Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Խնդիրն ավելի լուրջ է, քան թվում է առաջին հայացքից»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց  Հայկական բնապահպանական ճակատ  նախաձեռնության համակարգող խորհրդի անդամ Լևոն Գալստյանը՝ խոսելով Սևանա լճից լրացուցիչ 100 մլն խմ ջուր բաց թողնելու օրինագծի մասին:

Հիշեցնենք, որ ԱԺ-ն վաղը երկրորդ ընթերցմամբ քննարկելու է «Սևանա լճի էկոհամակարգի վերականգնման, պահպանման, վերարտադրման և օգտագործման միջոցառումների տարեկան ու համալիր ծրագրերը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին  օրենքի նախագիծը: 

Նախաձեռնության անդամի խոսքով, խնդիրը 100 մլն խմ-ն չէ, ու պետք չէ լիճը չափել սանտիմետրով ու խորանարդ մետրով:

«Սա ի սկզբանե սխալ մոտեցում է, որովհետև Սևանը լուրջ էկոհամակարգ է, որը լուրջ ազդեցություն ունի մեր պետության ու տարածաշրջանի բնական համակարգերի վրա: Ջրի պաշարներն ու սանտիմետրերը դիտարկելով՝ մենք արդեն մեթոդաբանական սխալ ենք  անում: Մենք ասելով՝ նկատի ունեմ որոշում կայացնողներին»,-ասաց Գալստյանը:

Նա կասկածում է, որ կառավարության ղեկավարին ասել են՝ լճում հավելյալ ջուր կա այլ նպատակներով օգտագործելու համար:

«Դեռ երեք ամիս առաջ վարչապետը ինչ-որ մեկի խորհրդով հանձնարարական է տվել հավելյալ մեկ մլրդ խմ ջուրը տնտեսապես շահավետ օգտագործելու մեխանիզմներ գտնելու ուղղությամբ: Այսինքն, խնդիրը շատ ավելի լուրջ է»,-ասաց Գալստյանը:

Նրա ունեցած տվյալներով, առաջիկա երեք տարում Սևանից 1 մլրդ խմ ջուր են վերցնելու:
Հիմնավորումները, որ լրացուցիչ ջրառը կատարվում է  130 հազար գյուղացիական տնտեսությունների հողերը ոռոգելու համար բարկացնում են բնապահպանին:

«Ո՞նց 130 հազար գյուղացիական տնտեսություն մնում է առանց ջրի, ու դու պետությո՞ւն ես, թե՞ համատիրության ֆունկցիա ես կատարում: Սևանի՞ հույսին էիր: Սա պետության կառավարում չէ, սա խայտառակություն է: Ես շատ ցանկանում եմ, որ լրագրողները նրանց ասած խոսքերի հետևից գնան, հարցնեն, թե 130 հազար տնտեսությունները որտե՞ղ են գտնվում, ո՞ր համայնքներում և ընդհանրապես այդ համայնքները կարո՞ղ են Սևանից ջուր ստանալ, թե՞ ոչ»,-ասաց նա:

Լևոն Գալստյանը չի հասկանում, ինչու ձնառատ տարում ջրամբարները բավարար քանկությամբ ոռոգման ջուր չունեն, կարող է ենթադրել ամեն ինչ, բայց հստակ տվյալներ ձեռքի տակ չունի, վերահսկողական մեխանիզմներ էլ չկան:

«Օրինակ, մենք երկու տարի առաջ առաջարկել էինք բոլոր ջրամբարների ու Սևանա լճի վրա դնել օնլայն վերահսկման համակարգ, որոնց միջոցով բոլորը, հատկապես շահագրգիռ կողմերը, կարող են վերահսկողություն սահմանել, որպեսզի հետո իրար չմեղադրենք, ինչքա՞ն ջուր լցվեց, ինչքա՞ն բաց թողնվեց: Չարեց կառավարությունը, ուրեմն մենք էլ իրավունք ունենք կասկածելու, որ թաքցնելու բան ունեն»,-ասաց նա:

Բնապահպանը կարծում է, որ ոռոգման ջրի ծավալների մասին հստակ տվյալների կառավարությունը չի տիրապետում, ներկայացված թվերը, ըստ նրա, մոտավոր են: Նա ստեղծված իրավիճակում մեղադրում է իշխանություններին, համարում, որ նրանց վարած քաղաքականության պատճառով է, որ արտեզյան ջրերը ոչնչացել են:

«Իրենք են ձկնաբուծարանների համար թույլտվություն տվել, ինչի հետևանքով, իրենց ասած, 130 հազար գյուղացիական տնտեսություն մնացել է առանց ջրի»,-ասաց նա:

Բնապահպանական նախաձեռնության անդամը չի ցանկանում անդրադառնալ, թե ինչ կպատահի Սևանա լճին ջրի նվազման հետևանքով:

«Հարցը գիտականորեն 100 անգամ ապացուցվել է, սովետի ժամանակ տեսել են հետևանքները: Էլի եմ կրկնում, խոսքը ոչ թե 100 մլն խմ-ի մասին է, այլ մեկ մլրդ-ի: Եթե ուշքի չգանք, լինելու է ջրի որակի վատթարացում, հիմա էլ որակը շատ վատ է, քանի որ վերջին հինգ տարին, բացի 2016-ից, ջրի մակարդակը չի բարձրացել, 2012-ից սկսել է որակը վատանալ: Բոլոր տվյալները կան ջրի որակի վերաբերյալ՝ թափանցելիություն, պղտորություն, թթվածնի առկայություն, տարբեր տեսակի քիմիական նյութերի պարունակություն: Այս տվյալները կան»,-ասաց նա, հիշեցնելով, որ նման որոշումներն ազդում են պետության, հասարակության, բնակչության վրա: