Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Հայ-իրանական հսկայական ներուժ կա, որը չի մտել գործառնական դաշտ և չի իրականացվել»,- Երևանում լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց տարածաշրջանային հարցերի իրանցի հայտնի փորձագետ Էհսան Հուշմանդը:

Նրա խոսքով, եթե Հայաստան- Իրան երկաթուղու, իրանական գազի՝ դեպի Եվրոպա տարանցելու ծրագրերն ավելի իրատեսական դառնան և Հայաստանում քայլեր ձեռնարկվեն այդ ուղղությամբ, երկու երկրների հարաբերությունները ոչ միայն զգալիորեն կընդլայնվեն, այդ հանգամանքը կարող է նպաստել նաև տարածաշրջանային կայունության մակարդակի ու Հայաստանի անվտանգության մակարդակի բարձրացմանը:

Ասուլիսին ներկա իրանագետ Վարդան Ոսկանյանն ասաց, որ չափազանց կարևոր շեշտադրում էր սա:

«Ըստ էության, կարծում եմ, որ այդ երկու ծրագրերի իրականացման  պարագայում մեր երկրի անվտանգության մակարդակը զգալիորեն կբարձրանա, ոչ միայն շրջափակումը ճեղքելու առումով, այլ նաև սա պետք է համարել իրանական կողմի ակնարկ առ այն, որ եթե Իրանը Հայաստանում ունենա իր համար տնտեսական կարևորություն ներկայացնող նման խոշոր ծրագրեր, ապա նաև որոշակիորեն իրանական կողմը պատրաստ է ուժեղացնելու մեր անվտանգության համակարգը՝ պաշտպանելու  նախ և առաջ սեփական տնտեսական շահերը մեր երկրում»:

Խոսելով Հայաստան-Իրան, Ադրբեջան-Իրան երկաթգծերի ծրագրերի մասին, իրանցի փորձագետն ասաց, որ եթե Իրանը Ադրբեջանի հետ երկաթուղին դիտարկում է Ռուսաստանի հետ կապվելու միջոց, Հայաստանի հետ երկաթուղին՝ Հայաստանի և Վրաստանի միջոցով ելքի ապահովում դեպի Եվրոպա:

Նա նշեց, այսօր քննարկվում է նաև Իրաքի հյուսիսով ելք դեպի Եվրոպա ծրագիրը: Իրանցի փորձագետը հիշեցրեց, որ այսօր Իրանը Եվրոպային կապող միակ ուղղին փաստացիորեն անցնում է Թուրքիայով:

Էհսան Հուշմանդն ասաց, որ Ադրեջանի հետ երկաթուղու կառուցումը Իրանը տեսնում է միայն Ադրբեջանի ֆինանսավորմամբ:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանի հետ երկաթուղուն, նա ասաց. «Ցավոք սրտի, այս ընթացքում այս ուղղությամբ քայլերը չեն եղել այդքան արդյունավետ»:

«Ես՝  որպես Հայաստանի բարեկամ և Իրանի հայրենասեր, կուզենայի հորդորել որպեսզի Հայաստանը և Իրանը երկաթուղու ծրագրում ավելի սերտորեն աշխատեն, որովհետև սա չափազանց կարևոր է երկու երկրի համար էլ: Մենք գիտենք, որ տնտեսական զարգացման, երկրի զարգացման համար կարևոր նշանակություն ունի ենթակառուցվածքների զարգացումը: Եթե Իրան-Հայաստան երկաթուղին հաջողվի կառուցել, Իրանից Հայաստան այցելող զբոսաշրջիկների, հատկապես Իրանի ատրպատականցիներով բնակեցված նահանագներից զբոսաշրջիկների քանակը մի քանի անգամ կավելանա, այս նահանգները կկապվեն Հայաստանի հետ: Կարևոր դերակատարություն կունենա առևտրի զարգացման ուղղությամբ, Հայաստանը կկարողանա այս ճանապարհն օգտագործել եվրոպական ապրանքներն Իրան, իրանական ապրանքները՝ Եվրոպա հասցնելու համար, ինչու չէ նաև հայկական ապրանքներ տեղափոխել»,- ասաց Է.Հուշմանդը:

Նրա խոսքով, իրանցի փորձագետները համոզված են, որ այս երկաթուղու ծրագիրը շատ կարևոր դերակատարություն կարող է ունենալ Հայաստան-Իրան հարաբերությունները բոլորովին նոր մակարդակի բարձրացնելու ուղղությամբ, նաև տարածաշրջանային  կայնությունն ու անվտանգությունն  ապահովելու նկատառումը հաշվի առնելով: Նաև նշեց, որ այս երկաթուղին տնտեսապես շահավետ է, եթե նույնիսկ հաշվի առնվի, որ թանկարժեք ծրագիր է:

«Սկզբնական շրջանում միգուցե չկարողանա կատարել ծախսածածկում,  սակայն անգին ծրագիր է, արժի ցանկացած գումար ծախսել այս ծրագրի վրա»,- ասաց իրանցի փորձագետը՝ հավելելով, որ միջնաժամկետ, երկարաժամկետ հեռանկարում նման կապիտալ ներդրումները մի քանի անգամ իրենց արդյունավետությամբ ավելի են և արդարացնում են կատարված գործընթացը:

Է.Հուշմանդն ընդգծեց, որ Իրան-Հայաստան երկաթուղու ծրագիրը  ոչ միայն տնտեսական, նաև ստրատեգիական նշանակության ծրագիր է: