Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Զանգակ» հրատարակչությունը թարգմանական գրականությունը համալրելու համար աշխատում է մի քանի ճանապարհով: «Զանգակ» հրատարակչության մանկապատանեկան բաժնի խմբագիր, թարգմանիչ, հեքիաթագետ Ալվարդ Ջիվանյանն ասաց, որ փորձում են միջազգայնորեն  հայտնի, կայացած գրքերը թարգմանել հայերեն, հասանելի դարձնել նաև հայ ընթերցողին:

«Այսօր կապն ու տեղեկատվությունը հեշտ է իրականացվում, եթե որևէ գիրք միջազգայորեն կայացած է, առևտրային իմաստով բեսթսելլեր է, ուրեմն «Զանկագ»-ը հետաքրքրված է դրանով, հետևում է հեղինակային իրավունքների ձեռքբերումը: Սրան զուգահեռ հրատարակում ենք դասական գրականություն, որը հեղինակային իրավունքից դուրս է, բայց տեսնելով, որ հայերենը չկա, փորձում ենք հնարավորինս այդ բացը լրացնել»,- մանրամասնեց նա՝ հավելելով, որ նաև  հենց թարգմանիչները, հրատարակիչը, տնօրենն են հանդես գալիս սեփական նախաձեռնությամբ:

Ալվարդ Ջիվանյանի կարծիքով, եթե որևէ գիրք, որևէ պատմություն ազգային արժեք է ներկայացնում, ուրեմն դրա թարգմանված տարբերակն իրավունք ունի ձեռք բերել նաև հայկական արժեքի կարգավիճակ:

Նա նշեց, որ «Զանգակն» այսօր ունի թարգմանիչներ, ովքեր Հայաստանում չեն ապրում. «Մենք այսօր ունենք երկեր, որոնք թարգմանության ընթացքում են և շուտով լույս կտեսնեն, որոնց թարգմանական հեղինակները Հայաստանից դուրս են գտնվում: Նրանք հայաստանցիներ են, ովքեր ինչ-ինչ պատճառերով Հայաստանում չեն ապրում, ունենք 1-2 թարգմանիչ, ովքեր հայ չեն, բայց գիտեն հայերեն: Ունենք հոլանդացի մի տիկին, ում ամուսինն է հայ: Իրենց հետ բանակցում ենք առանց անձամբ իրենց տեսնելու: Մի կողմից հետաքրքրիր է, որովհետև նրանք առանձնանում են աղբյուր-տեքստի կարծես թե ավելի համարժեք ընկալումով, մյուս կողմից դժվարանում է աշխատանքը, որովհետև մարդիկ, ովքեր տարիներ շարունակ Հայաստանում չեն բնակվում, նրանց հայերեն տեքստերում հայտնվում են առեղծվածային հնչերանգներ, բառեր: Իրենք պնդում են, որ հայերեն է, մեր խմբագիրները գտնում են, որ այնքան էլ հայերեն չէ: Հղկվում են, մշակվում են՝  առեղծվածային հնչերանգը վերածելով ոճական առանձնահատկության»:

Ա. Ջիվանյանն ընդգծեց, որ իրենց ցանկություններից մեկն այն է, որ հայ մանկագրության շարքը սկսի մրցել թարգմանականի հետ, դեռ գերակշռում է թարգմանական մանկագրությունը:

«Կան շատ հայերեն ստեղծագործություններ, որոնք մենք ուղղակի չգիտենք: Սա կարող է զարմանալի թվալ, բայց հայերենը որպես լեզու, հայ ուղղագրությունն այնպիսի փորձությունների են ենթարկվել, ինչի հետևանքով արխիվներում, գրադարաններում կան բազմաթիվ անշապիկ, անհրապույր հատորներ. ուղղագրության փոփոխության հետևանքով դրանց մասին շատ քիչ մարդիկ գիտեն, հիմնականում ակադեմիական  հետաքրքրությունից դրդված: Եթե դրանք բոլորը դառնան այսօրվա երեխաների համար ընթերցանության պիտանի նյութ, կարծում եմ, այդ շարքը կլրանա»,- նշեց նա:

Նա նաև ասաց, որ ուշադրություն են դարձնում նաև այն ստեղծագործությունների  վրա, որոնց թարգմանիչները հայ դասականներն են:

«Կարծում եմ, որ սրանք էլ պետք է վերահրատարկվեն՝ անտեսելով այն հանգամանքը, որ, իհարկե, մեր դասական հեղինակների լեզուն այսօրվա հայերենը չէ, հատկապես թարգմանական լեզուն, բայց շնորհիվ այն հանգամանքի, որ դրանց թարգմանիչները Րաֆֆին է կամ Պերճ Պռոշյանը, կարող են մեծագույն հետաքրքրություն առաջացնել»,- ասաց Ա. Ջիվանյանը:

Նրա խոսքով, բոլոր հնարավոր ճանապարհներով պետք է մանկագրության այս թերի վիճակը շտկել և, իհարկե, ընդգրկել ժամանակակից մանկագիների: Հեքիաթագետի կածիքով, այսպիսի աշխույժ ֆոնի վրա մեկ-երկու տասնամյակներ հետո Հայաստանը կունենա նոր մանկագիրներ:

«Այսօր ունենք շնորհալի արձակագիրներ, հուսով սպասում եմ, որ սկսեն ստեղծագործել նաև մանուկների համար: Ձիրքի պակասություն չկա, կա մանուկ ընթերցողին ավելի լուրջ ընդունելու խնդիր»,- նշեց Ա. Ջիվանյանը: