի, կադաստրներին արգելվում է տրամադրել 1924 թվականից առաջ ձեռք բերված սեփականության բոլոր վկայականները, որոնք պատկանում են ոչ թուրքերին, կամ պատկանում են հայկական կառույցներին, կամ Օսմանյան կայսրության հայ քաղաքացիներին:

Ըստ այդ օրենսդրության, եթե կադաստրը չի տրամադրում սեփականության վկայականի օրինակը, դատական բոլոր գործընթացները, ըստ էության, կասեցվում են:

«Սիսի կաթողիկոսության հետ կապված հայցը մոտավորապես նույնն է, քանի որ պահանջել են, որպեսզի Սահմանադրական դատարանը այդ որոշումը չեղյալ համարի և թույլ տա, որ կադաստրի տրամադրի սեփականության վկայական:

Հիմա ես ենթադրում եմ, որ Եվրոպական դատարանը պետք է ներկայացնի, թե արդյոք Թուրքիայի ՍԴ որոշումը սահամանդրակա՞ն է, թե՞ ոչ: Եվրոպական դատարանը եթե առաջնորդվի իրավական, այլ ոչ թե քաղաքական շահերով կամ առաջնահերթություններով, ապա միանշանակ կվճռի, որ չի կարող երկրի քաղաքացու սեփականության իրավունքը չտրամադրվել նրա ժառանգներին միայն էթնիկ պատկանելության համար: Այսինքն՝ եթե դու հայ ես,ապա քո սեփականության վկայականը չես կարող կադաստրից վերցնել: Եթե առաջնորդվի իրավական հիմքով ապա կարծում եմ, կբավարարի հայցը», -մեզ հետ զրույցում ասաց պարոն Մելքոնյանը:

Նրա պնդմամբ, եթե այդուհանդերձ ՄԻԵԴ-ը բավարարեց Սիսի կաթողիկոսարանի վերաբերյալ հայցը, ապա կարևոր նախադեպ կլինի հայության համար, և հայկական պատկանելության բոլոր կառույցները՝ մշակութային օջախներ, եկեղեցիներ, թանգարաններ, դպրոցներ կարող են անցնել դրանց ժառանգներին: Օրինակ, ըստ թուրքագետի, դա կարող է վերաբերել Կարսում գոյություն ունեցող բազմաթիվ կառույցների՝ Մշո Սուրբ Կարապետ եկեղեցուն, այլ սրբավայերին, օրինակ՝ Վարագավանքին և այլն:

«Կարող է սկսվել մեծ ալիք, որը երկար կտևի, բայց իրավական բազմավեկտոր զարգացումների պատճառ կարող է դառնալ», -նկատեց պատմաբանը:

«Սիրելի ժողովուրդ, հայոց այս դատը միայն Անթիլիասի դատը չէ, այլ հայ ժողովրդի դատն է, և մենք այս գիտակցությամբ ենք ճամփա ընկել ու պիտի շարունակենք այս իրավական ընթացքը։ Մենք պետք է շարունակենք Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը և ազգային բոլոր կազմակերպություններով ու մարմիններով իրավական դաշտ մուտք գործենք։ Մենք պահանջատեր ժողովուրդ ենք», -իր տեսաուղերձում հայտարարել էր Արամ Ա. Կաթողիկոսը։