Ձեր վստահելի աղբյուրը

Գյուղատնտեսության ոլորտի ամենամեծ մարտահրավերն այն է, թե ինչպես  գյուղացիական տնտեսությունները դարձնել բիզնես-մոդել, որտեղ չի իշխի ոչ թե «յոլա գնալու» քաղաքականությունը, այլ բիզնեսը՝ իր օրենքներով, մոտեցումներով, գործիքներով և կանոններով: Այս մասին այսօր «Ֆերմերական կոնգրես» միջոցառման ժամանակ լրագրողների հետ զրույցում ասաց «Բի Էս Սի» բիզնեսի աջակցման կենտրոնի տնօրեն, Գյուղատնտեսական դաշինքի անդամ Սամվել Գևորգյանը:

«Արտասահմանյան զարգացած երկրներում գյուղատնտեսությունն առաջ է գնում միայն այն դեպքում, երբ ֆերմերային տնտեսությունները բիզնես-մոդել են ներդնում գյուղացիական տնտեսությունների զարգացման հեռանկարների հիմքում և ներկայացնում են այդ ոլորտի ռազմավարական մոտեցումները»,- նշեց նա:

Սամվել Գևորգյանի խոսքերով՝  ֆերմերների մոտ առաջին հերթին պակասում են բիզնեսի վերաբերյալ գիտելիքները: Երկրորդ խնդիրը, ըստ նրա, մտածելակերպն է, որը եկել է դեռևս Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանից:

«Ֆերմերային տնտեսությունները դիտարկվում են որպես նեղ անձնական խնդիրներ լուծելու ոլորտ, բայց գյուղացիական տնտեսությունը պետք է դիտարկվի որպես համայնքային զարգացման ոլորտ»,- ասաց նա:

Նշենք, որ «Ֆերմերական կոնգրես» միջոցառմանը մասնակցում էին ֆերմերներ և կոոպերատիվների ներկայացուցիչներ հանրապետության  տարբեր մարզերից, ինչպես նաև ոլորտի զարգացման գործում ներգրավված տեղական և միջազգային կազմակերպություններ:

Ֆերմերների մի մասը պնդում է՝ Հայաստանում գյուղատնտեսությամբ զբաղվելն այնքան էլ հեշտ չէ, բացի այդ, եկամտաբեր էլ չէ: Պատճառները՝ տարբեր են՝ ֆինանսական միջոցներ չունեն, բերքից ակնկալվող արդյունք չեն ստանում, գյուղատնտեսական տեխնիկան խորհրդային տարիներից են ժառանգություն ստացել:

Տավուշի մարզի Գոշ համայնքում գործող «Մխիթար Գոշ» կոոպերատիվի  անդամ Անահիտ Վերանյանը Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ գյուղատնտեսության ոլորտում առկա խնդիրներին համակարգային լուծում է հարկավոր:

«Մխիթար Գոշ» կոոպերատիվը ստեղծվել է 2014 թ-ին, կոոպերատիվի 10 անդամները  Գոշ համայնքի բնակիչներն են, որոնք զբաղվում են այգեգործությամբ, միրգ-բանջարեղենի արտադրությամբ: «Փորձում ենք ուժերը մեկտեղելով լավ արդյունքներ ունենալ, սակայն ոչ միշտ է  հաջողվում: Գյուղտեխնիկա չունենք, դրա համար էլ չենք կարողանում ավելի շատ հողեր մշակենք: Խնդիրները շատ են, բայց էլի չենք հուսահատվում, ամեն ինչ անում ենք, որ մեր համայնքում զարգացնենք գյուղմթերքների արտադրություն»,- ասաց Անահիտ Վերանյանը:

«Գետահովիտ» կոոպերացիա անդամ Սեդա Ճաղարյանը նույնպես  ոլորտում առաջնային խնդիր համարեց գյուղտեխնիկայի բացակայությունը: «Ջերմոցում լոլիկ, վարունգ ենք աճեցնում, բայց հնարավորություն չունենք վարելահողերը մշակել, քանի որ գյուղտեխնիկա չունենք»,- ասաց նա: 

«Մեխանիզացիայից զուրկ ենք», - հավելելեց «Գետահովիտ» կոոպերացիա անդամ Հենրիկ Այդինյանը. «Ոչ տրակտոր ունենք, ոչ գյուղատնտեսական գործիքներ: Եթե գյուղտեխնիկա ունենանք, ապա լավ արդյունքներ  կգրանցենք»:

Հենրիկ Այդինյանի խոսքերով՝ մարդիկ չեն ուզում հող մշակել, բայց եթե գյուղտեխնիկայի խնդիրը լուծվի, ապա բոլորն էլ իրենց հողերը կմշակեն: 

Արագածոտնի մարզի Թալինի տարածաշրջանում գործող «Կանչ» կոոպետրատիվի նախագահ Հարություն Մխիթարյանն էլ մեկն է այն ֆերմերներից, որոնք փորձում են օրինակ, կաթնամթերք արտադրել և այն բիզնեսի վերածել: «Փորձում ենք պանիր արտադրել, այն իրացնել Հայաստանում: Արտադրում ենք Լոռի, Չանախ, ոչխարի պանիր: Յոլա ենք գնում: Ֆինանսական միջոցները բավարար չեն, Հայաստանում, հատկապես մեր տարածաշրջանում գյուղատնտեսությամբ զբաղվելը եկամտաբեր չէ»,- ասաց Հարություն Մխիթարյանը:

Սահմանամերձ Տավուշում՝ Ներքին Ծաղկավանում, գործող «Ծաղկունք» կոոպերացիայում նույնպես ջեմրոցային տնտեսությամբ են զբաղվում, բանջարեղեն են աճեցնում, սակայն կոոպերացիայի անդամ Սոնա Ղազարյանն ավելորդ է համարում խոսել ժամանակակից տեխնոլոգիաներով ջերմոցային տնտեսությամբ զբաղվելու մասին, ամենատարածված՝ կաթիլային ոռոգման համակարգ էլ չունեն:

«Լոբի, վարունգ, բիբար ենք աճեցնում, բայց բերքը ուշ է հասունանում: Մինչև հասնում է, հողի վարունգը, լոլիկն էլ է հասնում: Գինը ընկնում է, աշխատանքի մեջ արդյունք չի երևում: Հոսանք, ջեռուցում չունենք, իսկ ջերմոցը ցելոֆանապատ է»,- ասաց Սոնա Ղազարյանը:
Նրա խոսքերով՝ սահմանամերձ այս համայնքում թշնամու նշանառության տակ են ջերմոցներն ու ոչ միայն: Վերջին անգամ երեկ երեկոյան են կրակել:

ՀՀ գյուղատնտեսության նախարար Իգնատի Առաքլեյանից հետաքրքրվեցինք՝ արդյոք կառավարությունը նախատեսում է հատուկ սահմանամերձ համայնքներում գյուղատնտեսության զարգացման ծրագրեր ներդնել, թե ոչ, նախարարը պատասխանեց. «Շատ կարևոր հարց եք տալիս, սահմանամերձի համար հատուկ ծրագիր չկա: Բայց անպայման կլինի, հատուկ սահմանամերձ համայնքների համար: Այսօր սահմանամերձ գյուղերի հետ կապված խորհրդակցություն է լինելու՝ ոնց խրախուսենք, որ գյուղացիներն այնտեղ աշխատանք ունենան: Պետք է հասկանանք սահմանամերձ համայնքն ինչի հնարավորություն ունի, ինչով են ուզում զբաղվել»: