Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Հայաստանը պետք է բարելավի առոջապահական համակարգը առաջնային և երկրորդային օղակներում»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց առաջին անգամ Հայաստան այցելած Առողջության իրավունքի հարցերով ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցող Դայնիուս Պուրասը։

Նրա խոսքով՝ դա պետք է արվի առաջին հերթին նրա համար, որ բնակչության մոտ չլինի այն մտայնությունը, որ պատշաճ բժշկական խնամք ստանալու համար պետք է գնալ մայրաքաղաք։
Պուրասի այցի նպատակն է պարզել, թե Հայաստանն ինչ աշխատանք է տանում՝ երաշխավորելու մարդկանց առողջության իրավունքը, այդ թվում` թե ինչ միջոցներ են ձեռնարկվել մինչ օրս, ինչ ձեռքբերումներ կան, և ինչ մարտահրավերներ են մնում չհաղթահարված։

Հատուկ զեկուցողը պատմեց, որ այցի ընթացքում հանդիպել է ՀՀ կառավարության անդամների, ԱԺ պատգամավորների, Սահմանադրական դատարանի անդամների, ինչպես նաև առողջապահության ոլորտին առնչվող համապատասխան հաստատությունների ղեկավարներին, Մարդու իրավունքների պաշտպանի հետ։ Այցելել է տարբեր առողջապահական հաստատություններ Երևանում, Աբովյանում, Սևանում, Դիլիջանում, Վանաձորում և Սպիտակում, եղել ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի և Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ազգային կենտրոնում, մի քանի քրեակատարողական հիմնարկներում, ինչպես նաև մի շարք դպրոցներում։

«Ծանոթացել եմ Հայաստանի առողջապահական ոլորտում իրականացվող բարեփոխումներին և գովելի եմ համարում այն ջանքերը, որոնք իրականացվում են այս ուղղությամբ»,- նշեց Դայնիուս Պուրասը։

Նրա կարծիքով՝ առաջին հերթին պետք է նվազեցվեն առողջապահական համակարգում անհավասարություններն ու տարբերությունները, որոնք առաջանում են աշխարհագրական և սոցիալտնտեսական պայմաններից։

Այնուհետև բանախոսն առանձնացրեց իրեն հուզող մի շարք մտահոգություններ։

«Օրինակ՝ պետական ծախսը առողջապահության ոլորտում չափազանց ցածր է, այն ավելի քիչ է, քան ՀՆԱ-ի 2 տոկոսը։ Դա տարածաշրջանում ամենացածր ցուցանիշներից է, և գուցե հենց ամենացածր ցուցանիշն է։ Ներդրումներն առոջղապահության ոլորտում մեծապես հիմնված են տարբեր դոնորներից ստացված ֆինանսական միջոցների վրա, սա լավ նորություն է, որ կան դոնորներ, բայց կառավարությունը պետք է հաշվի առնի, թե ինչ տեղի կունենա, երբ դոնորները մի օր հեռնանան։ Այստեղ առողջապահական համակարգի կայունության խնդիր կառաջանա»,- թվարկեց ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցողը՝ նշելով, որ իր առաջարկությունները կլինեն այս խոչընդոտների ուղղությամբ։

Նա շեշտեց նաև, որ ոլորտի նկատմամբ բոլորը պետք է պատասխանատվություն զգան և մասնակցություն ունենան։

«Ինձ մասնավորապես հետաքրքրում են Կայուն զարգացման օրակարգ 2030-ի շրջանակներում ներառված մի շարք հատուկ խնդիրներ: Դրանցից են` առողջապահական ծառայությունների համընդհանուր ընդգրկումը, առողջության խթանումն ու ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելումը, առաջնային բուժօգնությունը, հոգեկան առողջության պահպանումը (հատկապես համայնքահեն ծառայությունները), ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով և տուբերկուլոզով ապրող մարդկանց իրավունքները, ինչպես նաև ակադեմիական բժշկության, բժշկական կրթության և հետազոտությունների դերը»,- ասաց նա։

Հատուկ զեկուցողն հավելեց. «Իմ եզրակացությունը հետևյալն է, որ լավ հնարավարություններ կան Հայաստանում առողջության իրավունքի առաջադիմական իրացման հասնելու, բայց պետական իշխանությունները պետք է ակտիվ քայլեր ձեռնարկեն՝ արձագանքլեու կառուցվածքային մարտահրավերներին՝ թե օրենսդրական, թե պրակտիկ դաշտերում»։