Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ունքը սարքելու փոխարեն աչքը հանեցին». Հայտնի ասացվածքն  այսօր արդիական է շատ քաղաքացիների համար, ովքեր մի օրգանի ցավը չեն կարողանում ամիսներով բուժել:

Ծանոթների, բարեկամների, գովազդների խորհուրդ տված լավ բժիշկներից, գլխավոր մասնագետներից,  բազմապիսի հետազոտություններից ու տեսակ-տեսակ դեղամիջոցներից հոգնած ու դրանց արանքում խճճված քաղաքացիներին Առողջապահության նախարարության բժշկական օգնության քաղաքականության վարչության պետ Ծաղիկ Վարդանյանը խորհուրդ է տալիս հայտնի բժշկական կենտրոններ գնալուց առաջ նախ այցելել առողջության պահպանման առաջնային օղակ՝ պոլիկլինիկա:

«Մարդիկ ասում են, մեջքս ցավում է, մի հատ լավ նյարդաբան կամ ուռոլոգ ասեք: Այդ մոտեցումը ճիշտ չէ»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում մանրամասնեց նախարարության պաշտոնյան:

Հայաստանում ամբուլատոր ծառայությունների տրամադրումն իրականացվում է  տեղամասային սկզբունքով: Երևանի գրեթե բոլոր պոլիկլինիկանները բժիշկ թերապևտից բացի ունեն նաև նեղ մասնագետներ, ինչը ցավոք, չի կարելի ասել մարզերի առաջնային օղակների մասին:  Մարզերում նեղ մասնագետների որոշ գործառույթներ դրված է ընտանեկան բժիշկների վրա:

Շատ դեպքերում մարդիկ իրենք են ախտորոշում հիվանդությունը, ընտրում են նեղ  մասնագետին  ու բժշկական կենտրոնների արտահիվանդանոցային բաժինները:

«Առաջին բանը որ մենք խորհուրդ ենք տալիս առողջության վերաբերյալ գանգատ ունեցող քաղաքացուն այն է, որ այցելի իր ընտրած բժշկին: Մարդու  գանգատի, ախտորոշման  հիման վրա բժիշկը կկազմի ծրագիր, քայլերի քարտեզագրում կիրականացվի: Ամենագրագետ քայլը սա է, հակառակ դեպքում ստացվում է  արատավոր մի օղակ, երբ մի բժիշկը մյուսի մոտ է ուղարկում, նոր հետազոտության անցակցում պահանջում»,-ասաց Ծաղիկ Վարդանյանը:

Հայաստանցիներից շատերն այս ճանապարհը չեն ընտրում՝ հիմնավորելով պոլիկլինիկաններում աշխատող բժիշկները վստահություն չեն ներշնչում, եղած սարքավորումները հին են, լաբորատորիայում սովետի ժամանակներ են, շենքային պայմանները վատ են…

Վարչության պետն ընդունում  ու հիմնավոր է համարում քաղաքացիների դժգոհությունները:

«Առաջնային օղակում մենք խնդիր ենք դրել, որ ընդհանուր մասնագետն իր մոտ հավաքի պացիենտի հիվանդության վերաբերյալ բոլոր նեղ մասնագետների կարծիքները, կոնսուլտացիաները, համադրի և «հաշվի նստի» դրանց հետ, հետագայում անհրաժեշտության պարագայում  նաև խորհրդակցի նեղ կամ գլխավոր մասնագետի հետ: Երևանում գրեթե բոլոր պոլիկլինիկաներում կան նեղ մասնագետներ, ինչն էլ, ի դեպ խանգարեց ընտանեկան բժշկի ինստիտուտի կայացմանը»,-ասաց վարչության պետը:

Հիվանդը, ով չի գնացել այս ճանապարհով, ըստ Վարդանյանի, ողջ պատասխանատվությունը վերցրել է իր վրա:

Մենք թերևս պատասխանատվության մի մասն էլ դնենք այն բժիշկների վրա, ովքեր սկսում են բուժումը՝ հասկանալով, որ հիվանդը իրենցը չի: Եթե չհասկանալով՝ ավելի վատ:

«Շատ հաճախ ստացվում է մի վիճակ, երբ հիվանդ քաղաքացին ամբողջությամբ խճճվում է, չի հասկանում՝ հիվա՞նդ է, թե՞ ոչ: Ի՞նչ խնդիր կա իր մոտ: Քիթ-կոկորդն ուրիշ բան  է ասել, նյարդաբանը՝ լրիվ այլ բան»,-նկարագրեց Panorama.am-ի զրուցակիցը:

Համակողմանի հետազոտություն անցնելու, դրա հիման վրա արված ճիշտ ախտորոշում,  ճիշտ բուժում, շարունակական հսկողություն ունենալու համար Վարդանյանը խորհուրդ է տալիս գնալ իր կողմից ներկայացված ճանապարհով՝ սկզբից դիմելով առաջնային օղակի ընդհանուր պրոֆիլի բժշկին:

Նախարարության ձեռքի տակ եղած վերջին տվյալներով 200 հազար մարդ գրանցված չէ առողջության պահպանման առաջնային օղակներից որևէ մեկում:

Պոլիկլինիկաներում մարդկանց ընդհանուր բազա է ստեղծվել, գրանցման, մի պոլիկլինիկայից մյուսը տեղափոխվելու  հարցերը հեշտացվել են բյուրոկրատական քաշքշուկներից խուսափելու համար:

«Այո, մենք ունենք քաղաքացիների հետ ակտիվ աշխատելու խնդիր: Հույս ունեմ, որ առաջիկա ամիսներին 200 հազար թիվը կպակասի: Բայց այնուամենայնիվ, մենք հասկանում ենք, որ առաջնային օղակում բարեփոխելու շատ հարցեր կան»,-ասաց նա:

Նախարարության մասնագետը վկայակոչեց միջազգային պրակտիկան, երբ զարգացած պետությունները շեշտը դնում են հիվանդությունների կանխարգելման վրա, որպեսզի բանը չհասնի մեծ ծախսեր պահանջող բուժումներին: Օրինակ, տարածված ոչ վարակիչ հիվանդությունները կարելի է կանխել առողջ ապրելակերպի միջոցով՝ զբաղվել սպորտով, ծխախոտն ու ալկոհոլը չչարաշահել, խոլեստերինը վերահսկել:

«Օրինակ, սրտի ստենտավորումը թանկ է, մենք պետք է հասնենք այն բանին, որ խնդիրը  դրան չհասնի: Ամբողջ աշխարհը կրկնում է, որ 80 տոկոսով կարելի է կնախարգելել ոչ վարակիչ հիվանդությունները: Նույնը կարելի է  ասել վարակիչ հիվանդությունների մասին, օրինակ արտասահմանում վարակիչ հիվանդ ունեցող ընտանիքներին մեկուսացնում են, տնային պայմաններում բուժում, վարակը հիվանդանոցներ չի հասնում: Իսկ մենք հակառակն ենք անում, վարակը մտցնում ենք հիվանդանոց ու սկսում մյուսներին վարակել»,-ասաց նա:

Առաջնային օղակներում փոփոխությունների կայացման որոշումների նախագծեր են մշակվում: Քննարկումներն ընթացքում են: Նախարարության պաշտոնյան հույս ունի, որ շուտով պոլիկլինիկաների արդիականացում կլինի:

«Քանի դեռ մեր երկրում նախընտրում են հիվանդանոցն ու հիվանդանոցային խորհրդատվությունը, հավատացեք, մենք առողջապահական ցուցանիշների լուրջ բարելավում չենք ունենա: Խոսքը վերաբերում է, ոչ թե մարդկանց պոլիկլինիկա գնալ պարտադրելուն, այլ գործիքակազմը փոխելուն, որպեսզի օղակն իսկապես դառնա առաջնային: Այդ դեպքում այս օղակում  շատ բան կսահմանափակվի, հիվանդանոցին չի հասնի»,-ասաց Ծ. Վարդանյանը: