ESI. 3 օր, որ ցնցեց Ստրասբուրգը
«Հարգելի ընկերներ, այս շաբաթ Ստրասբուրգում տեղի ունեցավ քաղաքական երկրաշարժ։Այն, ինչ տեղի կունենա հաջորդիվ, կորոշի Եվրոպայի մարդու իրավունքների առաջատար կառույցի ապագան»,-գրում է «Եվրոպական կայություն նախաձեռնության» (European Stability Initiative- ESI) հիմնադիր նախագահ Ջերալդ Նաուսը (Gerald Knaus)` անդրադառնալով Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի ձմեռային նստաշրջանին, որն անցկացվեց հունվարի 23-ից 27-ը Ստրասբուրգում։
Նաուսն անդրադառնում է ԵԽԽՎ պատգամավորներին ուղղված կոռուպցիոն լուրջ մեղադրանքներին ու դրանց հետաքննմանը, որոնք ազդեցություն են ունեցել մարդու իրավունքների հետ կապված հարցերի հետ կապված բանաձևերի քվեարկության վրա՝ մասնավորապես անդրադառնալով 2016թ․-ի նոյեմբերի 21-ին իտալական Rai 3 հեռուստաընկերությամբ հեռարձակված լրագրողական հետաքննությանը, որում անդրադառնում է ԵԽԽՎ-ում ԵԺԿ-ի նախկին ղեկավար Լուկա Վոլոնտեի հետ կապված կոռուպցիոն սկանդալին։
«Ի՞նչ է Եվրոպայի խորհուրդը․ միջազգային կազմակերպություն, որը հիմնադրվել է 1949թ․-ին, որպեսզի պաշտպանի ու պահպանի ժողովրդավարության սյուները՝ խոսքի ազատություն, մարդու իրավունքներ և ժողովրդավարական ձևով ընտրված կառավարությունների հաջորդականություն։ Ստրասբուրգը մեր պատմության կենտրոնական քաղաքն է, որտեղ գնտվում են ԵԽ-ի կառույցները։ Այստեղ, մի շատ հետաքրքիր անունով դիվանագիտություն է իրականացվում․ «Խավիարային դիվանագիտություն», ահա այսպես է այն անվանվում»,-գրում է Նաուսը, որը հրապարակվել է ESI-ի կողմից։
Հեղինակն անդրադառնում է Լուկա Վոլոնտեին Ադրբեջանի կողմից 2,3մլն եվրոյի փոխանցմանը՝ Ադրբեջանում քաղաքական բանտարկյալների վերաբերյալ կարևոր զեկույցի քննարկումից առաջ։
«Եթե սա չի հակասում ԵԽԽՎ անդամների վարքագծի կանոնակարգին, ապա այն անպիտան է»,-գրում է Նաուսը։
Հեղինակը մեջբերում է ԵԽԽՎ նստաշրջանի բացմանը ելույթ ունեցած ֆրանսիացի պատգամավոր Ջոզետ Դուրիոյի խոսքերը, ով կոչ արեց դեմ հանդես գալ բոլոր տեսակի կոռուպցիային․«խորը նստած չարիք, որը քայքայում է երկրները, կազմակերպություններն ու անհատներին։ Հատկապես Եվրոպայի խորհրդում մենք պետք է զգոն լինենք»։
Այնուհետ Դուրիոն դիմել է ԵԽԽՎ նախագահ Պեդրո Ագրամունտին ու ասել․«Պետք է հաստատվի անկախ հետաքննություն ու արագ»։
Դուրիոյին հետևել է դանիացի պատգամավոր, Դանիայի նախկին նախարար ու ԵԽԽՎ-ում Դանիայի պատվիրակության ղեկավար Մորգենս Յենսենի հայտարարությունը․«Շատ կարևոր է, որ վեհաժողովը ու նախագահը շատ խիստ արձագանքեն այս մեղադրանքներին և հստակեցնեն 2 բան․ առաջին, որ վեհաժողովը ոչ մի դեպքում չի հանդուրժի կոռուպցիան ու կպայքարի դրա բոլոր ձևերի դեմ, և երկրորդ, ԵԽԽՎ անդամներին ուղղված մեղադրանքները պետք է հետաքննվեն։ Սա շատ կարևոր ուղերձ է, որ պետք է հղել մարդկանց, ովքեր հենվում են այս վեհաժողովի վրա»։
ԵԽԽՎ-ում Եվրոպայի միացյալ ձախերի ղեկավար, հոլանդացի պատգամավոր Թինի Կոքսը ևս ընդգծել է, որ կոռուպցիան «ահավոր սպառնալիք է այստեղ գտնվող մեզ բոլորիս համար»։
Հեղինակը ներկայացնում է բրիտանացի պատգամավոր Իան Լիդդել-Գրեինյերի, ԵԽԽՎ նախկին նախագահ Անն Բրասյորի ելույթները, որոնցում խիստ քննադատության է ենթարկվում ԵԽԽՎ-ի համար չարիք դարձած կոռուպցիան։
Հունվարի 24-ին ԵԽԽՎ-ում տարածվեց Շվեյցարիայի պատվիրակության խիստ նամակը՝ ուղղված Պեդրո Ագրամունտին, որում ասվում էր, որ պատվիրակությունը խորապես մտահոգված է ԵԽԽՎ-ում տարածվող մեղադրանքներով, որոնք խարխլում են վեհաժողովի ամբողջականությունն ու արժանահավատությունը՝ կոչ անելով չսպասել Վոլոնտեի գործով Միլանի դատաքննությանն ու կոչ անելով ԵԽԽՎ-ին հետաքննություն անցկացնել ու լույս սփռել այս հարցերում։
Երկրորդ նամակն ուղղել էին Նորդիկ ու Բալթիկ երկրների պատվիրակությունները՝ նշելով, որ ԵԽԽՎ-ի ու նրա անդամների նկատմամբ կոռուպցիայի ու շահերի բախման մեղադրանքները վնասում են վեհաժողովին։ Նշվում է, որ մեղադրանքները չեն սահմանափակվում մեկով, այդ իսկ պատճառով ԵԽԽՎ-ն պետք է ձեռնարկի կոնկրետ գործողություններ ու իրականացնի անկախ ու թափանցիկ հետաքննություն։
Սրանց հետևեցին նաև Բելգիայի, Նիդերլանդների ու մի քանի այլ երկրների պատվիրակությունների նամակները։
Հունվարի 25-ին վեհաժողովում ընդունվեց նաև հոլանդացի պատգամավոր Պիտեր Օմցիգի նախաձեռնած գրավոր հայտարարությունը, որի տակ ստորագրել էին 64 պատգամավորներ։ Հայտարարությունը բաց է, որին կարող են միանալ պատգամավորները մինչև ապրիլ։ «Քանի՞ ստորագրություն կդրվի այս հայտարարության տակ մինչև ապրիլ և ո՞վքեր կընդդիմանան այս առաջարկություններին»,-հարց է հնչեցնում հեղինակը։
«Կանգնելով այս բոլոր պահանջների առաջ՝ ԵԽԽՎ նախագահ, մոտ 1 տասնամյակ Ադրբեջանի առաջատար ջատագով Պեդրո Ագրամունտը որոշեց անել այն, ինչ արել է տարիներ շարունակ։ Նա նստաշրջանի առաջին օրը կոռուպցիայի վերաբերյալ քննարկումները սահմանեց որպես «պատվի» հարց»,-գրում է Նաուսը։
Համանման ելույթ ունեցավ նաև Ադրբեջանի մեկ այլ ջատագով՝ իսպանացի Խորդի Շուքլան՝ կոչ անելով պայքարել զրպարտությունների դեմ։
Հունվարի 25-ին 2 իսպանացիներին միացավ նաև Լուկա Վոլոնտեի ու Պեդրո Ագրամունտին հաջորդած ԵԺԿ խմբի ղեկավար Աքսել Ֆիշերը, ով նամակ էր գրել Ագրամունտին՝ կոչ անելով հետաքննել ոչ թե պատգամավորների, այլ այս խնդիրները բարձրաձայնած ՀԿ-ների գործողությունները։
«Սա Դոնալդ Թրամփին բնորոշ պատասխան է․ ԵԽԽՎ-ի խնդիրը ոչ թե Լուկա Վոլոնտեի վարքագիծն է, ով խոստովանել է հեռուստատեսությամբ գումար ստանալու փաստը ԵԽԽՎ-ում լինելու ժամանակ, ոչ հակակոռուպցիոն արդյունավետ շրջանակի բացակայությունը, այլ ՀԿ-ների գործողությունը, ինչպիսիք են ESI-ն, Amnesty International-ն ու Transparency International-ը»,-գրում է Ջերալդ Նաուսը և որպես եզրահանգում ավելացնում, որ այսօր արդեն ԵԽԽՎ անդամները կանգնած են ընտրության առաջ։
«Մեկ տարբերակն այն է, որ պետք է միանան վեհաժողովի ամբողջականությունը պաշտպանելու հայտարարությանը՝ օժանդակելով կոռուպցիայի լուրջ մեղադրանքները հետաքննելու ու վարքագծի թույլ կանոնագիրքը բարեփոխելու պահանջին։ Երկրորդ տարբերակն է հետևել Ագրամունտին՝ առանց ապացույցների պնդել, որ բոլոր նրանք, ովքեր նշում են կոռուպցիայի դեմ պայքարելու անհրաժեշտությունը «ֆինանսավորվում են հայերի կողմից» ու անտեսել լուրջ հետաքննության պահանջները»,-եզրափակում է Ջերալդ Նաուսը։