Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կանանց մեկամսյակին, Ամանորին, Սուրբ Սարգսին  ու այլ տոներին ընդառաջ հայտարարվող զեղչերը հաճախ ոչ թե իրական են, այլ ընդամենը սպառողներին մոլորեցնելու նպատակ ունեն: «Իրազեկ և պաշտպանված սպառող» ՀԿ նախագահ Բաբկեն Պիպոյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց, որ չնայած ՀԿ-ն հիմա ահազանգեր ու դժգոհություններ չի ստանում, սակայն ոլորտում հետընթաց կա:

«Հիմա սպառողը շատ լավ հասկանում է, որ իրեն ուզում են խաբել ու փորձում է ինքնուրույն պաշտպանվել: Բոլոր այն մարդիկ, ովքեր կարողանում են ինքնուրույն պաշտպանվել, այլևս չեն ահազանգում: Իսկ նրանք, ովքեր խաբված են, չեն էլ հասկանում, որ նման բան է տեղի ունեցել»,-կարծիք հայտնեց ՀԿ նախագահը:

Պիպոյանը կարևորում է մարկետինգային հնարքների կիրառման ու սպառողին մոլորեցնելու տարանջատումը: Նրա խոսքով, հասարակական որևէ կազմակերպություն այստեղ ուսումնասիրություն անել չի կարող, դա պետական մարմնի գործն է:

«Պետք է հասկանանք այն գնային քաղաքականությունը, որը վարել է տնտեսվարողը: Եթե անգամ ունենում ենք դեպք, որ նույն ապրանքը ամիսներ առաջ վաճառվել է 100 հազար դրամով և այսօր իբր թե զեղչով վաճառվում է էլի 100 հազար դրամով, տնտեսվարողը հանգիստ կարող է ասել, մենք այն ժամանակ էլ ենք զեղչով վաճառել: Դրա համար պետք է լինի պետական լիազոր մարմին, հասկանա իրավական հիմքերը, հարկային մարմնից ստանա անհրաժեշտ տեղեկությունները, կարողանա համեմատել դրանք ու եզրահանգում անել»,-խնդրի դժվարությունները ներկայացրեց Պիպոյանը:

Նա ուշադրություն է հրավիրում մի տարածված երևույթի վրա: Ապրանքը ընդամենը մեկ օր վաճառում են թանկ գնով, հաջորդ օրվանից հայտարարում զեղչ:

«Պայմանական ասենք, ապրանքն առաջին օրը վաճառում է 100 հազար դրամ, հաջորդ օրը հայտարարվում է 80 տոկոս զեղչ, վաճառում 20 հազար դրամով: Սպառողը մոլորվում է, գնում է ապրանքը, կարծելով ձեռք է բերել 100 հազար դրամանոց ապրանք, այնինչ այդ ապրանքի իրական գինը 20 հազար դրամ է»,-բացատրեց նա:

Հայաստանում իրավական կարգավորումները, ըստ նրա լրացումների կարիք ունեն: Օրինակ, օրենքը չի սահմանում մի ժամկետը, որից հետո կարելի է զեղչ հայտարարել:

«Դրա համար տնտեսվարող սուբյեկտը սպառողին մոլորեցնելու բոլոր հնարքներին դիմում է՝ հասկանալով, որ իրեն պատասխանատվության կանչող չկա»,-ասաց նա:

ՀԿ ղեկավարի խոսքով, նման մոլորեցնող զեղչեր առավել հաճախ հանդիպում են հագուստի, կոշիկի, տեխնիկայի վաճառքի դեպքում:

«Կան ապրանքներ, որոնց իրական գինը պարզելը հեշտ է, մյուսների դեպքում՝ դժվար է:  Օրինակ, եթե մենք պարբերաբար գնացել ենք x խանութը, տեսել ենք հագուստն ու դրա գինը, ասում ենք, գիտե՞ք, երեկ այս հագուստը 6 հազար դրամ էր, այսօր 5 հազար է, ձեր ներկայացրած զեղչի չափին չի համապատասխանում: Մեզ կարող են ասել, որ դրանք տարբեր վերնաշապիկներ են, սրա մեջ բուրդը մի քիչ ավելի շատ է կամ քիչ: Այսինքն, իրական գինը հասկանալու համար երկար ուսումնասիրություն է պետք»,-ասաց Պիպոյանը:

Այս առումով, շատ հեշտ է ուսումնասիրել  աման լվացող հեղուկների, կոսմետիկայի շուկաները, որտեղ մարդիկ գները մոտավորապես գիտեն: ՀԿ նախագահը մի դեպք է նկարագրում, երբ սպառողը տեսնում է հայտնի ապրանքանիշի հեռուստացույցը թանկ գնով, նրան թվում է՝ լավ ապրանքը բարձր գին ունի, մինչդեռ դրսում, նույնիսկ տնտեսական նույն գոտում գտնվող Ռուսաստանում այն զգալիորեն էժան է:

«Մենք տեսնում ենք, որ եթե Ռուսաստանից գնենք այդ նույն ապրանքը, նույնիսկ ավելացված արժեքի հարկ վճարենք, միևնույն է, մեզ վրա ավելի էժան կնստի: Այսինքն, իրականում այդ ապրանքի գինը վաղուց ընկել է, բայց բրենդի անվանումը մեր գլխում երկար ժամանակ նստած է: Այդ ապրանքը մեր երկրում 50 տոկոս զեղչով վաճառելը հիմա դարձել  է շատ հեշտ»,-ասաց նա:

Պիպոյանն ընդգծում է, որ սպառողին մոլորեցնող տեղեկատվության տրամադրումը օրենքով համարվում է անբարեխիղճ մրցակցություն և ամենևին էլ կապ չունի, այդ շուկայում կա՞ն գերիշխող կամ մենաշնորհ ունեցող տնտեսվարողներ, թե՞ ոչ:

«Տվյալ պարագայում ընկերության չափը կապ չունի: Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության մասին օրենքը հստակ ասում է, որ մոլորեցումը հանդիսանում է անբարեխիղճ մրցակցություն»,-ասաց նա:

Պիպոյանը հիշեցնում է, որ նույն կերպ սպառողին մոլորեցնում են, երբ արտադրանքի վրա նշում են էկո, բիո անվանումները:

«Դրանք համապատասխան սերտիֆիկատացում են պահանջում: Եթե առանց սերտիֆիկատի տնտեսվարողներն օգտագործում են այդ որակումները, ապա այս պարագայում էլ մոլորեցնում են սպառողներին: Մոլորեցման դեպքերը շատ են, բայց ցավոք սրտի պետք է նշեմ, որ  եթե նախկինում լիազոր մարմնի՝ ՏՄՊՊՀ-ի կողմից մոնիտորինգներ արվում էին, ապա վերջին մեկ տարվա ընթացքում այդ գործառույթը վատ է իրականացվում, ակնհայտ է, որ ոլորտում ունենք ռեպրես»,-ասաց նա: