Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Դպրոցների օպտիմալացման հետևանքը մենք արդեն տեսել ենք, նորից կրկնել այդ քայլն ուղղակի աղետալի է»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց կրթության փորձագետ Անահիտ Բախշյանն անդրադառնալով վարչապետի՝ դպրոցների օպտիմալացմանը վերաբերող հանձնարարականին։

«Նույն հանձնարարականը կարելի է կառավարությանն ուղղել, օպտիմալացնել կառավարությունը, արդյունավետ գործելու մեխանիզմներ դնել և հնարավորինս թափանցիկ դարձնել, որպեսզի հասարակությունը տեսնի, կառավարությունն արդյունավե՞տ է աշխատում, թե ոչ։ Կառավարությունն էլ արդյունավետ չի աշխատում»,- նշեց Բախշյանը։

Դպրոցների ցանկը դեռ հրապարակված չէ,  բայց կրթության փորձագետը ենթադրում է, որ ցանկացած բնակավայրին դա կվերաբերի, թե Երևանին, թե գյուղերին. «Գյուղերում դպրոցների օպտիմալացումը շատ լուրջ հետևանք կունենա, որը մեկ անգամ արդեն տեսել ենք 2003-04 թվականներին, կառավարության որոշմամբ կարծեմ 60 դպրոց օպտիմալացվեց և արդյունքում ունենք դատարկված ու դատարկվող գյուղեր։ Հիմա փոխանակ գյուղում փոքր բիզնեսը զարգացնեն և գյուղացուն կապեն գյուղին, փակում են գյուղը։ Դպրոցը փակեցին նշանակում է գյուղը փակվեց։ Այս ինչ-որ ես ասում եմ, վարչապետն էլ լավ գիտի, փոխանակ այլ ճանապարհով գնա, ինքը գնում է այս ճանապարհով։ Մի՞թե չի կարելի ավելի ճիշտ բան մտածել»։

Բախշյանը ևս մեկ խնդրի վրա ուշադրություն հրավիրեց. «Ի վերջո օպտիմալացման արդյունքում կլինեն կրճատված հաստիքներ, գումար կխնայվի, բայց արդյոք այդ գումարը էլի կրթության մեջ կդրվի, կրթության կարիքները բավարարվի, մի տեսակ հստակ չի այդ հանձնարարականը»։

Ինչ վերաբերում է երկրորդ հերթերի վերացմանը, մեր զրուցակիցը նշեց, որ այն վերաբերում է հիմնականում Երևանի մի քանի դպրոցների, որտեղ աշակերտների թիվը 1000-ից մինչև 2000 է։

«Սա նշանակում է ծնողին ասել՝ քո երեխային այս դպրոցից տար մեկ այլ դպրոց, որի իրավունքը ոչ մի կառավարություն չունի, քանի որ կրթության մասին օրենքն ասում է, որ ծնողն է ընտրում դպրոցը։ Երկրորդ հերթը վերացնել միայն կարելի է այդպես, ուրիշ ճանապարհ չեմ տեսնում»,- նշեց Բախշյանը։

Օպտիմալացման հետևանքների մասին Panorama.am-ը զրուցեց նաև կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանի հետ, ում կարծիքով, գալու էր մի փուլ, որ օպտիմալացումն անխուսափելի էր լինելու։

«Այն դպրոցները, որոնք սահմանային են, բարձր լեռնային, կամ ճանապարհների խնդիր ունեն, այդ դպրոցների հանդեպ կարծում եմ օպտիմալացում չի լինի, հիմնականում կներառվեն այն գյուղերը, որ երկու դպրոց ունեն կամ կողքի գյուղի դպրոցը մոտ է։ Քաղաքներում, որքանով հասկացա, մինչև 300 աշակերտի սկզբունքը կկիրառվի։ Բավականին կրճատումներ կլինեն, այսինքն՝ միայն Երևանում մոտավորապես 80 դպրոց պետք է միավորվի կամ փակվի, այդպիսի շատ դպրոցներ կան Վանաձորում, Գյումրիում, այսինքն մեր խոշոր քաղաքներն ամենամեծ հարվածի տակ են ընկնելու»,-ասաց Սերոբ Խաչատրյանը։

Նրա կարծիքով, այստեղ ամենակարևոր հարցը դառնում է՝ ոչ թե օպտիմալացնե՞լ, թե ոչ, այլ ինչի՞ համար ենք անում ու ինչպե՞ս։

«Ինչի համար ենք անում հարցն ունի հետևյալ պատասխանը՝ մենք սա պետք է անենք, որպեսզի մեր դպրոցները դառնան ավելի որակյալ, կրթության որակը բարձրանա, այլ ոլորտներ տեղափոխենք այն մարդկանց, ովքեր դպրոցում հաջող չեն աշխատում։ Ինչպես արվելը՝ պետք է շատ արդար արվի, քանի որ եթե լավերին հանենք, վատերը կման, իրավիճակն ավելի կվատանա, դրա համար շատ կարևոր է, անկախ նրանից դպրոցը փակվում է, թե չէ, ոչ մի լավ ուսուցիչ դուրս չմնա, սա պետք է լինի պարտադիր պահանջ, հակառակ դեպքում մենք ավելի կվատացնենք վիճակը»,-մանրամասնեց նա։

Նա ևս նշեց, որ գյուղերի դպրոցների օպտիմալացման հետ կապված մտավախություն կա, բայց գտնում է, որ այսօր մի քիչ փոխվել է մոտեցումը. «Եթե այդ դպրոցը փակելու արդյունքում ծնողը տեսնի, որ հարևան գյուղում իր երեխային ավելի լավ են սովորեցնում, նա կմտածի՝ ոչինչ թող գնա կողքի դպրոց, բայց ավելի լավ սովորի։ Միավորումների արդյունքում պետք է կրթության որակը բարձրացնել»։

Իսկ երկրորդ հերթի վերացման հետ կապված՝ Խաչատրյանի և Բախշյանի կարծիքները համընկնում են։

«Բարդ է լինելու։ Ծնողն է ընտրում երեխայի դպրոցը, այսինքն պետք է սահմանափակել դպրոցի ընտրությունը ծնեղի կողմից։ Մինչ այդ պետք է վերանայել, թե ինչ խնդիր կա, որ մի դպրոց այդքան շատ երեխա է հաճախում, իսկ մյուս՝ ոչ։  Ինչպես պետք է որոշեն, որ երեխան պետք է դուրս գա դպրոցից, գնա կողքի դպրոց։  Առաջին դասարանի համար կարելի է ասել, տեղ չկա, էլ մի բերեք, բայց այն երեխաները, ովքեր արդեն սովորում են այդ դպրոցում, ինչպես պետք է ծնողին ասեն հանեք ձեր երեխաներին, տարեք այսինչ դպրոցը»,-հավելեց մասնագետը։