Հասարակություն 20:00 18/11/2017 Հայաստան

Տարկետման իրավունքի վերացմամբ ամբողջանում է գիտության դեմ արշավանքը. Թաթուլ Մանասերյան

Պարտադիր զինծառայության ենթակա ուսանողների տարկետման իրավունքի մասին նոր օրենքը շարունակում է մնալ ամենաքննարկվող թեմաներից մեկը: Քննարկումները վեր հանեցին թե գիտության, թե բուհերի, թե բանակի վիճակը, իսկ դրանց շուրջ վեճերը ցույց տվեցին, որ  հրատապ խնդիրները շատ են:

Panorama.am-ն դիմեց տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանին հարցով, թե՝ ԱԺ-ում կայանալիք լսումներին ընդառաջ որքանո՞վ է դեռ արդիական կամ փաստարկված տարկետման իրավունքի վերացման դեմ պայքարող ուսանողների պահանջը:

«Ներկայում ամբողջ խնդիրը կարծես կենտրոնացած է ասպիրանտուրայի 140 տեղերի վրա, որ բաշխվում են գիտության բոլոր ճյուղերին՝ ֆիզիկա, մաթեմատիկա, քիմիա, տնտեսագիտություն, առողջապահություն և այլն: Կարծում եմ՝ այստեղ շատ ավելի մեծ հարց է առաջացնում սոցիալական արդարությունը: Եթե մենք ասում ենք՝ պետք է բացառություններ չլինեն, բոլորը պետք է ծառայեն բանակում, ապա արդարացի կլինի, որ իրոք որևէ մեկի համար բացառություն չլինի: Եթե օրենքն ասում է, որ կարող ենք առանձին դեպքերում՝ սպորտսմեններին, եկեղեցականներին, ճեմարանի սաներին, տարկետում տալ, կարծում եմ՝ հիմնական մեսիջն այս դեպքում դառնում է՝ եկեք, մենք առաջնահերթությունների դաշտը գիտությունից հանենք և տանենք դեպի սպորտ, եկեղեցի, այլ ոլորտներ, որտեղ կարելի է տարկետում տալ»,- ասաց նա:

Հավասարության սկզբունքն, ըստ տնտեսագետի, խախտվում է նաև արտերկրի բուհեր ընդունվողների դեպքում, թեպետ տարբերություն պիտի չլինի: Ըստ Մանասերյանի՝ դրանով մենք, փաստորեն, նաև հեղինակազրկում ենք մեր բուհերը, երբ ասում ենք՝ եկեք ուղարկենք այսինչ համալսարան, մի տարով տարկետում տանք, ընդ որում՝ ոչ միայն Մեծ Բրիտանիա՝ Քեմբրիջ, այլ նաև Չինաստան, այլուր. եթե չի կարելի տարկետում տալ, թող բոլորը գնան բանակ, վերադառնան, նոր սովորեն:

«Ըստ էության, սա նմանվում է այն դեպքերին, երբ օրենքի հեղինակները հակափաստարկ են բերում, թե՝ գիտեք, նրանք էլ, ովքեր պաշտպանում են, գիտության մեջ այդքան էլ չեն խորանում կամ գիտնական չեն դառնում, բանակից խուսափողներ շատ կան նրանց մեջ և այլն: Ես կհորդորեի, խորհուրդ կտայի, որ այդ մարդիկ ավելի շատ մտահոգվեին սողանքները փակելու մասին, թույլ չտային, որ հազարավոր, ես հստակ թիվ եմ ասում, հազարներով չխուսափեին, և ոչ միայն գիտության անվան տակ, այլ ընդհանրապես, տարբեր կասկածելի հիվանդությունների կամ տարբեր այլ պատճառներով»,- ասաց նա:

Մանասերյանը հիշեցրեց, որ տարիներ առաջ, երբ օդի տուրքը չէին կարողանում հավաքել, այն, ինչ պետության գործառույթն է, այդ գաղափարից հրաժարվեցին, որոշեցին այն ներառել օդանավի տոմսի արժեքում, այսինքն՝ պետությունը թերանում է իր գործառույթը պատշաճ կերպով կազմակերպելու հարցում:

Տնտեսագետը նկատեց, որ կլինի, եթե հեղինակավոր անձանցից կազմված հանձնաժողով լինի, ովքեր կտեսնեն՝ գիտական գործունեությունն ով է իսկապես շարունակում. եթե չեն շարունակում, թող դա դարձյալ հիմք լինի, որ նրանք գնան բանակ, եթե ձևական են պաշտպանել և գնում են այլ ոլորտներ՝ բիզնես կամ այլուր, իսկ տարկետման իրավունք տրվի միայն գիտության ոլորտում մնացողներին: Մանասերյանը նշեց, որ կա մի շատ ավելի մեծ վտանգ՝ գիտության մեջ սերնդափոխություն չի տեղի ունենում:

«Գնացեք, տեսեք, թե քանի հոգի էին առաջ ընդունվում, ասենք, քիմիայի, ֆիզիկայի, մաթեմատիկայի, մեխանիկայի և այլ ֆակուլտետներ, որտեղ հիմա անգամ չեն կարողանում ուսանող հավաքել, էլ ուր մնաց մագիստրատուրա, ասպիրանտուրա դիմողներ լինեն: Ամբողջական շկոլաներ, գիտության դպրոցներ են փակվում: Սրանց մասին ոչ Ակադեմիան է մտահոգվում, ոչ ոք, փոխարենն ասում են՝ գիտեք, տարածաշրջանում մենք առաջինն ենք ցուցանիշներով, բայց չէ որ դուք չեք հասել դրան, երիտասարդները դրամաշնորհային ծանրագույն մրցույթներում իրենք են հաղթում և դրանով են այդ ցուցանիշը Հայաստանի համար ապահովում, ոչ թե ակադեմիայի ղեկավարության կամ ԿԳՆ շնորհիվ»,- նշեց նա:

Ըստ Մանասերյանի՝ մտահոգիչ է նաև այն, որ գիտությամբ զբաղվելն արդեն «պրեստիժ» չէ. եթե առաջ ասպիրանտը  կարող էր իր ստացած ասպիրանտական կրթաթոշակով անգամ ընտանիք կերակրել, ապա այսօր բանակից վերադարձող երիտասարդը, որ ընտանիք կազմող է, չի կարող ամեն ինչ դնել մի կողմ, ընտանիք չկազմել, ասել՝ չէ, ես այնուամենայնիվ ուզում եմ գնալ գիտության ուղով:

Սրանով, ըստ տնտեսագետի, կարծես ամբողջանում է գիտության դեմ արշավանքը, որովհետև եթե նայում ենք պետական բյուջեին, այնտեղ նվաստացուցիչ կես տոկոս էլ չի կազմում գիտությանը տրվող ֆինանսավորումը, դրան զուգահեռ էլ վերացնում ենք իրական գիտնականներին տրվող տարկետումները:

«Ես նորություն չեմ ասում, բայց ուզում եմ շեշտել, ուղղակի ամոթ է մեր պետության համար, որ ապրիլյան քառօրյա պատերազմի ընթացքում միայն աղքատ, խեղճուկրակ գյուղացիների կամ անապահով ընտանիքների զավակներ զոհվեցին: Ես չեմ ուզում, որ որևէ մեկը զոհվի ընդհանրապես, բայց եթե սա նշանակում է, որ առաջնագիծ գնում են ոչ արտոնյալ մարդիկ, իսկ արտոնյալներն իրենց տաքուկ տեղերում են մնում, սա մեծ ամոթ եմ համարում: Եվ սա եթե չշտկվի, անկախ տարկետման իրավունքից, մենք գալիս ենք սոցիալական անարդարության այս վիճակին, որն ամենաճնշողն ու կաշկանդողն է, և երիտասարդների համար, և նրանց ծնողների»,- ասաց նա:

Սոցիալական արդարության կարևորագույն սկզբունքն, ըստ Մանասերյանի, չի պահվում, և դրա թիվ մեկ մեղավորն իշխանությունն է, կառավարությունը: Դրանով հեղինակազրկվում են և գիտությունը, և մրցույթի ինստիտուտը, արժեքը որպես այդպիսին: Տնտեսագետի համոզմամբ՝ այսպիսով մեծ վտանգի տակ ենք դնում մեր անվտանգությունը՝ խոշոր հաշվով, ոչ միայն այս պատերազմական կամ կիսապատերազմական իրավիճակում, այլ ընդհանրապես: Տարկետման իրավունքի վերացումից հետո էլ են լինելու արտոնյալներ ու ոչ արտոնյալներ: Մանասերյանի խոսքով՝ խուսափողն ամեն դեպքում էլի խուսափում է բանակից:

«Այստեղ ընդհանրապես սոցիալական արդարության խնդիրն է, եթե սա լուծվեց, տարկետումն այդտեղ փոքր խնդիր է: Կարծում եմ՝ կգիտակցեն, որ 140 չէ, 240 տեղ էլ տան գիտնականի համար՝ իրական գիտնականի, էլի քիչ է: Փոխարենը ես առաջարկում եմ ավելացնել գիտության ֆինանսավորումը, այս նվաստացուցիչ 0.5 տոկոսից, բարձրացնել»,- նշեց նա:

Մանասերյանը խորհուրդ տվեց ռազմարդյունաբերական համալիրի համար հստակ թիրախներ, նպատակներ սահմանել, թե ինչ մասնագիտություններ են մեզ պետք՝ պետական պատվերով, ընդհանրապես՝ սահմանել, թե գիտության մեջ ում են ուզում տեսնել, ծախսերը դարձնել ավելի արդյունավետ, այս դեպքում երիտասարդները թե իմաստ կտեսնեն իրենց սովորելու մեջ, և թե հավատ կունենան իրենց գիտելիքներն ապագայում օգտագործելու, մասնագիտությամբ կայանալու մեջ: Այս դեպքում մեր պաշտպանունակությունը կամրապնդվի, ու տնտեսությունն առաջ կգնա, որովհետև ռազմարդյունաբերական համալիրն, ըստ տնտեսագետի, ոչ միայն պաշտպանության, անվտանգության համար է կարևոր, այլև տնտեսության զարգացման լոկոմոտիվներից մեկն է, եթե ոչ՝ ամենակարևորը:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:07
Կենտրոնի թաղապետարանի ձերբակալված պաշտոնյաները կալանավորվեցին
Հակակոռուպցիոն կոմիտեն Կենտրոն վարչական շրջանի աշխատակազմի պաշտոնյաներին կալանավորելու միջնորդություն էր ներկայացրել դատարան։ Քիչ առաջ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:58
Անասնագոմի տանիքում բռնկված հրդեհի հետևանքով խոշոր եղջերավոր կենդանիներ են սատկել
Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 13-ին, ժամը 07:02-ին ահազանգ է ստացվել, որ Ապարան քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:47
Թոշակառուները պետք է գոհ լինեն, որ չեն առաջարկում բարձր կենսաթոշակ ստանալու համար ատեստացիա անցնեն. Գեղամ Նազարյան
«Հերոսը նա է, ով մարտի դաշտում վտանգում է իր կյանքը հանուն երկրի և պետության, սա քննարկման ենթակա չէ, թե հետո էլ ով է հերոս»,-ԱԺ-ում...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
ՈՒՂԻՂ. «Գոյ»-ի անձնակազմի բողոքի ակցիան ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմը ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց բողոքի ակցիա է իրականացնում։ Վերջին օրերին նստացույց իրականացրած դերասանները նշեցին,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:18
Անմիջապես ազատ արձակել Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը և մյուս բոլոր հայ գերիներին. ԱԺ հայտարարության նախագիծը
ԱԺ «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները ներկայացրել են «Ադրբեջանում պահվող հայ ռազմագերիների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:53
Վրաստանի նախագահական ընտրությունները կարող են տեղի ունենալ հունվարի սկզբին
Վրաստանում նախագահական ընտրությունները, ենթադրաբար, տեղի կունենան 2025 թվականի հունվարի սկզբին․ ՏԱՍՍ-ը գրում է, որ այդ մասին հայտնել է վարչապետ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Հորս ձերբակալությունը շատ հստակ ուղերձ էր՝ ոչ մի հայ անվտանգ չէ. Ռուբեն Վարդանյանի որդի
«Մենք պետք է ավելի շատ խոսենք քաղբանտարկյալների մասին, պետք է ավելի շատ ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
«Զվարթնոց»-ում հայտնաբերել են օդանավակայանի աշխատակցի մարմինը
Նոյեմբերի 8-ին ժամը 12։10-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:29
Ժամանակավորապես դադարեցվել է Հայաստան բնական գազի մատակարարումը
«Հյուսիսային Կովկաս — Անդրկովկաս» տարանցիկ մայրուղային գազատարի «Ղազախ — Սագուրամո» (DN 1000) հատվածում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:08
Ադրբեջանը սպառնում է՝ ամենատարբեր միջոցներով հասնելու են Հայաստանի նկատմամբ ճնշումների և պատժամիջոցների. Աբրահամյան
«Հայաստանի իշխանությունը միակ բանը, որն անում էր, իրականությունից փախուստն էր»
Աղբյուր` Panorama.am
11:05
Քննարկվել են Հայաստանում «Ericsson»-ի գործունեությանը և համագործակցության հետագա հնարավորություններին վերաբերող հարցեր
Նախօրեին Շվեդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Ստոկհոլմի քաղաքային խորհրդի նախագահ Օլլե Բուրելի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Բորբոսասնկեր, միկրոօրգանիզմներ «Ռագմակ»-ի գործարանի արտադրած տոմատում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Երևանի կենտրոնի տեսուչները ստուգում են իրականացրել «Ռագմակ» ՍՊԸ-ին պատկանող պահածոների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Ի՞նչ պաշտոն է պատրաստել Թրամփը Իլոն Մասկի համար
ԱՄՆ 47-րդ նախագահ ընտրված Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ  SpaceX, Tesla և X ընկերությունների ղեկավար, միլիարդատեր Իլոն Մասկը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմն այսօր ակցիա կանի ՄԻՊ գրասենյակի մոտ
«Գոյ» թատրոնի դերասանները արդեն 6 օր է նստացույց են անում թատրոնի մուտքի մոտ։ Նրանց պահանջն է՝ «ԿԳՄՍ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Քաղաքացին ԱԺ շենքի մոտ սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Նոյեմբերի 12-ին ժամը 13:00-ին Ազգային ժողովի շենքին է մոտեցել մի քաղաքացի, ով իր բանավոր հայտարարությամբ հայտնել է, որ Գավառում ունի հողային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Հայաստանի հետ բանակցվող փաստաթղթի տեքստում որոշակի հարցեր կան. Հաջիև
Նա հայտնել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը հաջորդ ամիս կվերադառնան խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Ալեքս Սահակյանը կստանա միջազգային վարպետի կոչում
Ալեքս Սահակյանը շախմատի աշխարհի մինչև 18 տարեկան պատանիների առաջնության շրջանակներում հաղթահարեց 2400 վարկանիշային շեմը և քանի որ արդեն ունի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանի հարցազրույցը Ֆիգարոյին
Արցախ Միության նախագահ, Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Վթար Սեբաստիայի փողոցում. Մի քանի մարդ հոսպիտալացվել է
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 12-ին, ժամը 20:30-ին ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիայի փողոցի թիվ 37 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:22
Նոյեմբերի 13-ին փոխանակման կետերում դոլարի և ռուբլու փոխարժեքներն աճել են, եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 13-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 384.97 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
Սյունիքի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են։ Սյունիքի մարզի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է: Լարսի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
Գերասիմ Վարդանյան. Իմ ու իմ ընկերների պայքարը բանտերով կանգնեցնել հնարավոր չէ
Դաշնակցական գործիչ Գերասիմ Վարդանյանի նկատմամբ խափանման միջոց տնային կալանքը փոխվել է։ Ֆեյսբուքյան գրառմամբ նա դիմել է ընկերներին....
Աղբյուր` Panorama.am
09:05
«Ժողովուրդ». Ինչու են Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին կանչել դատարան
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ Նիկոլ Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Հրապարակ». Հայաստանը կողմ քվեարկելուց բացի նաև համահեղինակ է եղել ՄԱԿ-ում ընդունված ՌԴ բանաձևին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կոմիտեն ընդունել է նացիզմի հերոսացման դեմ պայքարի վերաբերյալ ՌԴ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:02
«Ժողովուրդ». Եվրոպամետ ուժերը արդեն իսկ պատրաստվում են «պլան Բ»-ի. Ի՞նչ են մտադիր անել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Ինչ որոշում ունի ՔՊ-ն Սիրունյանի ԲԴԽ անդամ դառնալու հարցում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ-ն այս շաբաթ կընտրի ԲԴԽ անդամ: ՔՊ-ն առաջադրել է նախկին դատախազ, այժմ փաստաբան, 2018-ից...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Ժողովուրդ». Էկոպարեկային ծառայության ներդրումը նախարարության համար արժեցել է 5.7 միլիարդ դրամ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ռենջերներ»-ից էկոպարեկներ և վայրի բնության պահապաններ դարձածները միլիոնավոր նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
Նոյեմբերի 13-ի հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 13-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
Սասունյան. Հայերն այժմ նոր թիրախ ունեն. Հորդանանը՝ Ադրբեջանի ճնշումներին ենթարկվելու համար
Կարծես թե հայերը քիչ խնդիրներ ունեին լուծելու, հիմա էլ պետք է պահանջեն, որ Հորդանանը չեղյալ համարի իր արցախյան թեմայով «Օսկար»-ի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}