Ձեր վստահելի աղբյուրը

Բնապահպան Սիլվա Ադամյանը Հայաստանի համար էկոլոգիական աղետ է որակում Վայոց Ձորում և «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցում օրեր շարունակվող հրդեհները:

«Խոսրովն արգելավայր է, ունիկալ տարածք, այստեղ կուտակված ու կենտրոնացված են բուսատեսակներ, կենդանատեսակներ, մշակութային հուշարձաններ: Սա բնական հուշարձան էր աշխարհի մակարդակով»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց նա:

Մասնագետը հիշեցնում է, որ տարիներ շարունակ ինքն ու գործընկերներն ահազանգում էին Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին, նշում, որ պետք է շատ զգույշ լինեն բնության հետ գործ ունենալիս:

«Մենք ասում էինք, որ երկրում կլիմայական փոփոխությունների հետ կապված  խնդիրներ ունենք: Այս ամեն ինչը լուրջ անդրադարձավ, ցավոք սրտի, բնության վրա, մի փոքր կայծը դարձավ դժբախտություն»,-ասաց նա:

Ս. Ադամյանը նշեց, որ Խոսրովի արգելոցում կան բուսատեսակներ ու կենդանատեսակներ, որոնք գրանցված են նաև միջազգային Կարմիր գրքում, օրինակ սև անգղը. «Մի քանի հատ է սև անգղ մնացել: Ես չգիտեմ հիմա ինչ կկատարվի: Ենթադրում եմ, որ մի մասը չի փրկվի, իսկ այն մասը, որ փրկվել է ու դուրս եկել, այս պահին հնարավոր չէ՝ հասկանալ թե ուր կգնան այդ թռչունները: Բայց պետք է նշել, որ թռչուններն առավել լավ վիճակում են, քանի որ ավելի արագ կարող են տեղափոխվել: Այստեղ ունենք նաև ունիկալ միջատներ, որոնց տեղափոխման ու փրկության խնդիրն ավելի բարդ է»:

Եթե այս օրերին լուրջ միջոցներ չձեռնարկվեն կրակի դեմ, ապա ավելի լուրջ խնդիրների առաջ ենք կանգնելու:  Բնապահպանի կարծիքով, եթե ժամանակին ոլորտի պատասխանատուները լսեին մասնագետների ահազանգերը, ապա բանը սրան չէր հասնի.

«Սա էկոլոգիական աղետի առաջին փուլն է: Մենք անընդհատ խաղ ենք անում բնության հետ, անընդհատ փոխում ենք լանդշաֆտները, անտառ ենք հատում, հանքեր ենք բացում, դրա մասին անընդհատ խոսել ենք, ասել, որ աշխարհի մակարդակով գլոբալ տաքացում կա, և դա շատ լոււրջ կերպով անդրադառնալու է նաև Հայաստանի վրա: Մենք ասել ենք, որ պետք է պաշտպանել անտառները, ջրային տարածությունները, ճահիճները, որոնք կիսատափաստանային կլիման դարձնում են ավելի մեղմ: Բայց մենք հակառակն ենք անում, Թեղուտի անտառներն են հատում, հատում են Զանգեզուրի անտառները, գնում են դեպի Ջերմուկ: Սա չի կարող չազդել բնության վրա»:

Նա ընդգծում է, որ ջրային տարածքների, ջրամբարների ավելացման փոխարեն Հայաստանում ավելացնում են Սևանա լճից ջրառը:

«Հիմա մի վտանգավոր երևույթ կա: Երբ հանք շահագործողը բերում է շրջակա միջավայրի փորձաքննություն իրականացնող մարդկանց, նրանք արհամարհանքով ասում են, դե լավ մի երկու թիթեռ է, երեք հատ մոծակ, դրա համար հանք չշահագործե՞նք: Իրենք չէին հասկանում, որ իրավիճակը սրան էր հանգելու: Հանք շահագործողին դա չի հետաքրքրում, ինքն իր բիզնեսի տերն է, բայց մեր բնապահպանության նախարարությունը, փորձաքննությունների ՊՈԱԿ-ը, որոնք դրական եզրակացություն են տալիս»,-մտահոգություն է հայտնում մասնագետը:

Նրա խոսքով, բիզնես նպատակներով առաջնորդվող պետական պաշտոնյաներին ու գործարարներին պետք է հետ պահեն գիտահետազոտական ինստիտուտներն ու ոլորտը կարգավորող պետական մարմինները:

«Հասարակական կազմակերպությունները միշտ խնդիրների մասին խոսում են, բայց արձագանք չկա: Ես ասում եմ՝ սա առաջին գլոբալ աղետն է: Մենք երբեք հաշվի չենք առել մեր բնակլիմայական պայմանները, արել ենք այն, ինչ որ պետք է բիզնեսին, դրա համար էլ այսօր կանգնել ենք կոտրած տաշտակի առաջ»,-նշեց նա:

Ադամյանն ընդգծում է, որ ճիշտ չէ մեղադրել միայն  մեքենայի վարորդին, ում մեքենայից դուրս եկած կայծից բռնկվել է անտառը։

«Պետք է իրավիճակի քննություն լինի: Բայց ո՞ւմ պետք է նստացնեն, ո՞վ պետք է պատասխան տա, ես չեմ ուզում փակագծեր բացել»,-ասաց բնապահպանն ու նկատեց, որ հասցված վնասի վերականգնման համար տասնյակ տարիներ են պահանջվելու, քանի որ Հայաստանում տեղումների քանակը շատ քիչ է. «Նույնիսկ եթե տասնյակ տարիների ընթացքում կարողանանք վերականգնել այն, ինչ կորցրել ենք, շատ լավ կլինի»։

Հիշեցնենք, որ այս պահին Վայոց Ձորի ու Խոսովի անտառներում փրկարարներին  չի հաջողվում կրակի դեմն առնել: ԱԻ նախարար Դավիթ Տոնոյանը դիմել է ռուսական կողմին՝ խնդրելով տրամադրել հրդեհաշիջման աշխատանքներ իրականացնող ինքնաթիռ:

Օգոստոսի 14-ին, ժամը 14:00-ի դրությամբ «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցում գտնվում են 75 փրկարար, ՀՀ ՊՆ 132 զինծառայող, ոստիկանության 70 աշխատակից, անտառտնտեսության 50 աշխատակից, 1-ին անցակետում են գտնվում մոտակա համայնքների գյուղապետերը բնակիչների հետ:

Ժամը 15:00-ի դրությամբ Վայոց Ձորում հրդեհաշիջման աշխատանքներին մասնակցում են 21 փրկարար, 20 անտառտնտեսության, 3 բնապահպանության աշխատակից, «Լիդիան Արմենիա» ընկերության 10 աշխատակից, տեղում կիրառվում է 6 միավոր տեխնիկա:



Լուսանկարը՝ Գալուստ Նանյանի ֆեյսբուքյան էջից: