Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը հայտարարել էր, որ դեկտեմբերից պապիլոմավիրուսային վարակի պատվաստվելու են 13 տարեկան 16.000 աղջիկ: Ընդ որում՝ 13 տարեկանը ընտրված է որպես «նախասեռական» կապի տարիք:

Հենց նույն օրը նամակով դիմեցի առողջապահության նախարարությանը. «Նկատեմ, որ Հայաստանում 13 տարեկանը շատ վաղ տարիք է այն նախասեքսային համարելու համար, ու որ՝ նույն պատճառաբանությամբ կարող եք պատվաստել նաև երեսուն տարեկան աղջիկներին:

Շատ լավ հիշում ենք տարիներ առաջ «Բոլորս դեպի պատվաստումներ» կոչը, երբ անխնա բոլորին պատվաստում էին կարմրուկի «դեմ», իսկ հետո ծնողները ստիպված էին պայքարել երեխաների առողջության համար, քանի որ անգամ ոչ բժշկին էր պարզ, որ ԲՈԼՈՐԻՆ չեն պատվաստում՝ կան օրգանիզմներ, որոնց համար հակացուցված է պատվաստումը: Բարդացումները, ինչպես ընդունված է ասել՝ «աննախադեպ էին»: Բուռն «Բոլորս դեպի պատվաստումներ»-ից հետո եկավ նաև աբորտների հերթը, քանի որ բժիշկները պարտադիր պատվաստել էին նաև կանանց, ովքեր, հետո պարզվել էր, հղի էին»:

Այստեղ ընդհատեմ մի պահ նամակը, անդրադառնամ այս մասի պատասխանին.

Բայց ինչու՝ իհարկե: Այսինքն՝ նույնիսկ բժշկական սխալների բացակայության պարագայում ԻՀԱՐԿԵ՞ լինելու են հետպատվաստումային ռեակցիաներ: Բայց ինչպիսի. Ասենք՝ երեք ամսվա հազ ու ուշաթափություննե՞ր, «բարեկամական» զանգեր ծնողներին, որպեսզի ծանոթի միջոցով որակով պատվաստանյութեր խնդրեն, հղիներին փաստի առաջ կանգնեցնել, որ ցանկալի չէ պատվաստված երեխա ծնե՞լ…: Այն, որ առողջապահության նախարարությունը լուրջ չի մոտենում հարցին, վկայում է պատասխանի այս մասը՝


 
Հարգելի առողջապահության նախարարություն, բանն այն է, որ հղիության ընդհատման ցուցումը տվել են բժիշկները, այլապես դա չէր դառնա կանանց կողմից բողոքի նյութ:

Այն, որ դուք պատասխանում եք ընդամենը պատասխանելու համար, հենց այն պատճառն է, որ համակարգի նկատմամբ անվստահության պատճառ է դառնում: Ինչ վերաբերում է ապատեղեկատվությանը՝ դրա աղբյուր եղել են հենց «Բոլորս դեպի պատվաստում» գովազդի հեղինակները և բժիշկները, ովքեր նախ անխտիր հրահրել են պատվաստման, ապա և՝ հղիության ընդհատման:

Իսկ թե ինչպես են արձագանքում առողջապահության նախարարությունում բողոքներին, վկա են արյան վարակում ստացած նորածինների ծնողները:

Այս պատվաստումների մասով հարցերը հետևյալն էին.
1. Որտեղ են իրականացվելու պատվաստումները:

Սա լավ է, որ՝ պոլիկլինիկաներում: Հուսանք՝ ծնողները կտանեն պատվաստման, ուշադիր կհետևեն, թե ինչպես են բժիշկները որոշում «հակացուցում չունենալը»: Թե չէ այն չարաբաստիկ կարմրուկի ժամանակ երբ դպրոցահասակ աղջիկը հարցրել էր, թե իրեն կարելի՞ է պատվաստվել (խիստ ալերգիկ լինելու պատճառով), բժիշկը անտարբեր նետել էր՝ Ինչի չի կարելի, կարո՞ղ է հղի ես:

Ի դեպ՝ ևս մի, թեպետ՝ շատ տհաճ ու անթույլատրելի օրինակ, որ բժիշկները հղի լինելը համարել են պատվաստում չանցնելու չափանիշ:

Հարց 2. Դրանք իրականացնողները անցե՞լ են, կամ կանցնեն արդյո՞ք հատուկ վերապատրաստում՝ պատվաստումը ճիշտ կատարելու, հակացուցումները ճիշտ կիրառելու, հնարավոր հետևանքները բացատրելու համար:

Ծնողներին իրազեկելը՝ հասկացանք, բայց ինչու՞ ուսուցիչներին ևս: Մեկ քաղաքականությունն է մտնում դպրոց, մեկ՝ «արդյունավետությունը»: Ուսուցիչները թող իրենց առարկաները պարապեն, որ մի կերպ հասցնեն պարտադիր նյութը հասցնել օպտիմալացված դասարաններում:

Հարց 3. Ինչ լրացուցիչ անալիզներ ու ստուգումներ են անցնելու աղջիկները պատվաստումից առաջ:



Հիմա դիմում եմ ծնողներին՝ որքան է հավաքված ձեր երեխայի վերհուշը, արդյոք դուք այնքան հետևողական եք եղել, որ միայն երեխայի անկետայի թերթումը կարող է ասել, թե ձեր երեխան պատրաստ է պատվաստման, թե չէ:

 Հարց 3. Վճարովի են արդյոք պատվաստումները: Եթե ոչ՝ ապա ինչ է նշանակում նախարարի հայտարարությունը, որ պատվաստանյութերը ձեռք են բերվել էժան, ու արդյոք դա ավելի մտահոգիչ չէ:

Ահա: Այդ դեպքում ինչու էր այդքան շեշտվում, որ պատվաստանյութը էժան է ձեռք բերվել: Եթե խնդիրը երկրի բյուջեն է, ապա, հավատացում եմ, որ ծնողների համար պատվաստանյութի պատճառով բյուջեին հարվածը ամենավերջին տեղում է: Մանավանդ, երբ համեմատեն Երևանի քաղաքապետարանի ծախսերի հետ, կամ ԱԺ պատգամավորների հեռախոսային խոսակցությունների գնի հետ:

Այստեղ հարկ է կրկին խոստովանել, որ բժիշկները պարտադիր պատվաստանյութեր ստանալիս, իրենց ծանոթներին ասում են՝ վճարեք, թող հնդկականը չսրսկեն:

Հիրավի՝ թանկից էժանը չկա, երբ չես վճարելու դրա համար:

Հարցեր էլի կան՝

Արդյոք ՄՊՎ-ն ստուգելի է, և արդյոք այդ վիրուսի հետ կապված հիվանդություն բացահայտվել է Հայաստանում:

Որքան մարդու մոտ:

«Օդից» են վարակվում, թե տղամարդկանցից:

Ինչու տղաներին չեն պատվաստում, եթե փաստերը խոսում են ՄՊՎ-ի՝ ոչ միայն արգանդի քաղցկեղի պատճառ լինելու, այլև առնանդամի քաղցկեղի պատճառի մասին:

Շաբաթ օրը Առողջապահության նախարարությունը սեմինար է կազմակերպում: Դատելով մեր նամակի պատասխանից՝ այնտեղ խոսվելու է աղջիկներին չպատվաստելու վտանգի մասին, ապատեղեկատվություններից, մասոն-բասոններից… :

Իսկ «սրամիտ» համեմատություններից հրճվելու են հիմնականում տղամարդիկ:

Ու երբ տղամարդիկ, չլինելով մասնագետ, առանց խորը մտածելու անհոգ ու անխտիր դրական են գնահատում պատվաստումները, սրտանց ուզում ես հարցնել՝ իսկ դու խոզուկ պատվաստվե՞լ ես: