Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանի հրավերով և աջակցությամբ Հայաստան է ժամանել  համաշխարհային ճանաչում ունեցող գիտնական Ֆիլիպ Ջենթին (Philippe Jeanty): Պրոֆեսորը Հայաստանում է` մայիսի 20-ին և 21-ին կայանալիք պտղի էխոկարդիոգրաֆիային նվիրված հեղինակային դասընթացին մասնակցելու նպատակով, որը կազմակերպել է Մանկաբարձությունում և գինեկոլոգիայում ուլտրաձայնային ախտորոշման հայկական ասոցիացիան Հայաստանի մանկաբարձ-գինեկոլոգների և նեոնատոլոգների ասոցիացիայի հետ համատեղ:

Ֆիլիպ Ջենթին պրենատալ ախտորոշման ասպարեզում ակնառու գիտնականներից է: Նրա կողմից մշակված ֆետոմետրիկ սանդղակները տեղադրված են ամբողջ աշխարհում օգտագործվող յուրաքանչյուր ուլտրաձայնային սարքում:

Ֆիլիպ Ջենթին պտղի էխոկարդիոգրաֆիայի հիմնադիրն է, նաև մանկաբարձությունում ուլտրաձայնային հետազոտությանը նվիրված 34 դասագրքի և ավելի քան 154 հրապարակման հեղինակ:

Բացի այդ, բժիշկ-գիտնականը հիմնադրել է պրենատալ ախտորոշման խոշորագույն ուսուցողական կայքը՝ Fetus.net–ը, որում տեղադրված են 20000-ից ավելի պատկեր, 600-ից ավելի տեսահոլովակ, 2700 հոդված՝ 3000-ից ավելի ամենօրյա հաճախումներով աշխարհի 61 երկրից:

Մանկաբարձությունում և գինեկոլոգիայում ուլտրաձայնային ախտորոշման հայկական ասոցիացիայի նախագահ Կարինե Թոխունցն այսօր լրագրողների հետ զրույցում հայտնեց, որ հեղինակային դասընթացը բաղկացած է տեսական և գործնական փուլերից: Դասընթացի նպատակն է կատարելագործել բժիշկների մասնագիտական գիտելիքներն ու ունակությունները՝  հղիության ընթացքում սրտի բնածին արատների վաղ հայտնաբերման գործում:

Նրա խոսքերով՝ Հայաստանում սրտի բնածին արատների ախտորոշումը ներարգանդային շրջանում մնում է խիստ անբավարար, ինչը պայմանավորված է թե մասնագետների հմտություններով և թե արդի սարքավորումների բացակայությամբ:

«Առողջապահական համակարգում հաջողությունների հասնելու համար պետք է ունենալ կրթված մասնագետներ և ժամանակակից սարքավորումներ: Դժբախտաբար, երկրորդ բաղադրիչը մեզ մոտ խնդիր է, հատկապես՝ մարզերում: Բժիշկները բողոքում են, որ նրանց սարքերը հնացած են, չեն համապատասխանում արդի պահանջներին»,- ասաց Կարինե Թոխունցը:

Սակայն, ըստ նրա, իրենց ասոցիացիան այդ ուղղությամբ աշխատանքներ տանում է, ինչի արդյունքում նախորդ տարի առաջին անգամ հանրապետությունում արձանագրվել է բնածին արատներով ծնված երեխաների թվի նվազում: Կարինե Թոխունցը նշեց, որ վերջին 20 տարվա կտրվածքով առաջին անգամ է նման ցուցանիշ արձանագրվել:

Ինչ վերաբերում է մասնագետների կրթվածության մակարդակին, ապա Ասոցիացիայի նախագահն ասաց, որ այդ ուղղությամբ ևս աշխատանքներ տարվում են, պարբերաբար Հայաստան են հրավիրում  համաշխարհային ճանաչում ունեցող գիտնականների, որոնք դասընթացներ են անցկացնում մասնագետների հետ: 

Ֆիլիպ Ջենթին լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ արդեն մեկ շաբաթ է կնոջ հետ Հայաստանում է:

«Մենք հիացած ենք Հայաստանով և մարդկանցով»,- ասաց նա:

Նրա խոսքերով՝ երկօրյա դասընթացի ժամանակ խոսելու է պտղի էխոսրտագրության մասին, որը ուլտրաձայնային սարքի միջոցով հնարավորություն է տալիս հասկանալ՝ արդյոք պտուղը սրտի հետ կապված արատներ ունի, թե ոչ:

Ֆիլիպ Ջենթինը նշեց, որ ինքը բավականաչափ տեղեկություններ չունի այն մասին, թե ինչպես է այդ ամենն արվում Հայաստանում, բայց հայաստանյան ընկերները  պարբերաբար իրենց համապատասխան պատկերներ են ուղարկում, ինչի հիման վրա կարող է ասել, որ ամեն բան լավ է:

Նշենք, որ ըստ Ասոցիացիայի տվյալների՝ սրտի բնածին արատները (ՍԲԱ) զարգացման արատների մեջ զբաղեցնում են երրորդ տեղը կենտրոնական նյարդային (ԿՆՀ) և հենաշարժիչ համակարգերի արատներից հետո, զբաղեցնելով  առաջին տեղը վաղ նորածնային շրջանում բնածին արատներից մահացության պատճառների շարքում: Յուրաքանչյուր տարի ծնված 1000 երեխաներից 9-10 ունեն ՍԲԱ (0,9-1%), և այս թիվը աճելու միտում ունի, որը մասամբ բացատրվում է վերջին տասնամյակներում այս պաթոլոգիայի վաղ ախտորոշման  էական հաջողություններով: 

ՍԲԱ-ով ծնված նորածինների բնական մահացությունը առաջին շաբաթվա ընթացքում կազմում է 14-22%, իսկ առաջին ամսվա ընթացքում 19-27%:

Հայաստանում առկա մանկական սրտաբանության և սրտի վիրաբուժության արդի հնարավորությունները թույլ են տալիս փրկել այս երեխաների կյանքը` ժամանակին կազմակերպված ախտորոշիչ և բուժական միջոցառումների օգնությամբ:

Հայաստանում տարեկան միջին ծնելիությունը կազմում է 45 հազար երեխա, հետևաբար, ամեն տարի սրտի բնածին արատով ծնվում է 400-450 նորածին:  ՍԲԱ-ի 15-20%,  անհրաժեշտ է ախտորոշել անմիջապես ծնվելուց հետո, քանի-որ նրանք կարող են լինել անաղմուկ, առանց արտահայտված  կապտության և սխալմամբ գնահատվել որպես ռեսպիրատոր կամ ԿՆՀ խանգարումներ, դուրս մնալով մանկական սրտաբանի հետազոտությունից: Նրանց առկայությունը առանց վիրաբուժական միջամտության անհամատեղելի է կյանքի հետ և բերում է հաճախ բնական մահացության կյանքի առաջին օրերի կամ շաբաթների ընթացքում: Այլապես այս երեխաների մոտ զարգանում է անդարձելի թոքային հիպերտենզիա և հետագայում նրանց վիրաբուժական բուժումը դառնում է հակացուցված: