Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայրենական դեղարտադրողները 2017-ն ամփոփել են լավ արդյունքով. տեղական դեղերի 16,1 տոկոսով ավելացել է արտադրությունը, 20,2 տոկոսով՝ արտահանումը: Հայաստանի դեղ արտադրողների և ներմուծողների միության նախագահ Սամվել Զաքարյանը լրագրողների հետ հանդիպումը սկսում է այս լավ լուրով, ապա տխրեցնում՝ «Դեղերի մասին» նոր օրենքի շրջանակներում ընդունված կարգի հետևանքով դեղերը կարող են թանկանալ: Որոշ դեղերի՝ դեղատոմսով դուրս թողնելու մասին նոր կարգին անդրադառնալով՝ Զաքարյանը նշեց. այդ կարգավորումը կար նաև նախկին օրենքով, նոր կարգով, սակայն, այս գործընթացը ավելի խիստ է կանոնակարգվելու և վերահսկվելու: Դրա համար նախարարությունում նաև հատուկ տեսչություն է ստեղծվել:

«Այս կարգը անսպասելի բան չի բերում մեր իրականություն, ուղղակի հիմա ավելի խիստ է, հատիկով դեղ վերցնել, օրինակ, չէր թույլատրվում թե հին, թե նոր կարգով, պարզապես սոցիալական պայմաններից ելնելով նախկինում համաձայնել են դեղն առանձին հաբերով վաճառել»,- ասաց նա: Զաքարյանը նշեց, որ ներդրվում է Էլեկտրոնային առողջության ծրագիր, բոլոր դեղատներում համակարգիչներ պետք է լինեն, դեղատան աշխատակիցները պետք է հատուկ քարտ ունենան, բոլոր հիվանդների դեղատոմսերը տեսնեն, այսինքն՝ գնում ենք դեպի էլեկտրոնային առողջություն, բայց դրան պատրաստվել է պետք, որը ծախսերի հետ է կապված:

Ըստ բանախոսի՝ ամեն ինչ արվում է, որ գործընթացն արագ լինի, դեղերի ինքնարժեքը կբարձրանա, սպառողին անընդհատ անակնկալի առաջ են կանգնեցնում: Այստեղ, նրա խոսքով, շղթայական գործընթաց է. կարճ ժամկետ-մեծ ծախսեր- թանկացումներ: Ավելի լուրջ է մարզերի խնդիրը. 10 գյուղերում մի բժիշկ կա, մի դեղատուն, բացի այդ, ենթակառուցվածքներն այնպես զարգացած չեն, ինչքան Երևանում: «Իրենք էլ են հասկանում՝ կլինի հերթերի գոյացում, ամեն հարցի համար գնալ բժիշկի, ինչքան էլ գումարը լինի, ամեն դեպքում պետք է մի բան վճարել, և դա ծախս է»,- ասաց նա:

Զաքարյանը նշեց, որ անընդհատ այս կերպ կարգեր փոխելիս խնդրում են իրենց՝ մասնավոր հատվածին լսել, այսինքն՝ դեղատուն-արտադրող հատվածին: Նրա խոսքով՝ մի շարք խնդիրներ կան, երբ թվում է՝ Առողջապահության նախարարությունը կարծես իրականությունից կտրված է:

Հարցին՝ արդյո՞ք այստեղ կոռուպցիոն ռիսկ տեսնում է, նա նշեց, որ իր համար դեռ շատ բան անհասկանալի է, կոռուպցիոն ռիսկերի մասին չի կարող դեռ խոսել, բայց այլ ռիսկ է տեսնում՝ Հայաստանը Վրաստանին այս կերպ հարստացնում է: «Վրաստանում դեղերը ազատված են 20 տոկոսի ԱԱՀ-ից: Անձամբ իմ օրինակով ասեմ՝ եթե ես իմ դեղերը Վրաստանից բերեմ, կխնայեմ 200-ից 400 հազար դրամ»,- ասաց նա: Զաքարյանն ընդգծեց՝ հիմա անգամ դեղ չեն գնում, մեկնում են Վրաստան, բուժվում, հանգստանում, տոպրակով դեղերն էլ գնում են ու գալիս:

Նոր կարգի հետքերով Panorama.am-ը փոքրիկ հարցում անցկացրեց դեղատներում: Աշխատակիցներն ասացին, որ դեռ աժիոտաժ չկա: «Մարդիկ փող չունեն, դե, ամսվա վերջ է, որոշումն էլ նոր է ընդունվել»,- ասացին դեղատներից մեկում, ապա նշեցին, որ մարդիկ հիմնականում հենց դեղատոմսով էլ գալիս են: Դեղատներում ասում են՝ թեպետ վաճառքը չի ակտիվացել, սակայն մարդիկ խուճապի մեջ են, անընդհատ գալիս են, հարցնում, հետաքրքրվում՝ ո՞ր դեղերն են դեղատոմսերով վաճառվելու: Դեղատներից մեկում էլ ասացին, որ թեպետ դեռ նկատելի աշխուժացում չկա, սակայն կան մարդիկ, ովքեր, օրինակ, տուփերով ցավազրկող են գնում՝ պատրաստ լինելու համար:

Որոշումն առաջացրել է նաև սպառողների դժգոհությունը: Նրանք նշում են՝ նախ՝ լրացուցիչ ծախս է, քանի որ ստիպված են բժիշկի դիմել, անգամ՝ իմանալով՝ ինչ խնդրի համար են դեղ գնելու: «Ես, օրինակ, նախապես կապտոպրիլ եմ գնելու, պահեմ, որովհետև մայրս ճնշման խնդիր ունի, ու անընդհատ բժիշկի դիմել չենք կարող՝ դեղատոմսով գնելու համար»,- ասաց անցորդներից մեկը: Նրանցից ոմանք ասում էին՝ նաև ժամանակային առումով են անհարմարություններ ստեղծվում. պետք է հասցնել, գնալ բժիշկի:

Անցորդներից մեկն ասաց, որ ինքը դեղ գնելիս փորձում է խնայել, գնել նույն խնդրի լուծման համար նախատեսված առավել մատչելի դեղ, իսկ բժիշկը կարող է թանկ դեղ նշանակել: Նոր կարգը, սակայն, շատերին էլ գոհացրել է. ասում են՝ այս կերպ հնարավոր է կանխարգելել ինքնաբուժման և առողջությանը այդ կերպ վնասելու փորձերը:

Մարտի 1-ից դեղատոմսով բաց կթողնվեն հակաբիոտիկները, հորմոնալ և կոդեին պարունակող դեղերը, հուլիսից` ներարկումային դեղերը, իսկ հոկտեմբերից դեղատոմսով դուրս կգրվեն բոլոր այն դեղերը, որոնք Հայաստանում գրանցված են որպես դեղատոմսով դուրս գրվող: