Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայ-իրանական տնտեսական հարաբերությունները զիջում են քաղաքական այն  բարձր մակարդակին, որն առկա է երկու երկրների միջև: Այս մասին Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց  իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը` խոսելով հայ-իրանական տնտեսական հարաբերությունների, Սյունիքում՝ Իրանի սահմանին ազատ տնտեսական գոտու ստեղծման մասին:

Այդուհանդերձ, ըստ իրանագետի, վերջին տարիների ընթացքում լուրջ քայլեր են ձեռնարկվել, որպեսզի Հայաստանն ու Իրանը տնտեսական ոլորտում գրանցեն նոր հաջողություններ: Մասնավորապես, խոսքը վերաբերում է Հայաստանի ու Իրանի կողմից իրականացվող համատեղ ծրագրին՝  բարձրավոլտ երրորդ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցմանը,  Իրանի և Հայաստանի միջև վիզային ռեժիմի ազատականացմանը, ինչի հետևանքով գրանցվեց զբոսաշրջության ծավալների նկատելի աճ:

Բացի այդ, ըստ Վարդան Ոսկանյանի, Հայաստանն ու Իրանը մուտք են գործել նոր ոլորտ, խոսքը Հայաստանի տարածքով իրանական գազի արտահանման ծրագրի մասին է, որի շուրջ բանակցություններ ընթացել են թե Թեհրանում, թե վրացական կողմի հետ:

«Այս առումով Հայաստանը չափազանց կարևոր դերակատարություն կարող է ստանձնել՝ որպես իրանական գազային ռեսուրսների տրանզիտ ապահովող երկիր: Բացի այդ, որոշակի բանակցություններ են ընթացել ՀՀ վարչապետի Թուրքմենստան կատարած այցի ընթացքում, ԻԻՀ նախագահ Հասան Ռոհանիի Երևան կատարած պաշտոնական այցի ընթացքում՝ ձևավորելու Հայաստան-Իրան-Թուրքմենստան գազային համագործակցության բոլորովին նոր ոլորտ»,- ասաց իրանագետը: 

Նրա խոսքերով, ընդհանուր առմամբ, եթե գնահատեն վերջին երկու տարիներին իրականացված քայլերը, ապա կարող են ասել, որ շատ դեպքերում պատրաստվել է համապատասխան հող՝ հետագայում հայ-իրանական տնտեսական համագործակցությունն ընդլայնելու համար:

Անդրադառնալով Սյունիքում՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետության սահմանագծին, ազատ տնտեսական գոտի ստեղծելու մասին կառավարության որոշմանը, Վարդան Ոսկանյանն ասաց, որ նման գոտու ստեղծումը չի կարող դրական հետևանքներ չունենալ Հայաստանի տնտեսության համար:

Ըստ նրա՝  ԱՏԳ-ի ստեղծման ծրագիրն ունի երկու բաղադրիչ: Առաջինը՝ երկկողմ տնտեսական հարաբերությունների համար լրացուցիչ հնարավորությունների ստեղծումն է,  երկրորդը՝  Հայաստանը ներգրավված է ԵԱՏՄ-ում Իրանի հետ համագործակցությունը խորացնելու աշխատանքներում, ինչը կարևոր ձեռքբերում կլինի ԵԱՏՄ համագործակցություն-Իրան հարաբերությունների համատեքստում:

«Նման տնտեսական գոտու ստեղծումը Սյունիքի մարզում լուրջ խթան կհանդիսանա առևտրատնտեսական հարաբերությունների զարգացման համար: ԱՏԳ ստեղծելու ծրագիրը չափազանց կարևոր է, եթե հաշվի առնենք նաև այն հանգամանքը, որ իրանական կողմում ևս՝ Արաքսից հարավ գործում է ազատ տնտեսական գոտի, և մեր երկրում նման մի գոտու ստեղծումը անշուշտ լուրջ ձեռքբերում կլինի մեր երկրի համար, ինչու չէ նաև իրանական կողմի համար»,- ասաց Վարդան Ոսկանյանը:

Նշենք, որ Սյունիքում ստեղծվելիք ազատ տնտեսական գոտին  նպատակ ունի ոչ միայն ակտիվացնել տարածաշրջանային առևտրատնտեսական հարաբերությունները, այլև ստեղծել հարթակ նոր ներդրումների ներգրավման, աշխատատեղերի ստեղծման, ինչպես նաև արտահանման ներուժ  ունեցող ապրանքների արտադրության համար:

Ինչ վերաբերում է իրանական կապիտալի ներգրավմանը,  Վարդան Ոսկանյանը նշեց, որ, բնականաբար, նման հնարավորություններ կան, պետք չէ բացառել այդ հանգամանքը, սակայն, միևնույն ժամանակ պետք է հաշվի առնել մի կարևոր գործոն, որ Իրանը պատժամիջոցների ռեժիմից դուրս գալուց հետո ունի լուրջ ծավալի ներդրումների կարիք, ուստի իրանական ներդրումներն առաջնահերթ ուղղվելու են սեփական տնտեսության ներսում զարգացում ապահովելուն:

«Այդուհանդերձ, չի կարելի բացառել, որ իրանական խոշոր ընկերությունները, որոնք ցանկություն ունեն դուրս գալ ԵԱՏՄ շուկա, որոշակի հետաքրքրություն կդրսևորեն Հայաստանում սեփական գործը հիմնելու և այստեղ արտադրված ապրանքը շահավետ պայմաններում թե ԵԱՏՄ շուկաներում, թե եվրոպական շուկաներում վաճառելու համար»,- ընդգծեց Վարդան Ոսկանյանը: