Ձեր վստահելի աղբյուրը

2018 թվականի հունվարի 1-ից  ուժի մեջ է մտնելու Հարկային  նոր օրենսգիրքը: ՀՊՏՀ ինովացիոն և ինստիտուցիոնալ հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Ատոմ Մարգարյանի գնահատմամբ՝ առաջին անգամ Հայաստանում համակարգված ձևով Հարկային օրենսգիրք է մշակվել և գործողության դրվել:  Ընդհանուր առմամբ, ըստ նրա, առաջարկվում է երեք տասնյակից ավելի բովանդակային փոփոխություն:

Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում տնտեսագետն ասաց, որ եթե նայում են բիզնեսի տեսանկյունից, բնականաբար, դա լավ չէ Հարկային օրենսգրքի պարբերաբար փոփոխությունը,  բայց միաժամանակ պետք է հաշվի առնել, որ իրավիճակն է պարբերաբար փոխվում: Բացի այդ, այդ փոփոխությունների մի մասը  պայմանավորված է ԵԱՏՄ-ի հետ անդամակցությամբ:

Ընդհանուր առմամբ,  ըստ Ատոմ Մարգարյանի, հարկադրույքների, հարկման մեխանիզմների, պատժամիջոցների կիրառման առումով կան սկզբունքային և արմատական փոփոխություններ:
«Այս հարկային օրենսգրքում հիմնական շեշտադրումը հորիզոնական և ուղղահայաց  արդարության սկզբունքները կիրառելու և հնարավորինս բալանսավորելու՝ հարկատու-պետություն- բիզնես հարաբերություններն են: Ամեն դեպքում, պաշտոնապես այդպես է ներկայացվում, որպեսզի և բիզնես վարելը դառնա դյուրին, և պետական եկամուտները կամ գանձնարանը համալրվի համապատասխան եկամուտներով: Մյուս շեշտադրումն այն է, որ եկամտային հարկը ՀՀ-ում պետք է լինի պրոգրեսիվ, այսինքն՝ եկամտային գանձումային պրոգրեսիվությունը համամասնորեն բաշխվի հարկատուների վրա: Այդտեղ էլ կա որոշակի արդարություն կամ հավասարություն ապահովելու ցանկություն: Սա նշանակում է, որ հարկային օրենսգիրքը  նաև սոցիալական խնդիրներ լուծելու միտում ունի»,- նշեց Ատոմ Մարգարյանը:

Նրա խոսքերով՝ հարկային օրենսդրության փոխությունները կբերեն նրան, որ միջին աշխատավարձ  ստացողների  եկամտային հարկը փոքր-ինչ կնվազի:  Մասնավորապես, մինչև 150 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողների եկամտային հարկի դրույքաչափը՝ 24,4 տոկոսից կդառնա 23 տոկոս, փոխարենը՝ 150.000 դրամից մինչև 2 միլիոն դրամ աշխատավարձի դեպքում կաճի՝ մինչև 28 տոկոս, իսկ 2 միլիոնից ավելի աշխատավարձ ստացողների եկամտային հարկի դրույքաչափը 36 տոկոսից կնվազի՝ հասնելով 33-ի:

Ինչ վերաբերում է հարուստներին և ներդրումների հնարավորություն ունեցողների եկամուտներին, ապա նրանց ստացած շահաբաժինները կհարկվեն 5 տոկոսի չափով, ինչը նորամուծություն է: Ատոմ Մարգարյանը կարծում է, որ դա հնարավորություն կտա ավելացնել պետական բյուջեի եկամուտները և այդ եկամտային հավելումների միջոցով նաև սոցիալական խնդիրներ լուծել:

«Այլ տարբերակ չկա: Եթե սոցիալական բևեռացումը խորացավ, ապա դրանք լուրջ հետևանքներ կունենան, մասնավորապես,  սոցիալական լարվածությունը կմեծացնի բախումների հավանակությունը, իսկ մեր նման երկրների համար դա անցանկալի է»,- ասաց տնտեսագետը:

Նշենք նաև, որ Հարկային նոր օրենսգրքի ուժի մեջ մտնելուց հետո սպասվում են որոշ ապրանքատեսակների թանկացում։ Այդուհանդերձ, տնտեսագետը կարծում է, որ թեև գնաճ կլինի, բայց կտեղավորվի 2018 թվականի բյուջեով նախատեսված  4+/-1․5 տոկոս գնաճի սահմաններում:
Ատոմ Մարգարյանի խոսքերով՝ բնականաբար, գնաճն ավելի շատ կազդի սոցիալապես խոցելի խավերի վրա:  Ըստ նրա՝ Հայաստանում հասարակությունը բևեռացված է,  եկամտային մեծ խզում կա բնակչության առավել աղքատ և հարուստ շերտերի միջև, իսկ վերջին 10 տարվա ընթացքում սոցիալական բևեռացվածությունն ավելացել է:

«Ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած հետազոտության համաձայն՝ թե եկամտային, թե ծախսային մասով Ջինի գործակիցը Հայաստանում աճել է, ինչը նշանակում է, որ Հայաստանում բնակչության բևեռացումն ըստ եկամուտների ցուցանիշի ավելի խորն է՝ սպառման ցուցանիշի համեմատ: Ըստ ԱՎԾ-ի՝ բնակչության 29.4 տոկոսն աղքատ է, իսկ դա նշանակում է, որ հատկապես այդ մարդկանց սոցիալական վիճակը որոշակիորեն կվատանա, եթե նրանց եկամուտները գոնե գնաճի չափով չինդեքսավորվեն:  Կարծում եմ, որ եթե իրականացվի այն մակրոտնտեսական ծրագիրը, որոնք նախատեսվում են՝ հնարավոր կլինի հընթացս որոշակիորեն մեղմել այդ բացասական ազդեցությունները խոցելի շերտերի վրա»,- ասաց տնտեսագետը: