15:39 24/02/2017

Ամերիկահայ գրողը պատմում է Բաքվի ջարդերի մասին իր հուշերը

Սումգայիթում (1988) և Բաքվում (1990) հայերի ջարդերի տարելիցի կապակցությամբ Panorama.am-ը ներկայացնում է հարցազրույց Ամերիկահայ գրող, ակտիվիստ «Ոչ մի տեղ. Աքսորի պատմություն» գրքի հեղինակ Աննա Աստվածատրյան-Տուրկոտի հետ, ով իր ներդրումն է ունեցել ԱՄՆ-ի Մեյն նահանգի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ճանաչման հարցում:   

Աստվածատրյան-Տուրկոտը գործունեություն է ծավալում ԱՄՆ-ում հայկական հարցերի և մասնավորապես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության լուսաբանման ուղղությամբ 2012թ.-ից ի վեր. նա հանդես է եկել դասախոսություններով, հրապարակումներով և այլն: Աննան նշում է, որ այն ժամանակ, երբ նոր էր սկսել այս ուղղությամբ աշխատանքներ տանել, նրան շատ զարմացնում էր այն փաստը, որ հայկական սփյուռքում շատերը տեղյակ չէին Լեռնային Ղարաբաղի իրականության և Ադրբեջանի կողմից եկող սպառնալիքի մասին: Բայց մի քանի գործոններ բարձրացրեցին սփյուռքում Լեռնային Ղարաբաղի մասին իրազեկության մակարդակը, այդ թվում` ապրիլյան պատերազմը, միջազգային կազմակերպություններում հակահայկական բանաձևերի ընդունմանն ուղղված Ադրբեջանի ակտիվ ջանքերը, Հայաստանի զարգացող տուրիզմի ոլորտը և այլն: Այս առումով նա բարձր է գնահատում սփյուռքի կազմակերպությունների տարած աշխատանքը` ԱՄՆ կոնգրեսականներին և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներին դիմելու հարցում: 

«Հայկական սփյուռքը պետք է Լեռնային Ղարաբաղի խնդրին տրամադրի առնվազն նույնքան ուշադրություն, որքան ցեղասպանության խնդրին, քանի որ արցախյան հակամարտությունն ընթանում է այսօր, կան զոհեր և տուժողներ Ադրբեջանի ագրեսիայի հետևանքով: Մենք պետք է միջազգային հանրության ուշադրությունը հրավիրենք այս փաստի վրա», – ասում է Աննան:  

Անդրադառնալով իր ընտանիքի պատմությանը` Աննան պատմում է, որ 1915թ.-ին իր պապիկը վերապրել է Հայոց ցեղասպանությունը, որից հետո տեղափոխվել է Բաքու և այնտեղ ականատես է եղել 1918թ.-ի հակահայկական ջարդերին: Այնուհետև իր ընտանիքը, որը ապրում էր Բաքվում, ականատես է եղել 1980-ականների և 1990-ականների Բաքվի ջարդերին: Նա պատմում է, թե ինչպես է իր ընտանիքը արդյունքում կորցրել ամեն ինչ:

«Այս դեպքերը պատահել են երեք անգամ մի ընտանիքի՝ ընդամենը 100-ամյա պատմության ընթացքում: Եվ այսպիսի պատմությունները բազմաթիվ են» - ասում է Աննան:

Պատմելով մանրամասներ այն մասին, թե ինչպես են տեղի ունեցել Բաքվի ջարդերը 1990թ.-ին` Աննան ասում է, որ բոլոր գործողությունները նախօրոք պլանավորված էին, քանի որ ադրբեջանցիներն ունեին հայերի տների հասցեները և հերթով գալիս էին նրանց հետևից: Աննայի ընտանիքը հազիվ է կարողացել փախչել Բաքվից, բայց նա պատմում է, թե ինչպես են ադրբեջանցիները սպանել իր հարևաններին, ովքեր չէին հասցրել ժամանակին հեռանալ:

Նրա կարծիքով, այս շղթային վերջ դնելու միակ տարբերակն այն է, որ թուրքերն ու ադրբեջանցիներն ընդունեն իրենց պատմությունը, որ դատապարտեն այդ գործողություններն ու դրանք իրականացնողներին՝ հետևելով Գերմանիայի օրինակին (թե ինչպես է այն դատապարտել հոլոքոստը և փոխհատուցել դրա համար):

Հայտնելով իր կարծիքը ներկայումս Ադրբեջանում տիրող հայատյաց մթնոլորտի մասին՝ Աննան ասում է, որ Ադրբեջանի հակահայկական քաղաքականությունը չի փոխվել այս տարիների ընթացքում, այլ ընդհակառակը՝ էլ ավելի է խստացել:

«Ադրբեջանում մեծացել է մի սերունդ, որը հայերի երբեք չի տեսել և չի շփվել, և ամբողջությամբ ադրբեջանական քարոզչության ազդեցության տակ է: Ադրբեջանի հակահայկական քաղաքականության հետևանքով հայերը ներկայացվում են դպրոցական դասագրքերում, հեռուստատեսությամբ և այլ լրատվամիջոցներով որպես վայրենի թշնամիներ: Իսկ ադրբեջանցիների ավագ սերունդը, ում հետ հայերն ապրում էին կողք կողքի և ովքեր դեռ ունեն լավ հիշողություններ հայերի մասին, այնուամենայնիվ նույնպես զոհ են գնում ադրբեջանական քարոզչությանը և վախենում են արտահայտել հակառակ կարծիքը կամ խաղաղության կոչեր անել», - ասում է Աննան՝ հույս հայտնելով, որ ադրբեջանցիները կարթնանան և կգիտակցեն, որ նրանք իրենց կառավարության վարած քաղաքականության զոհն են»:

Խոսելով հակամարտության կարգավորման մասին՝ Աննան նշում է, որ քանի դեռ Ադրբեջանը շարունակում է պահպանել իր այս կեցվածքը, հակամարտության լուծումը իրատեսական չէ:

«ՀՀ-ի և Արցախի սահմենները պետք է պաշտպանված լինեն անկախ նրանից, թե ադրբեջանցիները ինչ են խոստանում բանակցությունների ժամանակ: Մենք պետք է իրատեսորեն գնահատենք Ադրբեջանի գործողությունները: Նրանք մասնակցում են հակամարտության խաղաղ կարգավորմանն ուղղված բանակցություններին, բայց վերադառնալով իրենց երկիր՝ իրենց ժողովրդի մոտ քարոզում են բռնություն հայերի հանդեպ», – ասում է Աստվածատրյան-Տուրկոտը՝  նշելով, որ հայկական կողմը ինչպես հարկն է ներկայացնում է այս ամենը միջազգային հանրությանը, և որ սփյուռքը իր հերթին այս ուղղությամբ շատ աշխատանքներ ունի անելու: Նրա կարծիքով՝ պետք է մեծ ճնշում գործադրել միջազգային հանրության վրա, որպեսզի լուծվի սահմանային միջադեպերի կանխարգելման հարցը և հստակ արձանագրվի, թե որ կողմն է  խախտում հրադադարը:  

Աննան նաև կոչ է անում սփյուռքահայերին, որպեսզի նրանք հաճախ այցելեն Արցախ: Նա մի քանի անգամ արդեն եղել է Արցախում և նորից է պատրաստվում գնալ՝ ներկայացնելու այնտեղ իր գրքի ռուսերեն տարբերակը, որը վերջերս է լույս տեսել:

«ՀՀ-ում և Արցախում ապրող ժողովուրդը արտասովոր է, նրանք արժանի են մեր ժամանակին, հարգանքին և օգնությանը: Սփյուռքում շատերս ենք աջակցում Արցախի ժողովրդի ինքնորոշմանը, խաղաղությանը, անվտանգությանը և կայունությանը և ջանքեր ենք գործադրում, որպեսզի Հայաստանը զարգանա՝ չնայած բոլոր դժվարություններին», – եզրափակեց իր խոսքը ամերիկահայ գրող Աննա Աստվածատրյան-Տուրկոտը: 

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:26
Տիկնիզյան. Գնահատում եմ, թե ինչպես են ինձ վերաբերվում «Լոկոմոտիվում»
«Լոկոմոտիվի» կիսապաշտպան Նաիր Տիկնիզյանը նշել է, որ ցանկանում է երկարաձգել պայմանագիրն ակումբի հետ։ «Ես մեծ ցանկություն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:15
Վրացական տուրիստական ընկերությունը ջնջել է Լոռու մասին գրառումը, Զուրաբաշվիլու էջում դատարկ լինկն է
Վրացական տուրիստական ընկերությունը՝ Adjara Voyage-ը, որ իր էջում Հայաստանի Լոռու մարզը ներկայացրել էր Վրաստանի պատմական տարածք,  այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Ապագա ընտրություններում հաղթող ուժերը
«Առաջիկա խորհրդարանական ընտրությունները (հերթական թե արտահերթ) աչքի են ընկնելու անսպասելի, անհավանական դաշինքներով ու միավորումներով։ Դա...
Աղբյուր` Panorama.am
09:48
Տրամաբանություն և սկզբունք չի գործել՝ Սահմազատման պրոցեսը տեղի է ունեցել Ադրբեջանի նախասիրությամբ. Աբրահամյան
«Հայաստանի ու Ադրբեջանի փոխվարչապետերի` մի քանի օր առաջ տեղի ունեցած հանդիպման և դրա հաղորդագրության կարևոր հատվածը վերաբերվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Բելգիայում Ադրբեջանի դեսպանը սպառնացել է սպանել ԵՄ-ում ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանին
Հայաստանի դեսպանությունը պաշտոնական բողոք է հայտնել Բրյուսելում այլ դիվանագիտական ներկայացուցչություններին, քանի որ Բելգիայում Ադրբեջանի դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
«Հրապարակ». Ավինյանը Երևանի չլուծված խնդիրների համար մեղադրում է գործադիրին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը երեկ խորհրդարանում 2025 թվականի բյուջեի քննարկման ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:31
«Ժողովուրդ». Հովիկ Աղազարյանի որդին իր «գործունեության» ընթացքում եղել է նաև ՊԵԿ մաքսային հատվածի պաշտոնատար անձ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ական պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանի որդու կազմակերպած՝ մեքենաների ներմուծում/արտահանում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:30
«Հրապարակ». Շունչները պահած սպասում են Բագրատ սրբազանի վերադարձին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Քաղաքական շրջանակներում, շունչները պահած, սպասում են Սրբազան պայքարի առաջնորդ Բագրատ սրբազանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:28
«Փաստ». Ընդդիմադիր պատգամավորները չեն միջամտել Ալեն Սիմոնյանի և լրագրողի միջև միջադեպին
«Փաստ» թերթը գրում է. «Լրատվամիջոցներն անդրադարձել են, որ օրերս խորհրդարանում միջադեպ է եղել ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Փաստ». Ինչու է վերջին շրջանում Անդրանիկ Քոչարյանը դարձել չափազանց զգուշավոր
«Փաստ» թերթը գրում է. «Առիթ ունեցել ենք տեղեկացնելու, որ քպական Անդրանիկ Քոչարյանից ու իր «խմբակից» շատ մեծ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
«Ժողովուրդ». «Իմ քայլը» հիմնադրամի ընթրիքի նվիրատվությունը արտոնությունների կամ ներողամտության ակնկալիք
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի «Իմ քայլը» հիմնադրամի առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:21
«Հրապարակ». ՔԿՀ-ներում ռեյդ են արել և հավաքել կալանավորների բջջային հեռախոսները
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Քրեակատարողական հիմնարկներում հոկտեմբերին ռեյդ են արել և հավաքել կալանավորների բջջային...
Աղբյուր` Panorama.am
09:21
Տրամաբանորեն առաջնային կարգով պետք է դրվեր օկուպացված տարածքների ուղղություններով սահմանազատման հարցը. Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Հայաստանի ու Ադրբեջանի փոխվարչապետերի` մի քանի օր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:19
«Ժողովուրդ». «Ախորժակը ուտելիս է բացվում»-ը ոչ թե սոսկ դարձվածք է, այլ հեղափոխական իրականություն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Ստորև ներկայացվող փաստերը իրավապահների և նրանց քաղաքական ղեկավար, այսօր արդեն հատուկենտ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:16
«Հրապարակ». Ալեն Սիմոնյանը ՔՊ-ական կանանց հետ մերձեցման երեկո է անցկացրել
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Ալեն Սիմոնյանն անցած շաբաթ ՔՊ-ական կանանց հետ մերձեցման երեկո է անցկացրել՝ Ձորափի ռեստորաններից...
Աղբյուր` Panorama.am
09:14
Նոյեմբերի 5-ի հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 5-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Նոյեմբերի 5-ին փոխանակման կետերում դոլարի, և եվրոյի փոխարժեքները աճել են, ռուբլունը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 5-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 384.72 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ աճելով...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
Սուրեն Սարգսյան. Ուզենք, թե չուզենք՝ ԱՄՆ ընտրություններն ազդելու են նաև մեր տարածաշրջանի վրա
Այսօր ամերիկացիներն ընտրելու են իրենց 47-րդ նախագահին: Քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանի խոսքով, այս ընտրությունն իր ազդեցությունն է ունենալու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:02
«Փաստ». Անգերազանցելի ցինիզմը
«Փաստ» թերթը գրում է. «Սխալ է կարծել, թե СОР 29 գագաթաժողովին մասնակցել պատրաստվող հատկապես արևմտյան գերտերություններն ու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Ժողովուրդ». ՔՊ վարչությունում ավելի նեղ ֆորմատով կրկին կքննարկեն Անդրանիկ Քոչարյանի և Հովիկ Աղազարյանի վարքը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Իշխող կուսակցության ներսում իրավիճակը գնալով թեժանում է. ներպալատական գզվռտոցները նոր փուլ են...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանի խարազանման երեկոյի ժամանակ հասցեական ելույթ են ունեցել պատգամավոր երկու տիկնայք
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՔՊ ուրբաթ օրվա «ինքնախարազանման նիստում», որն իրականում Անդրանիկ Քոչարյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:05
Սամբոյի աշխարհի առաջնությանը կմասնակցեն նաև Արցախի մարզիկները
Նոյեմբերի 8-10-ը Ղասախստանի մայրաքաղաք Աստանայում կանցկացվի Սամբոյի մեծահասակների աշխարհի առաջնությունը։  Հայաստանի սամբոյի հավաքականը...
Աղբյուր` Panorama.am
23:38
Գարեգին Երկրորդը պատվո բարձր շքանշանների արժանացրեց բարերարներ Տեր և Տիկին Աշոտ և Լորա Թունյաններին
Մայր Աթոռից հայտնում են, որ տեղի է ունեցել  շքանշանի հանձնման արարողություն։ «Նոյեմբերի 4-ին, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում...
Աղբյուր` Panorama.am
23:27
Գերմանիայում դատարանը նախադեպային որոշում է ընդունել Արցախի քաղաքացիների վերաբերյալ. Տարոն Սիմոնյան
ԱԺ նախկին պատգամավոր Տարոն Սիմոնյանը գրում է. «Շատ կարևոր որոշում Գերմանիայի Քասել քաղաքի վարչական դատարանը ընդունել է նախադեպային...
Աղբյուր` Panorama.am
22:45
Ուշիի ոլորաններում ողբերգական ավտովթարի զոհերի թիվը դարձել է 2
Նոյեմբերի 4-ին, Արագածոտնի մարզում տեղի ունեցած խոշոր ու ողբերգական ավտովթարի հետևանքով հիվանդանոց տեղափոխված վիրավորներից մեկը նույնպես մահացել...
Աղբյուր` Panorama.am
22:28
Թբիլիսիում ավարտվել է ընդդիմության բողոքի ակցիան
Թբիլիսիում խորհրդարանի շենքի դիմաց ավարտվել է ընդդիմադիրների բողոքի ցույցն ընդդեմ խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների, որոնցով հաղթել էր...
Աղբյուր` Panorama.am
22:06
Հակասանիտարական վիճակ ու խոլերայի վտանգ
Արդեն մի քանի օր է՝ SHAMSHYAN.com-ն ահազանգեր է ստանում Կոտայքի մարզի Նոր Հաճն խոշորացված համայնքի Քանաքեռավան գյուղի բնակիչներից, ովքեր իրենց...
Աղբյուր` Panorama.am
21:55
ԱԺ մի քանի պատգամավորի գնահատականը համարում ենք սուբյեկտիվ. «Շողակաթ» ՀԸ
«Շողակաթ» հեռուստաընկերությունը պարզաբանում  է տարածել հոռուստաընկերության  վերաբերյալ ԱԺ-ում հնչած գնահատականների...
Աղբյուր` Panorama.am
21:51
Լրագրող Վահե Մակարյան. ԱԺ նախկին որևէ նախագահ իրեն թույլ չէր տալիս լրագրողի հասցեին որևէ անպարկեշտ արտահայտություն
«Տաս տարուց ավելի  լուսաբանում եմ խորհրդարանի աշխատանքը, տեսել եմ Ազգային ժողովի մի քանի նախագահ, անկախ այդ մարդկանց քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Նարեկ Սարգսյանը ՔԿՀ-ից ազատ արձակվեց
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի եղբորորդին՝ Նարեկ Սարգսյանը, ՔԿՀ-ից ազատ արձակվեց՝ պատժի կրումից հետո։ Տեղեկությունը «Փաստինֆո»-ի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

«Գոյ» թատրոնի դերասանները դիմեցին ոստիկանություն
14:26 04/11/2024

«Գոյ» թատրոնի դերասանները դիմեցին ոստիկանություն

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}