ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանի պաշտոնավարման չորս գերակայությունները
ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Ռիչարդ Միլսը 2015թ-ի նոյեմբերին ուրվագծել է իր պաշտոնավարման ժամանակաշրջանի համար նախանշվող չորս գերակայությունները, որոնք են՝ գործարար և առևտրային հարաբերությունների խորացումը երկու երկրների միջև, համագործակցությունը Հայաստանի հետ կոռուպցիայի դեմ պայքարում, քաղաքացիական հասարակության ամրապնդումը Հայաստանում և հայ հասարակությանն ամերիկյան արտաքին քաղաքականությունն առավել հանգամանալիորեն ներկայացնելը: Այսօր Հայ-ամերիկյան առևտրային պալատում ունեցած ելույթում ասաց ՀՀ-ում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռիչարդ Միլսը ներկայացրեց այն հաջողություններն ու մարտահրավերները, որոնք դեսպանատունն ունեցել է իր նախանշած չորս գերակայությունները կյանքի կոչելու ընթացքում
Դեսպանը նախ անդրադարձավ բիզնես և առևտրային կապերի խորացմանը ՀՀ-ի և ԱՄՆ-ի միջև՝ Հայաստանի տնտեսական աճի հեռանկարների խթանման համատեքստում:
«Սա փաստացի այն ոլորտն է, որտեղ մենք ամենամեծ առաջընթացն ենք տեսել և լիահույս ենք, որ մեր ցանած բազմաթիվ սերմերը ոչ հեռու ապագայում արդեն իսկ պտուղեր կտան»,- նշեց Ռ. Միլսը:
Դեսպանը խոսեց գյուղատնտեսության զարգացմանն ուղղված շարունակական քայլերի մասին: Ռ. Միլսը նշեց, որ վերջին երկու տարիների ԱՄՆ ՄԶԳ գնահատումներով այս ոլորտում առկա է տնտեսական ու աշխատատեղերի ստեղծման նշանակալի ներուժ, և նաև այս ոլորտի զարգացումը գյուղական արտագաղթի կանխման ամենաարդյունավետ միջոցն է. սրանով է նաև հիմնավորվում հավելյալ միջոցների հատկացումն այս ոլորտին:
Նա հիշեցրեց, որ ԱՄՆ ՄԶԳ-ն օգնել է ստեղծել Գյուղատնտեսական և անասնաբուժական ծառայությունների վեց նոր կենտրոն, աջակցել է գյուղատնտեսական ապրանքների արտադրողներին: Դեսպանն ասաց, որ այս աշխատանքների շնորհիվ միայն անցած տարի հիմնվել է 41 նոր ընկերություն, 650 հիմնական և ժամանակավոր աշխատատեղ:
Ռ. Միլսն ասաց, որ դեսպանատունը հետամուտ է եղել նաև մի շարք նախաձեռնությունների ձեռնարկատիրության և գիտության, տեխնոլոգիայի, ճարտարագիտության և մաթեմատիկայի ոլորտներում:
Տնտեսության ուղղված գերակա ուղղության շրջանակում նա առանձնացրեց ուղղակի գործարար կապերի խորացումը Հայաստանի և ԱՄՆ միջև: Դեսպան Միլսի խոսքով, այստեղ գրանցվել է զգալի առաջընթաց:
2016 թվականի «Կոնտուր Գլոբալ» ընկերությունն ավարտին է հացրել Որոտանի հիդրոկասկադի ակտիվների ձեռքբերման գործընթացը, և այժմ այն ամենախոշոր եզակի ամերիկյան մասնավոր ներդրումն է Հայաստանի ողջ պատմության ընթացքում և առաջին ամերիկյան ներդրումը Հայաստանի էներգահամակարգում:
Բացի այդ, այս ընկերությունն պլամավորում է առաջիկա մի քանի տարիների ընթացքում ներդնել ավելի քան 70 միլիոն ԱՄՆ դոլար և նաև առաջիկայում ստեղծել մոտ 150 աշխատատեղ:
ԱՄՆ-ի հետ առնչվող «Լիդիան Ինթերնեյշնլ» ընկերությունը, դեսպանի հաղորդմամբ, նախորդ տարի սկսկել է Ամուլսարի հանքավայրի շինարարական աշխատանքները. «2018-ին Ամուլսարը, թերևս կլինի բաժնետիրական կապիտալում կատարված ամենախոշոր ամերիկյան ներդրումը Հայաստանում, իսկ 2016-2018 թվականների շինարարարական աշխատանքներին կուղղվի շուրջ 370 միլիոն դոլար: Այդ աշխատանքների եռուն շրջանում մինչև 1300 աշխատատեղեր կլինեն, իսկ ուղղակիորեն «Լիդիան Հայաստան» ընկերությունում հանքավայրի շահագործման 10 տարիների ընթացքում կաշխատի 700 հոգի»:
Ռ. Միլսն ասաց, որ առաջին անգամ Հայաստանում և հանքարդյունաբերության ոլորտում կատարվել է Բնապահպանական և սոցիալական ազդեցության գնահատում Ամուլսարի վերաբերյալ, որը լիովին համապատասխանում է Համաշխարհային բանկի և Եվրոպական զարգացման ու վերակառուցման բանկի սահմանած ստանդարտներին: Առաջիկա մի քանի տարիներին «Կոնտուր Գլոբալի» և «Լիդիանի» կողմից ներդրումները կկազմեն կես միլիարդ դոլար:
Դեսպանի խոսքով, ամերիկյան և հայ ձեռներեցների միջև կապերին ուղղված դեսպանատան աշխատանքներին նոր թափ հաղորդվեց 2015թ. նոյեմբերին կայացած Առևտրի ու ներդրումների հարցերով հայ-ամերիկյան խորհրդի անդրանիկ նիստից հետո. «Խորհուրդը ձևավորվեց երկու երկրների միջև 2015թ. մայիսին ստորագրված Առևտրի ու ներդրումների մասին շրջանակային համաձայնագրիշրջանակում: Առևտրի ու ներդրումների հարցերով խորհուրդը և վերջինիս ներքո ձևավորված ութ աշխատանքայինխմբերնայնպիսի հարցերի շուրջ, ինչպիսիք են մտավոր սեփականության իրավունքը, պետական գնումները կամ մաքսային դաշտը, հարթակ են հանդիսանում հայ և ամերիկացի ոլորտային փորձագետների համար, որպեսզի բացահայտվեն երկու երկրների միջև առևտրին ու ներդրումներին խոչընդոտող խնդիրները, միջոցներ ձեռնարկվեն դրանց վերացմանուղղությամբ՝ ճանապարհ բացելով գործարար կապերի խորացման համար»:
Ռ. Միլսը նշեց, որ ԱՄՆ կառավարությունը պատրաստ է շարունակել ՀՀ կառավարության գործընկերների հետ աշխատանքը՝ ուղղված ԱՄՆ-ի և Հայաստանի միջև առևտրային հնարավորությունների ընդլայնմանը. «Մենք ցանկանում ենք հաջողություններ արձանագրել Առևտրի ու ներդրումների համաձայնագրի ներքո: Սակայն առավելագույն արդյունավետությանև մեր երկրների միջև առևտրի ծավալները ընդլայնելուհամար Առևտրի ու ներդրումների հարցերով խորհուրդը պետք է ավելի ակտիվ լինի: Գործարարհամաժողովները ողջունելի են, անշուշտ, սակայնաշխատանքային խմբերը պետք է իրենց ձեռքը պահեն զարկերակին և իրապես քայլեր ձեռնարկեն առևտրի ու ներդրումների ճանապարհին առկա և դժվարություններ ստեղծող խոչընդոտները վերացնելու ուղղությամբ: Եթե դուք կամ ձեր ընկերությունը բախվել եք խոչընդոտի, տեղյակ պահեք մեզ: Համաձայնագիրը կլինի իրապես գործուն, եթեայն առաջ է մղվում բիզնեսի կողմից: Հավատացեք ինձ, չարժի օրակարգի ձևավորումը թողնել մի խումբ գրասենյակային աշխատողների»:
Մի ոլորտ, որտեղ դեսպանը Հայաստանի կառավարությանը խրախուսում է ավելի ակտիվ լինել, դա մաքսային ոլորտն է, քանի որ, Ռ. Միլսի խոսքով, աշխարհի այլ երկրների հետ առևտրի ընդլայնման համար անհրաժեշտ նախապայման է Հայաստանում դյուրացված ու թափանցիկ իրականացվող մաքսային ընթացակարգերի ապահովումը:
«Ես հասկանում եմ, որ Հայաստանն իր մաքսային ու առևտրի դյուրացման մյուս ընթացակարգերը Եվրասիական տնտեսական միության հետ ներդաշնակեցման խնդիր ունի, սակայն Հայաստանի կառավարությունը խրախուսում եմ՝ տեսադաշտից դուրս չթողնել Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության և մյուս միջազգային առևտրային գործընկերներիհանդեպ պարտավորությունները: Ես մասնավորապես առաջարկում եմ ՀՀ կառավարությանը կրկին վերանայելկողմնորոշիչ գների կիրառման և արտերկրից ներկրված ապրանքների դասակարգման ընթացակարգերը, քանի որ սրանք կարող ենխոչընդոտներ ստեղծել մեծածավալ միջազգային առևտրի հարցում և բացասաբար անդրադառնալ հայ սպառողների վրա»,- նշեց դեսպանը: