Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի՝ Հայաստան կատարած այցում արտառոց ոչինչ չկա: Նոյեմբերի 22-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը նման տեսակետ հայտնեց քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը: Նա նշեց, որ ՌԴ ԱԳ նախարարի այցը թեպետ ձևակերպված էր որպես՝ դիվանագիտական հարաբերությսւնների հաստատման 25-ամյակին նվիրված այց, բայց հասկանալի է, որ երբ այցեր են լինում Բաքու և Երևան, նշանակում է՝ նպատակը նաև, եթե չասենք՝ հիմնականում, ԼՂ հարցի քննարկումն է:

«ԼՂ խնդրի կարգավորման ներկա փուլում ոչ մի լուրջ փոփոխություն պետք չէ ակնկալել, դրա համար որևէ նախադրյալ չկա, ես անգամ մտածում եմ, որ Բաքու այցի հիմնական նպատակը վստահության և հետաքննության մեխանիզմների հաստատումն է, որը դեռ չի հաջողվում անել, բացի այդ, նպատակ կար նաև իրադրությունը գոնե ներկա վիճակում պահել: Միակ խնդիրը լրագրողների ինչ-ինչ չարդարացված հույսերն էին՝ ամեն այցից, ամեն հանդիպումից, ամեն փռշտոցից առաջ»,- ասաց նա:

Իսկանդարյանի խոսքով՝ այցը նաև փորձ է՝ պատրաստել նախարարների հանդիպումը: Քաղաքագետը նշեց, որ ԼՂ խնդրում սպասել կարգավորում, գոնե Կազանից հետո, իրատեսական չէ: Նա հավանական համարեց նաև, որ սա ինչ-որ փորձ է՝ նախապատրաստելու և խթանելու նախագահների հանդիպումը: Իսկանդարյանը կարևորեց այն, որ ԼՂ խնդրի բանակցային գործընթացը վերականգնված է, այն, որ հանդիպումներ են լինում, փաստ է, այլ հարց է, որ դրանք ոչինչ չեն փոխի: Նրա խոսքով՝ ԼՂ հարցը զարգացման այն փուլում չէ, երբ կարելի է ինչ-որ փոփոխություններ ակնկալել:

Իսկանդարյանն անդրադարձավ նաև ՀՀ-ԵՄ համաձայնագրի ստորագրմանը: Նրա համոզմամբ՝ համաձայնագիրը կստորագրվի հենց նոյեմբերի 24-ին՝ Բրյուսելում: Քաղաքագետը նշեց, որ համաձայնագրի հետ կապված խնդիրները նվազագույնն են, դրանք քաղաքական բնույթի չեն, քաղաքական խնդիրներ՝ խոշոր խաղացողների մեջ՝ Հայաստան-ԵՄ-Ռուսաստան, չկան:

Ռուսաստանը ֆորմալ առումով այս պրոցեսի մաս չէ, սակայն նրա հետաքրքրությունները Հայաստանը հաշվի է առնում: Իսկանդարյանի խոսքով՝ համաձայնագրի տեքստի շուրջ խնդիրները վաղուց լուծված են, և ենթադրել, որ նմանատիպ ինչ-որ փոփոխություններ կարող են լինել ստորագրոմից առաջ, չի կարելի:

«Այդ մասին կարող է ինչ-որ մեկը ֆեյսբուքում գրել, բայց դրա համար պետք է բոլորովին չհասկանալ՝ ինչպես է աշխատում դիվանագիտությունը, նման բաներ երկու օրում չեն լինում: Այս առումով՝ քաղաքական բնույթի բոլոր խնդիրները փաստացի լուծված են, Ռուսաստանի Դաշնության հետ՝ այդ թվում»,- ասաց նա:

Քաղաքագետը նշեց, որ ԼՂ հարցով բանակցությունների սեղանին նույն փաստաթղթերն են, ոչ մի նոր բան չկա, Լավրովի պլանի կամ ինչ-որ նոր տարբերակների մասին խոսակցությունները սին են, իսկ լեզուն, որով պատրաստ են խոսել համանախագահները հակամարտության մեջ ներգրավված երկրների հետ, նույնն է: Իսկանդարյանը շեշտեց՝ ԼՂ հարցով հնարավոր չեն կտրուկ փոփոխություններ, որովհետև ռեալ գործընկեր չկա, այն դիրքորոշումը, որ հրապարակայնորեն ունեն ադրբեջանական կողմում, դա փոխզիջումների գաղափարը փաստացի ժխտող դիրքորոշում է:

«Ինչ է ասում Ադրբեջանը հրապարակայնորեն, ասում է՝ մենք հասկանում ենք վերադարձ մինչև 1988 թ. իրավիճակը, սակայն այդ իրավիճակը հանգեցրել է հակամարտության, և արդարացի է դա, թե ոչ, հայկական կողմերի հետ այդ մասին խոսելն անիմաստ է: Հայկական կողմերը նման տարբերակի չեն կարող համաձայնել, իսկ փակ դռների հետևում Մադրիդյան տարբերակն է, որով Ադրբեջանը նախկին ԼՂԻՄ տարածքը և միջանցքը կորցնում է: Այսինքն՝ փակ դռների հետևրում նա պատրաստ է այդ մասին խոսել, իսկ հանրայնորեն չի կարող»,- ասաց նա:

ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, Իսկանդարյանի գնահատմամբ, ներկայում ԼՂ հարցի կառավարմամբ է զբաղվում, ոչ թե կարգավորմամբ, որովհետև մենք գործընկեր չունենք: ԼՂ խնդրի կարգավորման գործընթացն, ըստ քաղաքագետի, կշարունակվի նույն կերպ՝ երբեմն-երբեմն սահմանային միջադեպերով ուղեկցվելով: